Fed đối mặt với nguy cơ bế tắc tại cuộc họp tháng 12

Fed đối mặt với nguy cơ bế tắc tại cuộc họp tháng 12

Kịch tính tăng nhiệt hôm thứ Sáu sau khi Chủ tịch Fed New York John Williams - người thường được xem là “người phát ngôn không chính thức” của ông Powell - phát tín hiệu ủng hộ hạ lãi suất, đảo chiều so với loạt phát biểu mang sắc thái diều hâu của nhiều quan chức những ngày trước đó.

Ông Powell chưa xuất hiện trước công chúng kể từ cuộc họp ngày 29/10. Tuy nhiên, thống kê phát biểu gần đây cho thấy các thành viên có quyền biểu quyết trong Ủy ban Thị trường Mở (FOMC, thuộc Fed) gần như chia đôi quan điểm - đảm bảo sẽ có những lá phiếu phản đối bất kể kết quả cuối cùng ra sao.

Tình trạng bất đồng, vốn hiếm khi xảy ra dưới thời ông Powell đã tăng lên rõ rệt trong năm nay. Việc đánh đổi giữa hỗ trợ thị trường lao động đang suy yếu và duy trì kiểm soát lạm phát khiến Fed không đạt được đồng thuận tuyệt đối kể từ tháng 6. Cuộc đóng cửa chính phủ, làm chậm các báo cáo kinh tế quan trọng, càng khiến việc thống nhất trở nên khó khăn.

Claudia Sahm, cựu chuyên gia kinh tế của Fed, nhận định: “Khi ông Powell không lên tiếng lúc này, ông ấy đang để mọi thành viên FOMC bày tỏ quan điểm và được lắng nghe. Điều đó là tích cực, vì đây là lúc cần những tranh luận nghiêm túc”.

Thị trường bị “xáo trộn”

Loạt phát biểu trái chiều đã khiến thị trường phải chuyển sang “đếm phiếu” từng thành viên.

Trước cuộc họp tháng 10, giới giao dịch gần như chắc chắn Fed sẽ giảm lãi suất vào tháng 12. Tỷ lệ đặt cược tụt mạnh xuống dưới 30% sau loạt phát biểu diều hâu, nhưng bật lên trên 60% sau bình luận của Williams hôm thứ Sáu.

Từ lâu, Fed tự hào với quy trình ra quyết định dựa trên đồng thuận, một dấu ấn thời Powell kể từ năm 2018. Số lượng bất đồng thấp giúp truyền thông chính sách rõ ràng hơn. Nhưng các nhà phê bình cho rằng điều này đôi lúc dẫn tới “tư duy đám đông”.

Christopher Waller - Thống đốc Fed và là tiếng nói nổi bật của phe diều hâu - đáp lại: “Nếu nói về tư duy đám đông, hãy sẵn sàng. Anh có thể sắp chứng kiến giai đoạn ít "đám đông" nhất của FOMC trong nhiều năm”.

Waller cùng Michelle Bowman đã bỏ phiếu phản đối vào tháng 7 - lần đầu tiên hai Thống đốc Fed "chống lại" Chủ tịch trong 32 năm. Tháng 9, tân Thống đốc Stephen Miran, do Tổng thống Trump đề cử, cũng phản đối và yêu cầu mức giảm lãi suất mạnh hơn. Tháng 10, ông Miran tiếp tục phản đối, trong khi Chủ tịch Fed Kansas City Jeff Schmid lại muốn giữ nguyên lãi suất vì lo ngại lạm phát tái bùng phát.

Tuần gần đây, nhiều quan chức hơn thể hiện quan điểm muốn giữ nguyên lãi suất trong tháng 12.

Thống đốc Michael Barr nói: “Chúng ta cần thận trọng với chính sách tiền tệ ở thời điểm này”.

Austan Goolsbee, Chủ tịch Fed Chicago - người hiếm khi bất đồng - cũng để ngỏ khả năng phản đối nếu cần: “Nếu tôi cảm thấy quan điểm của mình mạnh mẽ hơn số đông, tôi vẫn sẽ bỏ phiếu theo nhận định riêng. Điều đó là lành mạnh”.

Khuynh hướng bất đồng hiện tại không phải chưa từng có tiền lệ. Những năm 1980 và 1990 chứng kiến nhiều phiếu chống khi Fed đối mặt với lạm phát cao và tranh luận về nới lỏng.

Trong khi đó, Lorie Logan, Chủ tịch Fed Dallas, nhấn mạnh: “Bất định là một phần cố hữu của kinh tế vĩ mô và chính sách tiền tệ. Dù không thể biết chắc mọi yếu tố, các nhà hoạch định vẫn phải đưa ra quyết định”.

Nguy cơ bế tắc bỏ phiếu tháng 12

Capital Economics nhận định cuộc họp tháng 12 có thể là “khoảnh khắc sát nút nhất nhiều năm”.

Sau hai lần hạ lãi suất trước đó, phát biểu gần đây nghiêng về lập trường diều hâu khi lạm phát vẫn cao hơn mục tiêu. Điều này làm giảm kỳ vọng nới lỏng thêm tại cuộc họp 9-10/12.

Nhưng bất ngờ từ Williams đã kéo xác suất giảm lãi suất lên hơn 70%, đồng thời thúc đẩy đà tăng của chứng khoán.

Capital Economics thử “đếm phiếu” và tính toán: 4 chủ tịch Fed khu vực có quyền biểu quyết năm nay là Collins, Goolsbee, Musalem, Schmid đều tỏ ra hoài nghi hoặc phản đối giảm lãi suất.

Thống đốc Barr và Jefferson cũng thiên về thận trọng.

3 Thống đốc do ông Trump bổ nhiệm là Bowman, Miran và Waller nghiêng mạnh về giảm lãi suất. Và Williams có thể đứng cùng họ.

Tổng hợp lại, phe ủng hộ giảm lãi suất có 4 phiếu, phe phản đối có 6 phiếu. Tuy nhiên, ông Powell và Thống đốc Lisa Cook thường bỏ phiếu cùng nhau và Powell thường đồng quan điểm với Williams, nên kịch bản chia đều 6-6 là có thể xảy ra.

Capital Economics lưu ý: “Nếu hòa 6-6, tình huống sẽ trở nên phức tạp, vì không rõ Chủ tịch có quyền bỏ phiếu quyết định hay không”.

Nếu Fed hòa phiếu điều gì sẽ xảy ra?

Fed chưa bao giờ rơi vào tình huống hòa phiếu và quy chế của FOMC cũng không đề cập rõ.

Robert Eisenbeis, cựu Giám đốc nghiên cứu tại Fed Atlanta, cho biết: “Nếu hòa phiếu, lãi suất hiện tại sẽ được giữ nguyên. Không có quy định cho phép Chủ tịch đảo ngược kết quả”.

Ông cho rằng Fed có thể bỏ phiếu lại tại cuộc họp hoặc chờ tới phiên họp kế tiếp.

Natixis cũng lưu ý rằng trong lịch sử đã có ba lần FOMC quyết định chỉ với cách biệt một phiếu, lần gần nhất năm 1973.

Chuyên gia Christopher Hodge của Natixis cho biết, không có tài liệu chính thức nào nêu rõ quy trình xử lý hòa phiếu, nhưng theo thông lệ, Chủ tịch thường có vai trò dẫn dắt để đạt đồng thuận.

Một ví dụ gần đây là Ngân hàng trung ương Anh (BoE), khi Hội đồng Chính sách bị chia 4-4-1 vào mùa hè. Ủy ban buộc phải bỏ phiếu lại và cuối cùng hạ lãi suất 25 điểm cơ bản.

Claudia Sahm kết luận: “Tôi cho rằng mọi thứ vẫn giống như chơi tung đồng xu”.

Đại Hùng