EU giảm dần nhập khẩu từ Nga

Trụ sở Ủy ban châu Âu (EC) ở Brussels, Bỉ. Ảnh: THX/TTXVN

Đây là quý thứ hai liên tiếp EU đạt thặng dư thương mại với Nga. Mặc dù tỷ trọng nhập khẩu từ Nga vẫn cao trong một số mặt hàng nhất định, nhưng nhìn chung, nguồn cung từ Nga “bị mất” đang được thay thế bằng hàng hóa từ các nước khác.

Kể từ khi xảy ra xung đột Nga-Ukraine năm 2022, xuất khẩu của châu Âu sang Nga đã giảm 61%, trong khi theo chiều ngược lại thì giảm 89%, theo một báo cáo mới của Eurostat. Từ tháng 1-9/2025, thương mại song phương giảm 12,9% so với cùng kỳ năm ngoái, xuống còn 43,9 tỷ euro. Ước tính nhập khẩu của EU từ Nga trong giai đoạn này đạt 21,7 tỷ euro, trong khi xuất khẩu đạt 22,2 tỷ euro.

Trong quý III, nhập khẩu từ Nga của EU đạt 5,73 tỷ euro, trong khi xuất khẩu đạt 7,25 tỷ euro. So với quý trước đó, các con số này giảm lần lượt 1,4 tỷ euro và 0,3 tỷ euro. Kết quả là, EU đạt thặng dư thương mại hàng quý là 1,5 tỷ euro với Nga. Đây là quý thứ hai liên tiếp cán cân thương mại dương – điều chưa từng xảy ra kể từ năm 2002, Eurostat lưu ý.

Thị phần nhập khẩu khí đốt tự nhiên của Nga tại châu Âu trong quý III là 15,1%, giảm từ 39% của 4 năm trước. Mặc dù vậy, Nga vẫn là nhà cung cấp khí đốt lớn thứ hai cho EU. Tuy nhiên, khoảng cách giữa Nga và nước dẫn đầu, Mỹ, đã nới rộng đáng kể. Thị phần nguồn cung của Mỹ cho EU đã tăng từ 24% lên 56% trong vòng 4 năm. EU dự định sẽ loại bỏ hoàn toàn việc mua khí đốt từ Nga sớm nhất là vào năm 2027.

Thị phần nhập khẩu sản phẩm dầu mỏ của Nga vào châu Âu cũng tiếp tục giảm mạnh, hiện còn 1,26% so với 28,7% trong quý III/2021. Lượng cung bị mất đang được bù đắp bởi các quốc gia bao gồm Mỹ (tăng từ 8% lên 14%), Na Uy (từ 8% lên 12%) và Kazakhstan (từ 8% lên 9%). Thị phần nhập khẩu nickel của Nga cũng giảm, ước tính đạt 19,7% (42% trong quý III/2021). Mỹ vẫn là đối tác thương mại chính của EU trong lĩnh vực này, với thị phần 26%.

Nguồn cung sắt thép của Nga cho các nước châu Âu tiếp tục giảm theo kế hoạch của EU. Hiện tại, thị phần của Nga chỉ còn hơn 3%, giảm so với 18,3% vào năm 2021. Trong khi 4 năm trước, Nga là nhà cung cấp chính trong lĩnh vực này, thì hiện nay các nước dẫn đầu bao gồm Trung Quốc với 11% thị phần, Thổ Nhĩ Kỳ (10%), Hàn Quốc và Ấn Độ (mỗi nước 9%).

EU đang chuẩn bị loại bỏ dần nhập khẩu phân bón từ Nga. Thị phần nhập khẩu phân bón của Nga tại châu Âu hiện ở mức 12,8%. Để so sánh, vào đầu năm nay, con số này ước tính là 25,8%, và 4 năm trước là 28,2%.

Đối với hàng xuất khẩu của châu Âu sang Nga, chỉ có dược phẩm là không bị ảnh hưởng bởi các hạn chế. Kim ngạch xuất khẩu mặt hàng này đạt 2,5 tỷ euro trong quý III/2025 (1,9 tỷ euro năm 2021 và 2,1 tỷ euro năm 2022).

Tâm Hằng/vnanet.vn