EU đạt thỏa thuận sửa đổi Quy định chống phá rừng

Rừng tại Menden, Đức. Ảnh: AFP/TTXVN

Thỏa thuận này không chỉ làm rõ thời điểm Quy định có hiệu lực mà còn đưa ra các hướng dẫn cụ thể, giúp các doanh nghiệp chuẩn bị đầy đủ, chủ động trong việc tuân thủ.

Các sửa đổi được thống nhất nhằm giảm bớt khối lượng dữ liệu mà hệ thống công nghệ thông tin phải xử lý, đồng thời giúp hệ thống tiếp nhận và xử lý các báo cáo thẩm định cũng như các tuyên bố đơn giản của các doanh nghiệp dễ dàng hơn. Nhờ vậy, việc triển khai EUDR được kỳ vọng sẽ thuận lợi, nhanh chóng và hiệu quả hơn.

Một điểm nổi bật là việc gia hạn thời gian chuẩn bị cho các doanh nghiệp. Các nhà khai thác lớn và vừa sẽ áp dụng Quy định từ ngày 30/12/2026, trong khi các doanh nghiệp siêu nhỏ và nhỏ sẽ có thêm thời gian đến 30/6/2027. Riêng các doanh nghiệp siêu nhỏ và nhỏ đã thuộc phạm vi Quy định Gỗ EU trước đó sẽ áp dụng từ 30/12/2026.

Thỏa thuận mới cũng đơn giản hóa đáng kể các nghĩa vụ đối với doanh nghiệp ở khâu hạ nguồn. Theo quy định sửa đổi, chỉ đơn vị đầu tiên trong chuỗi cung ứng phải thu thập số tham chiếu thẩm định; các đơn vị còn lại không cần nộp báo cáo hay chuyển tiếp thông tin này. Ngoài ra, với các doanh nghiệp siêu nhỏ và nhỏ hoạt động tại những quốc gia có rủi ro thấp, họ chỉ phải nộp một tuyên bố đơn giản hóa duy nhất thay cho nhiều báo cáo thẩm định trên hệ thống công nghệ thông tin (IT). Trong trường hợp dữ liệu liên quan đã có sẵn trong cơ sở dữ liệu của EU hoặc các quốc gia thành viên, các doanh nghiệp này còn được miễn nộp cả Thỏa thuận mới cũng đơn giản hóa đáng kể các nghĩa vụ đối với doanh nghiệp ở khâu hạ nguồn. Theo quy định sửa đổi, chỉ đơn vị đầu tiên trong chuỗi cung ứng phải thu thập số tham chiếu thẩm định; các đơn vị còn lại không cần nộp báo cáo hay chuyển tiếp thông tin này. Ngoài ra, với các doanh nghiệp siêu nhỏ và nhỏ hoạt động tại những quốc gia có rủi ro thấp, họ chỉ phải nộp một tuyên bố đơn giản hóa duy nhất thay cho nhiều báo cáo thẩm định trên hệ thống IT. Trong trường hợp dữ liệu liên quan đã có sẵn trong cơ sở dữ liệu của EU hoặc các quốc gia thành viên, các doanh nghiệp này còn được miễn nộp cả tuyên bố đơn giản hóa.

Thỏa thuận còn loại bỏ sách, báo và tài liệu in ấn khỏi phạm vi điều chỉnh của EUDR, giúp giảm gánh nặng cho các doanh nghiệp trong ngành xuất bản.

Cao ủy phụ trách môi trường, khả năng phục hồi nguồn nước và kinh tế tuần hoàn cạnh tranh, Jessika Roswall, đánh giá thỏa thuận cung cấp sự chắc chắn và tính dự đoán cần thiết cho doanh nghiệp, giúp họ chuẩn bị tốt hơn cho việc áp dụng EUDR. Bà nhấn mạnh, việc cải thiện hệ thống IT sẽ tạo điều kiện cho EU triển khai Quy định hiệu quả, góp phần giảm thiểu nạn phá rừng toàn cầu.

Quy định chống phá rừng của EU nhằm đảm bảo các mặt hàng quan trọng khi được đưa vào thị trường EU không góp phần vào phá rừng và suy thoái rừng, cả ở EU và trên thế giới. Phá rừng chiếm khoảng 10% lượng phát thải khí nhà kính toàn cầu, đồng thời là nguyên nhân chính gây mất đa dạng sinh học và biến đổi khí hậu. Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên hợp quốc (FAO) cho biết, trong giai đoạn 1990–2020, khoảng 420 triệu hecta rừng – diện tích lớn hơn toàn Liên minh châu Âu – đã bị mất do phá rừng.

Kể từ khi EUDR có hiệu lực từ tháng 6/2023, EC đã làm việc chặt chẽ với các bên liên quan để đơn giản hóa quy trình và giảm chi phí cho doanh nghiệp. Ước tính các nỗ lực này đã giúp giảm khoảng 30% chi phí hành chính và gánh nặng cho các công ty.

Trước đó, vào tháng 12/2024, EU cũng đã gia hạn thêm 12 tháng cho các doanh nghiệp chuyển tiếp, giúp họ kịp chuẩn bị trước khi Quy định có hiệu lực. Với những điều chỉnh mới, EUDR vừa bảo vệ rừng vừa tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp, hướng tới một thị trường minh bạch, bền vững và hiệu quả hơn.

Hương Giang/vnanet.vn