EU chuyển từ viện trợ sang hội nhập quốc phòng dài hạn với Ukraine: Bước ngoặt chiến lược

Hội đồng Liên minh châu Âu (EU) đã chính thức thông qua Chương trình Công nghiệp Quốc phòng châu Âu (EDIP), một bước đi mang tính bước ngoặt nhằm củng cố khả năng phòng thủ của khối.

Đặc biệt, văn kiện này bao gồm việc phân bổ 300 triệu Euro để hỗ trợ, hiện đại hóa và hội nhập ngành công nghiệp quốc phòng Ukraine vào lĩnh vực quốc phòng của khối 27 quốc gia.

Quyết định của Hội đồng EU đánh dấu bước cuối cùng trong quy trình lập pháp, cho phép chương trình được triển khai kịp thời. Động thái này cũng đánh dấu một bước ngoặt sâu sắc và chiến lược trong cam kết của EU đối với Kiev.

Thay vì chỉ giới hạn ở việc cung cấp viện trợ tức thời, quyết định này mở ra một giai đoạn hợp tác mới, tập trung vào sự hội nhập và khả năng tự cường quốc phòng lâu dài của Ukraine.

Trước đó, các quốc gia thành viên EU đã đạt được thỏa thuận sơ bộ vào tháng 10 về việc phân bổ 300 triệu Euro để tăng cường hợp tác quốc phòng với Ukraine. Quy định về chương trình sẽ được ký vào ngày 17/12 tới và sẽ có hiệu lực một ngày sau khi được công bố trên Công báo của Liên minh châu Âu.

Xe bọc thép chở quân BTR-4. Ảnh: Defence Blog

"EDIP là nền tảng cho cam kết đổi mới của EU nhằm củng cố khả năng sẵn sàng phòng thủ. Nó sẽ nâng cao năng lực của các quốc gia thành viên trong việc chống lại các mối đe dọa hiện tại và tương lai, thúc đẩy khả năng cạnh tranh của Cơ sở Công nghiệp và Công nghệ Quốc phòng châu Âu (EDTIB), đồng thời đảm bảo tính sẵn có và nguồn cung sản phẩm quốc phòng kịp thời trên toàn liên minh", Hội đồng EU tuyên bố.

Chương trình này nhằm mục đích tăng cường khả năng sản xuất và cung cấp các thiết bị quốc phòng cực kỳ quan trọng, đồng thời đảm bảo năng lực ứng phó nhanh chóng của châu Âu trước tình hình an ninh thay đổi.

Về tài chính, EDIP cung cấp 1,5 tỷ Euro dưới dạng tài trợ trong giai đoạn 2025-2027. Trong số này, 300 triệu Euro được dành riêng cho việc tăng cường hợp tác quốc phòng với Ukraine thông qua "Công cụ Hỗ trợ Ukraine" (USI).

USI là "một công cụ then chốt và độc đáo nhằm hiện đại hóa và hỗ trợ ngành công nghiệp quốc phòng Ukraine và thúc đẩy sự hội nhập của ngành này vào hệ sinh thái công nghiệp quốc phòng rộng lớn hơn của châu Âu", thông cáo báo chí của Hội đồng EU cho biết.

"Điều này sẽ làm sâu sắc thêm quan hệ đối tác của chúng ta với Ukraine bằng cách đưa ngành công nghiệp quốc phòng của họ đến gần hơn với chúng ta – mang lại lợi ích chung cho cả châu Âu và Ukraine", ông Troels Lund Poulsen, Bộ trưởng Quốc phòng Đan Mạch – quốc gia đang giữ chức Chủ tịch luân phiên Hội đồng EU, nhấn mạnh.

EDIP cũng cho phép tăng cường ngân sách tiềm năng trong tương lai, chẳng hạn như thông qua các khoản đóng góp tài chính tự nguyện của các quốc gia thành viên hoặc bên thứ ba.

Để bảo vệ và củng cố ngành công nghiệp quốc phòng EU, đồng thời vẫn duy trì hợp tác với các đối tác quốc tế cùng chí hướng, văn kiện vừa được Hội đồng EU thông qua cũng bao gồm một điều khoản quy định rằng các linh kiện có nguồn gốc bên ngoài EU và các quốc gia liên kết (các quốc gia EEA), cũng như Ukraine đối với "Công cụ Hỗ trợ Ukraine", không được vượt quá 35% tổng chi phí linh kiện của sản phẩm cuối cùng.

Ngoài ra, không được phép nhập khẩu linh kiện từ các quốc gia không liên kết có xung đột với lợi ích an ninh và quốc phòng của EU hoặc các quốc gia thành viên.

Minh Đức (Theo Militarnyi, EU Neighbours East)