EU, Ai Cập tăng cường quan hệ đối tác, ký nhiều thỏa thuận tài chính

Chủ tịch Hội đồng châu Âu António Costa. Ảnh: THX/TTXVN

Theo phóng viên TTXVN tại Brussels, phát biểu tại hội nghị, Chủ tịch Hội đồng châu Âu António Costa nhấn mạnh sự kiện này là cơ hội để hai bên làm sâu sắc hơn quan hệ đối tác, cùng phối hợp ứng phó với các thách thức chung và khai thác toàn bộ tiềm năng hợp tác trong tương lai. Hội nghị lần này cũng đề cập đến các vấn đề khu vực, đặc biệt là tình hình tại Dải Gaza và nỗ lực kiểm soát di cư. Sau hội nghị, lãnh đạo EU và Ai Cập đã ra tuyên bố chung, trong đó hoan nghênh một số sáng kiến quốc tế liên quan đến tình hình ở Gaza.

Trước thềm hội nghị, Tổng thống Ai Cập Al-Sisi đã gặp Đại diện cấp cao EU về chính sách an ninh và đối ngoại Kaja Kallas để thảo luận các biện pháp chấm dứt xung đột ở Gaza và tăng cường phối hợp khu vực. EU đánh giá cao vai trò của Ai Cập trong việc duy trì ổn định tại khu vực Trung Đông và châu Phi.

Tại hội nghị, EU và Ai Cập đã ký nhiều thỏa thuận quan trọng, trong đó EU công bố gói viện trợ mới trị giá 75 triệu euro (gần 87 triệu USD) và giải ngân khoản hỗ trợ tài chính lớn hơn lên tới 4 tỷ euro dành cho Ai Cập. Khoản hỗ trợ 4 tỷ euro, chủ yếu dưới hình thức các khoản vay ưu đãi, được giải ngân ngay trong ngày diễn ra hội nghị. Đây là một phần của thỏa thuận Đối tác Chiến lược toàn diện mà EU và Ai Cập ký hồi tháng 3/2024, thể hiện mong muốn của EU trong việc củng cố quan hệ với quốc gia Bắc Phi giữ vai trò then chốt tại Trung Đông này. Trước đó, tháng 12/2024, EU đã giải ngân đợt hỗ trợ đầu tiên trị giá 1 tỷ euro, nâng tổng giá trị hỗ trợ tài chính hiện nay lên 5 tỷ euro.

Ngoài các khoản vay, EU cũng công bố thêm 1,8 tỷ euro đầu tư bổ sung cho các dự án hợp tác với các tổ chức tài chính châu Âu, cùng 600 triệu euro hỗ trợ trực tiếp cho các chương trình cụ thể, trong đó có 200 triệu euro dành cho kiểm soát di cư.

Phát biểu tại lễ ký các thỏa thuận, Chủ tịch Ủy ban châu Âu von der Leyen khẳng định các thỏa thuận mới “sẽ mở ra nhiều cơ hội thương mại hơn tại Ai Cập”, đồng thời nhấn mạnh cam kết của EU trong việc thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội và ổn định khu vực.

Cùng với các thỏa thuận tài chính, EU công bố gói viện trợ 75 triệu euro nhằm thúc đẩy phát triển toàn diện và tăng trưởng bền vững tại Ai Cập. Khoản viện trợ này nằm trong gói hỗ trợ tài chính vĩ mô trị giá 7,4 tỷ euro cho giai đoạn 2024–2027. Ngoài ra, EU cũng thông báo việc Ai Cập được tham gia quỹ nghiên cứu và đổi mới “Horizons”, trị giá 175 tỷ euro, tạo điều kiện mở rộng hợp tác trong lĩnh vực khoa học và công nghệ.

Bên lề hội nghị trên, Chủ tịch Ủy ban châu Âu von der Leyen và Tổng thống Al-Sisi đã đồng chủ trì Hội nghị đầu tư EU - Ai Cập, với sự tham dự của hơn 400 đại biểu doanh nghiệp châu Âu, 100 công ty Ai Cập và 15 tổ chức tài chính quốc tế.

Tổng thống Al-Sisi khẳng định EU là đối tác thương mại và đầu tư hàng đầu của Ai Cập, chiếm gần 27% tổng kim ngạch thương mại và hơn 30% vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài. Ông cho biết nền kinh tế Ai Cập đang phục hồi tích cực nhờ chương trình cải cách sâu rộng, giúp cải thiện xếp hạng tín nhiệm và đạt mức tăng trưởng Tổng sản phẩm quóc nội (GDP) 4,4% trong quý cuối năm tài khóa 2024–2025. Nhà lãnh đạo Ai Cập kêu gọi các doanh nghiệp châu Âu coi Ai Cập là “đối tác sản xuất đáng tin cậy” và là cửa ngõ kết nối thị trường châu Phi với thị trường Arập. Các lĩnh vực được đánh giá có tiềm năng hợp tác lớn gồm dược phẩm, công nghiệp ô tô, năng lượng tái tạo và hydro xanh.

Chủ tịch von der Leyen nhận định sự tham gia đông đảo của cộng đồng doanh nghiệp châu Âu là minh chứng cho niềm tin ngày càng lớn vào quan hệ đối tác giữa hai bên. Bà cho biết EU sẽ hỗ trợ việc thành lập các trung tâm và nhà máy trí tuệ nhân tạo (AI) tại khu vực Nam Địa Trung Hải, trong đó có Ai Cập nhằm giúp các doanh nghiệp khởi nghiệp thử nghiệm công nghệ mới và tận dụng hạ tầng tính toán của châu Âu.

Việc ký hàng loạt thỏa thuận tại hội nghị thượng đỉnh lần này được xem là bước tiến quan trọng, củng cố mối quan hệ chiến lược giữa EU và Ai Cập trong bối cảnh khu vực và thế giới đang đối mặt với nhiều biến động, đồng thời khẳng định vai trò ngày càng nổi bật của Ai Cập trong chính sách đối ngoại và an ninh của EU.

Hương Giang - Duy Tùng (TTXVN)