'Đường về' không còn chông chênh

Chông chênh ngày trở về

Sau bao sóng gió cuộc đời, ký ức về những năm tháng sống nơi đất khách, quê người trong bà Lê Thị Thủy (58 tuổi, tổ dân phố 4 Phú Vinh, phường Đồng Sơn) cũng trở nên mờ nhạt. Ông Lê Xuân Hòa, anh trai của bà Thủy kể: Năm 2003, em gái tôi cùng cháu trai bị mất tích và cho đến năm 2022, gia đình mới tìm thấy. Qua tìm hiểu được biết, hai mẹ con bị lừa sang Trung Quốc. Bà Thủy bị gả bán làm vợ một người đàn ông ít hơn 2 tuổi, sống ẩn dật ở một vùng quê thuộc tỉnh Quảng Đông. Suốt 19 năm, bà chỉ ở trong nhà nấu nướng, làm việc nhà cho đến khi lực lượng chức năng Trung Quốc kiểm tra giấy tờ, bà không đủ điều kiện lưu trú nên bị buộc trở về Việt Nam. Ngày về, tuổi cao, sức khỏe giảm sút, tinh thần bị tổn thương, bà Thủy chỉ biết sống dựa vào sự giúp đỡ của người thân.

Phó Giám đốc Sở Y tế Hồ Tân Cảnh thăm các mô hình do dự án hỗ trợ - Ảnh: H.L

Khác với bà Thủy, anh Phạm Tiến Thành (42 tuổi), ở thôn Đông Đức, xã Đông Trạch chủ động ra nước ngoài tìm việc làm, mong gom vốn phát triển kinh tế gia đình. Thế nhưng, anh bị lừa và mắc kẹt lại ở một nước thứ 3. Cuộc sống bất hợp pháp , việc làm khó khăn, không có thu nhập, sau 10 tháng lưu lạc, năm 2017, anh quyết định về nước.

Chị Nguyễn Thị Thu Mười (tổ dân phố 5, phường Đồng Sơn) cũng có 10 năm xuất khẩu lao động trái phép ở Nga và trở về trong cảnh “tay trắng” khi bị trục xuất. “Tôi đi theo diện “chui”, qua đó không có giấy tờ nên làm việc cũng khó khăn hơn. Hàng tháng được bao nhiêu gửi về cũng chỉ đủ nuôi con. Lúc về nước, hai vợ chồng cũng đã nhiều tuổi, lại không bằng cấp nên rất khó xin việc. Lúc đó cảm thấy rất chông chênh”, chị Mười chia sẻ.

Khi niềm tin được tiếp sức

Để kiếm tiền nuôi 3 đứa con đang tuổi ăn học, chị Mười đi làm thuê hết chỗ này sang chỗ khác. Năm 2024, khi biết đến chương trình “Hỗ trợ các gói tái hòa nhập cho người bị mua bán và người di cư trong trình trạng dễ bị tổn thương”, chị đăng ký nhưng lòng thầm nghĩ chắc khó mà được, bởi xã hội cũng có nhiều người rơi vào tình cảnh giống mình. Chị Mười kể lại: “Chúng tôi được mời tới tập huấn, đưa đi tham quan các mô hình. Sau đó, các anh chị bên dự án yêu cầu xây dựng kế hoạch, mô hình phát triển kinh tế gia đình. Kế hoạch phải nói rõ mong muốn, định hướng phát triển, chi phí thực hiện cũng như lường trước những rủi ro khi triển khai. Không ngờ mô hình giặt là của vợ chồng tôi đề xuất đã được chọn và chúng tôi được hỗ trợ 2 máy giặt, 1 máy sấy với trị giá 85 triệu đồng”.

Hơn 1.000 đơn giặt chăn ở mùa đầu tiên cùng số đơn đặt hàng từ những khách du lịch đã tiếp thêm niềm tin, động lực cho chị. Cơ sở giặt là Thân Thiện do chị làm chủ đã tạo việc làm ổn định với mức thu nhập bình quân 3-5 triệu đồng/tháng. Đặc biệt, kể từ ngày có nghề mới, không còn phải đi làm thuê, chị Mười có điều kiện để chăm sóc mẹ chồng bị tai biến, phải nằm một chỗ từ 5-6 năm nay.

Mô hình giặt là giúp chị Nguyễn Thị Thu Mười có công việc ổn định- Ảnh: H.L

Còn với anh Phạm Tiến Thành, hai vợ chồng quyết định mở cơ sở sản xuất nem chả, xúc xích và đồ ăn vặt phục vụ thị trường huyện Bố Trạch (cũ). Từ sự hỗ trợ của dự án, được đầu tư thêm máy móc thiết bị, vợ chồng anh mở rộng quy mô sản xuất, mô hình cho lợi nhuận mỗi tháng khoảng từ 15-20 triệu đồng. Anh Thành trải lòng: “Nếu còn trẻ, tôi vẫn đi lao động nước ngoài nhưng sẽ theo đường hợp pháp, có thu nhập tốt hơn cho tương lai và an toàn. Nhưng ở độ tuổi của tôi bây giờ, lập nghiệp ở quê vẫn là phù hợp nhất”.

Ông Lê Xuân Hòa, anh trai của chị Lê Thị Thủy-nạn nhân vụ lừa bán sang Trung Quốc xúc động chia sẻ: Cảm ơn dự án đã cung cấp gói hỗ trợ sinh kế cho mô hình trồng trọt, chăn nuôi, trị giá 50 triệu đồng cho em gái tôi. Nay Thủy đã vượt qua được sang chấn, vui vẻ hơn và có việc làm, có thể nuôi sống bản thân từ vườn ổi và chăn nuôi gà.

Đồng hành với người dễ bị tổn thương

Hợp phần “Hỗ trợ các gói tái hòa nhập cho người bị mua bán và người di cư trong tình trạng dễ bị tổn thương” thuộc dự án “Đấu tranh phòng, chống mua bán người và nô lệ thời hiện đại pha 3” tại địa bàn Quảng Bình (cũ) có nguồn vốn 122.307 USD, tương đương hơn 2,8 tỉ đồng, do Tổ chức World Vision International (WVI) tài trợ.

Trong quá trình triển khai các hoạt động hỗ trợ, WVI với sự điều phối của Tổ chức Di cư Quốc tế, đã phối hợp với các tổ chức khác như: Hagar International, Trung tâm Hỗ trợ Phụ nữ và Phát triển, để cùng tiếp cận, sàng lọc, đánh giá, chuyển tuyến và hỗ trợ người di cư hồi hương.

Bà Dương Thị Thương, Phó Trưởng phòng Bảo trợ xã hội-Trẻ em và Phòng, chống tệ nạn xã hội thuộc Sở Y tế; Thư ký, điều phối dự án tỉnh cho biết: Giai đoạn 2023-2025, dự án đã hỗ trợ 147 người lao động trên địa bàn thông qua các hoạt động tập huấn, cung cấp các gói hỗ trợ sinh kế, hỗ trợ kỹ thuật trong phát triển kinh doanh để giúp người hưởng lợi ổn định cuộc sống, tái hòa nhập cộng đồng. Dựa trên nhu cầu, khả năng của người lao động, phù hợp với điều kiện tự nhiên, tận dụng nguồn lực hiện có tại địa phương, các mô hình kinh tế đa ngành nghề ra đời, như: Trồng trọt, chăn nuôi; cơ khí; cơ sở sản xuất; các dịch vụ ăn uống, giặt là, photocopy… Điều đáng mừng là 90% mô hình triển khai có hiệu quả.

Với sự quan tâm, hỗ trợ kịp thời từ dự án, những người “dễ bị tổn thương” đã dần ổn định, tìm lại được niềm tin và động lực. “Đường về” của họ vì thế không còn quá chông chênh, mà đã mở ra hy vọng về một cuộc sống mới, vững vàng hơn trên chính quê hương mình.

Hương Lê