Đường chính ngạch là an toàn và được đảm bảo nhất khi đi làm việc ở nước ngoài

Những năm qua, công tác đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng luôn được Tỉnh ủy, UBND tỉnh Lào Cai cùng các cấp ủy đảng và chính quyền địa phương đặc biệt quan tâm. Nhờ sự vào cuộc đồng bộ, đến nay tỉnh có trên 3.000 lao động đang làm việc có thời hạn ở nước ngoài theo hợp đồng. Phần lớn trong số đó đi theo các chương trình hợp tác giữa Chính phủ Việt Nam với Chính phủ Hàn Quốc, Nhật Bản và một số quốc gia khác.

Thu nhập của lao động dao động từ 15 - 50 triệu đồng/tháng, tùy thuộc vào từng thị trường. Theo đánh giá, người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng đều chấp hành tốt pháp luật Việt Nam và nước sở tại, có việc làm ổn định, không xảy ra tranh chấp và không có trường hợp vi phạm bị trục xuất về nước. Những năm qua, tỉnh Lào Cai đã ban hành nhiều cơ chế, chính sách hỗ trợ với tổng kinh phí hàng chục tỷ đồng cho công tác đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn, kỹ năng nghề và ngoại ngữ. Các chính sách này ưu tiên quân nhân xuất ngũ, người dân tộc thiểu số, lao động thuộc hộ nghèo, vùng sâu, vùng xa và khu vực đặc biệt khó khăn có nguyện vọng đi làm việc ở nước ngoài.

Nhiều gia đình nông dân ở Lào Cai đã xây dựng được những cơ ngơi khang trang nhờ có người thân đi làm việc tại nước ngoài.

Bên cạnh những kết quả đạt được, để hoạt động đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài không phát sinh những hệ lụy đáng tiếc, cần có sự phối hợp đồng bộ từ các cơ quan chức năng và chính quyền địa phương. Đặc biệt, mỗi người lao động phải tự nâng cao nhận thức và trách nhiệm của chính mình.

Dù đi làm việc ở nước ngoài theo bất kỳ hình thức nào, người lao động cũng phải tuân thủ nghiêm các quy định pháp luật của Việt Nam và của quốc gia tiếp nhận. Việc chú trọng yếu tố pháp lý là yêu cầu bắt buộc, giúp người lao động hạn chế rủi ro và bảo đảm quyền lợi trong suốt quá trình làm việc ở nước ngoài.

Bài học đắt giá khi đi làm việc ở nước ngoài bất hợp pháp

Những năm qua, tại tỉnh Lào Cai đã xuất hiện không ít trường hợp vì tham gia các đường dây đưa lao động ra nước ngoài bất hợp pháp mà phải trả giá đắt. Trường hợp của Đ., con trai chị Hoàng Thị H. ở xã Quy Mông, là một ví dụ điển hình. Nghe theo lời rủ rê của bạn bè sang Campuchia làm việc với lời hứa “việc nhẹ, lương cao”, chị H. đã phải mất gần một trăm triệu đồng để chuộc con trở về. Từ khi trở lại nhà, Đ. vẫn bị ám ảnh bởi những trận đòn roi, luôn tự nhốt mình trong phòng, gần hai năm không đi làm và gần như không giao tiếp với bất kỳ ai.

Chị Hoàng Thị H, xã Quy Mông trao đổi với phóng viên.

Việc tự tìm kiếm việc làm qua các trang mạng xã hội cũng có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng, như trường hợp của Nguyễn Văn K. K. bị dụ sang Campuchia với lời hứa mức lương 20 - 30 triệu đồng/tháng và công việc nhẹ nhàng trên máy tính. Tuy nhiên, thực tế công việc hoàn toàn không như cam kết, K. không thể hoàn thành "chỉ tiêu" do các đối tượng giao và khi có ý định bỏ trốn đã bị đánh đập, không được ăn uống. Dù may mắn trốn về Việt Nam, nhiều tháng trôi qua K. vẫn chịu ám ảnh tâm lý và chưa thể trở lại cuộc sống bình thường.

Hầu hết những người lao động đi làm việc bất hợp pháp theo lời mời gọi “việc nhẹ, lương cao” đều xuất phát từ những hoàn cảnh khó khăn. Tuy nhiên, do thiếu hiểu biết, họ dễ bị thu hút bởi các thủ tục đơn giản, chi phí thấp, thậm chí không cần làm giấy tờ gì, và được hứa hẹn sẽ xuất cảnh nhanh hơn so với con đường chính ngạch.

Nạn nhân Nguyễn Văn K., phường Âu Lâu kể lại những ngày bị đánh đập, bỏ đói bên xứ người.

Ông Trần Trọng Giáp, Phó Giám đốc Trung tâm Dịch vụ Việc làm tỉnh Lào Cai, chia sẻ: “Hầu hết những người lao động đi làm việc ở nước ngoài bất hợp pháp là do tìm đến cò mồi bên ngoài, mong muốn xuất cảnh nhanh, đồng thời né tránh việc làm thủ tục và tham gia học tiếng. Qua nắm bắt, trung tâm nhận thấy có những trường hợp không được trả lương, bị đánh đập khi không hoàn thành công việc được giao, thậm chí phải chi một khoản tiền lớn để chuộc mới trở về được Việt Nam.”

Người lao động đi làm việc tại nước ngoài bất hợp pháp sẽ không nhận được bất kỳ sự hỗ trợ pháp lý nào từ cơ quan chức năng hay chính quyền địa phương. Câu chuyện của những nạn nhân kể trên là bài học cảnh tỉnh cho bất cứ ai có ý định đi làm việc bất hợp pháp. Hậu quả không chỉ là tổn thất về kinh tế và tinh thần, như trường hợp con trai chị H. hay anh K., mà thậm chí có những người đã phải bỏ mạng nơi xứ người.

Cần nâng cao cảnh giác khi đi xuất khẩu lao động

Trước thực trạng này, các cơ quan chức năng và chính quyền địa phương đã triển khai nhiều giải pháp, đồng thời đưa ra các khuyến cáo nhằm khuyến khích người dân đi xuất khẩu lao động theo con đường chính ngạch, nhờ đó được hỗ trợ và bảo hộ đầy đủ.

Xuất phát từ xã Lâm Thượng, chị Nông Thị Tố Uyên vượt gần 100 km đến Trung tâm Dịch vụ việc làm tỉnh để đăng ký thông tin với mong muốn được tham gia xuất khẩu lao động theo đường chính ngạch, bởi chị rất lo lắng khi có nhiều người đã bị lừa gạt đi lao động không hợp pháp, không được bảo hộ. Chị cho biết, Trung tâm Dịch vụ việc làm tỉnh Lào Cai là địa chỉ uy tín và an toàn nhất để chị tin tưởng tìm kiếm cơ hội làm việc phù hợp ở nước ngoài, đồng thời yên tâm về tính pháp lý và sự hỗ trợ trong suốt quá trình làm việc.

Gần đây, số lượng lao động như chị Uyên tìm đến Trung tâm Dịch vụ việc làm để đăng ký tham gia chương trình xuất khẩu lao động ngày càng tăng. Ông Trần Trọng Giáp - Phó Giám đốc Trung tâm Dịch vụ việc làm tỉnh, chia sẻ: "Người lao động cần tìm hiểu kỹ thông tin trước khi tham gia, đặc biệt là phải kiểm tra xem chương trình đã được cơ quan chức năng cấp phép hay chưa. Hiện, Trung tâm đang phối hợp chặt chẽ với các địa phương để triển khai nhiều chương trình xuất khẩu lao động uy tín. Người lao động chỉ cần liên hệ đăng ký tại Trung tâm để được hỗ trợ đầy đủ và đảm bảo tối đa quyền lợi của mình".

Nhiều lao động đã tìm đến Trung tâm Dịch vụ việc làm tỉnh Lào Cai để được tư vấn giới thiệu đi làm việc ở nước ngoài theo con đường chính ngạch.

Trước thực tế đó, nhiều địa phương đã nỗ lực phối hợp với các cơ quan chức năng, doanh nghiệp tuyển dụng đẩy mạnh tuyên truyền nâng cao nhận thức cho người dân.

Tại xã Mậu A, nhờ duy trì mối quan hệ và hợp tác với các địa phương của Hàn Quốc, Nhật Bản từ nhiều năm trước, do vậy hầu hết người lao động của xã đều được bảo hộ khi đi làm việc theo hợp đồng. Ông Lưu Quang Lợi - Phó Chủ tịch UBND xã Mậu A cho biết: “Để phòng tránh rủi ro cho người lao động, UBND xã Mậu A phối hợp chặt chẽ với Trung tâm Dịch vụ việc làm của tỉnh và các doanh nghiệp có uy tín tổ chức cho người lao động xuất khẩu, từ đó để người lao động lựa chọn những thị trường phù hợp”.

Nhiều Hội nghị tư vấn, giới thiệu việc làm và tư vấn đưa người đi làm việc tại nước ngoài đã được các đơn vị chức năng của Sở Nội vụ tăng cường tổ chức tại các địa phương.

Rõ ràng, nhu cầu tham gia hoạt động xuất khẩu lao động của người dân là nhu cầu chính đáng và cần thiết. Chính quyền địa phương cần tiếp tục tăng cường vai trò kết nối, nâng cao nhận thức cho người lao động về việc đi lao động ở nước ngoài theo đường chính ngạch, tuyên truyền chính sách, pháp luật, cung cấp thông tin để người lao động phòng ngừa rủi ro. Việc này giúp người lao động lựa chọn đi làm việc nước ngoài qua các đơn vị, đầu mối chính thống, đảm bảo quyền lợi và nhận được hỗ trợ tối đa của Nhà nước và địa phương.

Lê Bích Thu