Đưa vận tải đường thủy trở thành một trụ cột quan trọng của hệ thống giao thông

Vừa qua, Chính phủ đã ban hành Công điện 113/CĐ-TTg ngày 19/7/2025, giao Bộ Xây dựng thực hiện nhiều nhiệm vụ quan trọng để thúc đẩy vận tải đường thủy.

Việt Nam có nhiều lợi thế phát triển vận tải đường thủy.

Cụ thể, Bộ Xây dựng được giao rà soát, sửa đổi, hoàn thiện cơ chế, chính sách; khuyến khích xã hội hóa đầu tư hạ tầng và phương tiện; đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính trong cấp phép, đăng kiểm, quản lý phương tiện; bố trí quỹ đất phục vụ cảng, bến thủy nội địa, tích hợp với quy hoạch logistics ven sông. Đồng thời, triển khai xây dựng đề án tổng thể phát triển hạ tầng và dịch vụ đường thủy giai đoạn 2026-2035.

Trên cơ sở đó, Cục Hàng hải và Đường thủy Việt Nam đang tích cực triển khai một số nhiệm vụ, thúc đẩy phát triển đường thủy như: Hoàn thiện thể chế, cơ chế chính sách, tập trung rà soát, đề xuất sửa đổi Bộ luật Hàng hải Việt Nam và Luật Giao thông đường thủy nội địa nhằm đồng bộ với thực tiễn phát triển mới. Trong đó chú trọng đơn giản hóa thủ tục hành chính, tăng cường phân cấp và mở rộng chính sách ưu đãi cho doanh nghiệp đầu tư phương tiện, cảng, bến thủy và dịch vụ logistics.

Cục đang hoàn thiện Đề án tổng thể phát triển hạ tầng và dịch vụ vận tải đường thủy nội địa giai đoạn 2026-2035. Đề án xác định rõ các hành lang vận tải thủy trọng điểm, mạng lưới cảng, bến hàng hóa, trung tâm logistics ven sông, bảo đảm kết nối hiệu quả với hệ thống đường bộ, đường sắt và cảng biển, tạo chuỗi vận tải đa phương thức thống nhất và bền vững.

Tiếp tục triển khai thực hiện Quy hoạch cảng thủy nội địa toàn quốc theo hướng đồng bộ, hiện đại, có trọng tâm và phù hợp với nhu cầu phát triển vùng. Trong đó ưu tiên đầu tư, nâng cấp các tuyến vận tải chính ở Đồng bằng sông Hồng, đồng bằng sông Cửu Long và hành lang ven biển Bắc - Nam, đồng thời khuyến khích xã hội hóa đầu tư kết cấu hạ tầng cảng, bến, kho bãi, trung tâm logistics thủy nội địa nhằm huy động tối đa nguồn lực ngoài ngân sách cho phát triển hạ tầng.

Khuyến khích xã hội hóa đầu tư kết cấu hạ tầng cảng, bến, kho bãi, trung tâm logistics thủy nội địa.

Trao đổi với phóng viên Báo Xây dựng, đại diện Cục Hàng hải và Đường thủy Việt Nam cho biết: Một trong những nhiệm vụ đã và đang được Bộ Xây dựng tập trung thực hiện là cải cách thủ tục hành chính, tạo thuận lợi cho hoạt động vận tải thủy nội địa.

Cục đang triển khai Đề án giảm thủ tục cho phương tiện thủy nội địa khi vào, rời cảng, bến, hướng tới đơn giản hóa hồ sơ, rút ngắn thời gian xử lý và tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý.

Các thủ tục liên quan đến đăng ký, khai báo hành trình, an toàn kỹ thuật và kiểm tra phương tiện sẽ được số hóa, giúp doanh nghiệp và chủ phương tiện tiết kiệm thời gian, chi phí, đồng thời nâng cao tính minh bạch trong quản lý.

Với những giải pháp đồng bộ nói trên, Cục Hàng hải và Đường thủy Việt Nam khẳng định quyết tâm đồng hành cùng các cơ quan, địa phương và doanh nghiệp, phát huy lợi thế tự nhiên của hệ thống sông ngòi, kênh rạch, đưa vận tải đường thủy trở thành một trụ cột quan trọng của hệ thống giao thông và logistics quốc gia, góp phần giảm chi phí, giảm phát thải và thúc đẩy phát triển kinh tế xanh của đất nước.

Nghị định số 34/2025/NĐ-CP ngày 25/2/2025 Sửa đổi, bổ sung một số điều của các Nghị định trong lĩnh vực hàng hải và Thông tư số 18/2025/TT-BXD ngày 30/6/2025 quy định về tổ chức và hoạt động của Cảng vụ hàng hải, Cảng vụ đường thủy nội địa được xem là then chốt trong việc đơn giản hóa thủ tục hành chính cho lĩnh vực hàng hải và đường thủy nội địa cho các địa phương thực hiện.

Nhiều thủ tục đã được rút ngắn thời gian hơn so với trước đây. Điển hình như: Đổi tên cảng, bến thủy nội địa, khu neo đậu giảm từ 5 ngày xuống còn 3 ngày; gia hạn hoạt động cảng, bến thủy nội địa giảm từ 5 ngày xuống còn 3 ngày; công bố đóng cảng, bến thủy nội địa giảm từ 5 ngày xuống còn 3 ngày; công bố hoạt động cảng thủy nội địa trường hợp không còn nhu cầu tiếp nhận phương tiện thủy nước ngoài giảm từ 5 ngày xuống còn 3 ngày.

Khánh Hòa