Đưa ẩm thực Việt trở thành 'đại sứ văn hóa'

Cầu nối văn hóa

Gần đây, Việt Nam đã chủ động tổ chức và tham gia nhiều lễ hội, hội chợ ẩm thực lớn tại nhiều quốc gia, nhằm giới thiệu các món ăn đậm bản sắc, và kể câu chuyện về văn hóa, con người, lịch sử đất nước.

Sắp tới đây, Vietnam Phở Festival 2025 sẽ được tổ chức ngày 18 - 19/10, tại Singapore. Với thông điệp “Phở - Enjoying together, growing together”, Lễ hội mong muốn đưa phở - món ăn từng lọt vào top 50 món phải thử toàn cầu của CNN - trở thành cầu nối văn hóa, khơi gợi hợp tác mới trong du lịch, thương mại, đầu tư.

Ẩm thực Việt Nam được lan tỏa tại lễ hội văn hóa ẩm thực quốc tế, hội chợ ẩm thực ở nhiều quốc gia. Nguồn: Nhandan.vn

Singapore - với 6 triệu dân, 17 triệu lượt khách quốc tế mỗi năm - không chỉ là thị trường lớn mà còn là trung tâm giao thương khu vực. Theo Đại sứ Việt Nam tại Singapore Trần Phước Anh, việc lần đầu tiên một lễ hội phở quy mô lớn được tổ chức tại Singapore là cơ hội vàng để Việt Nam kể những câu chuyện văn hóa, lan tỏa hình ảnh đất nước qua kênh truyền thông mạnh mẽ như ẩm thực.

Tiếp nối thành công tại Nhật Bản (2023) và Hàn Quốc (2024), tại Lễ hội 2025, khách tham dự sẽ được thưởng thức phở do các nghệ nhân và đầu bếp trực tiếp chế biến, có sự góp mặt của các thương hiệu phở nổi tiếng như Phở Thìn Bờ Hồ, Phở Phú Gia… Cùng với đó là những biến tấu độc đáo của phở như phở sườn bò, phở hải sản hay phở kết hợp sâm Ngọc Linh, và các món truyền thống khác. Các tiết mục nghệ thuật dân tộc, triển lãm du lịch - thủ công mỹ nghệ và trải nghiệm áo dài, nón lá… cũng góp phần tạo nên không gian văn hóa đậm chất Việt.

Hành trình quảng bá ẩm thực Việt Nam cũng được lan tỏa tại lễ hội văn hóa ẩm thực quốc tế, hội chợ ẩm thực ở nhiều quốc gia như Czech, Brazil, Thái Lan, Malaysia, Thụy Điển... Ẩm thực Việt Nam luôn là điểm sáng, thu hút hàng nghìn lượt khách, với những món ăn quen thuộc như phở, nem rán, bánh mì, cà phê sữa đá... Qua đó, khẳng định vị thế của Việt Nam trên bản đồ ẩm thực thế giới.

Ngoài các sự kiện ngắn ngày, việc xây dựng chuỗi nhà hàng Việt Nam với chất lượng và tiêu chuẩn quốc tế đang dần mở rộng, giúp duy trì sự hiện diện của ẩm thực Việt tại các quốc gia, góp phần đáng kể quảng bá ẩm thực, văn hóa Việt Nam, thúc đẩy du lịch.

Cần chiến lược quảng bá, xây dựng thương hiệu

Ẩm thực đang trở thành một lợi thế cạnh tranh và là nhân tố có tính quyết định trong quá trình xây dựng thương hiệu cho một quốc gia hoặc một điểm đến du lịch. Bà Đặng Thị Phương Anh, Khoa Du lịch học, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội cho rằng, bản sắc riêng của ẩm thực, nhận diện và tôn vinh qua lăng kính di sản văn hóa phi vật thể thực sự tạo nên sự khác biệt và làm mới hình ảnh của điểm đến, giúp tạo nên cảm giác khác biệt của nơi đó.

Ẩm thực Việt Nam hoàn toàn có thể trở thành "đại sứ văn hóa". Nguồn: Baotintuc

Ẩm thực Việt Nam phong phú và đa dạng. Từ những món ăn đường phố dân dã như phở, bánh mì, bún chả, đến những món đặc sản vùng miền như bún bò Huế, mì Quảng… mỗi món mang câu chuyện văn hóa riêng. Điều này giúp ẩm thực Việt Nam mang đến những trải nghiệm văn hóa thú vị.

Dù có nhiều tiềm năng và đã có thành công nhất định, song theo nhiều chuyên gia, việc quảng bá ẩm thực Việt Nam vẫn còn nhiều thách thức, đặc biệt là sự đồng bộ và chuyên nghiệp trong các chiến dịch quảng bá. Trong khi phở và bánh mì đã nổi tiếng, nhưng nhiều món ăn khác vẫn chưa được biết đến rộng rãi.

Nhiều món ăn truyền thống được chế biến theo công thức gia truyền, mang tính cảm tính cao, gây khó khăn cho việc xây dựng quy trình chuẩn để mở rộng chuỗi nhà hàng quốc tế. Các nhà hàng Việt Nam ở nước ngoài thường nhỏ lẻ, thiếu sự đầu tư bài bản về không gian, dịch vụ để tạo ra trải nghiệm cao cấp. Việc điều chỉnh hương vị để phù hợp với người nước ngoài mà vẫn giữ được "hồn" của món ăn cũng là bài toán khó, đòi hỏi sự cân bằng tinh tế giữa việc giữ gìn bản sắc và thích nghi.

Bởi vậy, cần thiết có kế hoạch tổng thể quảng bá thương hiệu ẩm thực quốc gia; đặt ra những tiêu chuẩn rõ ràng về chất lượng, hương vị. Ngoài việc tổ chức, tham gia các hội chợ ẩm thực quốc tế, ngành ẩm thực Việt Nam cần tận dụng triệt để sức mạnh của truyền thông số, mạng xã hội để lan tỏa câu chuyện về món ăn Việt Nam sinh động, hấp dẫn.

Ngọc Phương