Dự thảo Nghị định kinh doanh hàng miễn thuế thay thế Nghị định 100/2020/NĐ-CP có gì đáng chú ý?

Ảnh minh họa

Theo Thư viện pháp luật, Dự thảo Nghị định quy định về chính sách quản lý đối với hoạt động kinh doanh hàng miễn thuế; thủ tục hải quan, giám sát hải quan đối với hoạt động kinh doanh hàng miễn thuế.

Theo đó, đối tượng và điều kiện mua hàng miễn thuế được đề xuất tại dự thảo Nghị định như sau:

- Người xuất cảnh, quá cảnh sau khi hoàn thành thủ tục xuất cảnh, quá cảnh, khách du lịch là người nước ngoài theo đoàn bằng đường biển hoặc người chờ xuất cảnh được mua hàng miễn thuế.

+ Người xuất cảnh, quá cảnh qua các cửa khẩu đường bộ quốc tế, ga đường sắt liên vận quốc tế, cảng biển, cảng hàng không dân dụng quốc tế được mua hàng miễn thuế tại cửa hàng miễn thuế nằm trong khu vực cách ly;

+ Người chờ xuất cảnh được mua hàng miễn thuế tại cửa hàng miễn thuế trong nội địa. Hàng hóa miễn thuế được nhận tại quầy nhận hàng trong khu cách ly tại cửa khẩu quốc tế nơi hành khách xuất cảnh;

+ Khách du lịch là người nước ngoài theo đoàn bằng đường biển, có hộ chiếu hoặc giấy tờ có giá trị đi lại quốc tế được mua hàng miễn thuế tại cảng biển, cửa hàng miễn thuế trong nội địa. Trường hợp mua hàng miễn thuế trong nội địa thì khách du lịch được nhận hàng tại quầy nhận hàng trong khu cách ly tại cảng biển nơi khách du lịch xuất cảnh;

+ Ngoài địa điểm nhận hàng quy định tại khoản 1 Điều 3 dự thảo Nghị định, khách mua hàng quy định tại điểm a, điểm b, điểm c khoản 1 Điều 3 dự thảo Nghị định được nhận hàng ở nước ngoài.

- Hành khách trên các chuyến bay quốc tế xuất cảnh từ Việt Nam được mua hàng miễn thuế trên tàu bay xuất cảnh. Hành khách trên các chuyến bay quốc tế đến Việt Nam được mua hàng miễn thuế trên tàu bay đang thực hiện chuyến bay quốc tế đến Việt Nam.

- Người nhập cảnh được mua hàng miễn thuế tại cửa hàng miễn thuế đặt tại khu vực hạn chế của cảng hàng không dân dụng quốc tế ngay sau khi hoàn thành thủ tục nhập cảnh, không được mua hàng miễn thuế sau khi đã ra khỏi khu vực hạn chế tại cảng hàng không dân dụng quốc tế.

- Đối tượng được hưởng quyền ưu đãi, miễn trừ tại Việt Nam được mua hàng miễn thuế tại cửa hàng miễn thuế trong nội địa. Khi mua hàng miễn thuế cho tổ chức phải xuất trình sổ định mức hàng miễn thuế. Khi mua hàng miễn thuế cho cá nhân phải xuất trình số định mức hàng miễn thuế kèm chứng minh thư do Bộ Ngoại giao cấp hoặc hộ chiếu.

- Đối tượng mua hàng là thuyền viên làm việc trên tàu biển chạy tuyến quốc tế (bao gồm tàu biển có quốc tịch nước ngoài và tàu biển có quốc tịch Việt Nam chạy tuyến quốc tế) được mua hàng miễn thuế tại cảng biển, cửa hàng miễn thuế trong nội địa phục vụ cho nhu cầu cá nhân, nhu cầu sinh hoạt chung của thuyền viên để sử dụng trên tàu trong thời gian tàu neo đậu tại cảng biển Việt Nam và đề sử dụng trên tàu ngoài lãnh hải Việt Nam sau khi tàu xuất cảnh.

+ Trường hợp mua hàng miễn thuế phục vụ nhu cầu cá nhân thuyền viên phải xuất trình hộ chiếu hoặc thẻ đi bờ của thuyền viên;

+ Trường hợp mua hàng miễn thuế phục vụ nhu cầu sinh hoạt chung của thuyền viên trong thời gian tàu neo đậu tại cảng biển Việt Nam, thuyền trưởng hoặc người đại diện tàu có đơn đặt hàng kèm theo danh sách thuyền viên có thông tin về số hộ chiếu của từng thuyền viên, trên đơn phải ghi rõ thông tin về số hiệu tàu, ngày tàu nhập cảnh;

+ Trường hợp hàng miễn thuế phục vụ nhu cầu của thuyền viên cho hành trình tiếp theo ngoài lãnh hải Việt Nam, thuyền trưởng hoặc người đại diện tàu có đơn đặt hàng, trên đơn đặt hàng phải ghi rõ thông tin về số hiệu tàu, ngày tàu nhập cảnh, kèm theo danh sách thuyền viên có thông tin số hộ chiếu của từng thuyền viên. Hàng hóa phải được đưa vào kho chứa của tàu để cơ quan hải quan nơi tàu xuất cảnh niêm phong, xác nhận, giám sát cho đến khi tàu xuất cảnh.

Báo Thanh niên cho biết thêm, theo quy định hiện hành, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh có doanh thu hàng năm từ 100 triệu đồng trở xuống (từ 1.1.2026 là 200 triệu đồng trở xuống) thuộc đối tượng không chịu thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập cá nhân.

Trao đổi với Thanh Niên, GS-TS Hoàng Văn Cường, Ủy viên Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội, nguyên Phó hiệu trưởng Đại học Kinh tế quốc dân, đặc biệt nhấn mạnh, thuế thu nhập đánh trên thu nhập chứ ko phải đánh vào doanh thu.

Ví dụ, một người bán 200 hộp sữa có doanh thu 200 triệu đồng, song thu nhập có thể chỉ được 10 triệu đồng.

Đưa ra tương quan so sánh với mức giảm trừ gia cảnh vừa được điều chỉnh nâng lên, áp dụng cho người làm công, ăn lương, ông Cường phân tích: bản thân người nộp thuế được giảm trừ 15,5 triệu đồng/tháng và người phụ thuộc là 6,2 triệu đồng/người/tháng. Nếu một gia đình gồm 2 vợ chồng và 2 con, không đi làm công ăn lương mà mở hộ kinh doanh, tổng thu nhập được miễn đã là 520,8 triệu đồng/năm.

"Để cho cân xứng, ngưỡng doanh thu miễn thuế với hộ kinh doanh phải là khoảng 500 triệu đồng/năm tính theo thu nhập, chứ không phải tính theo doanh thu”, ông Cường nhấn mạnh.

Theo báo Chính phủ, Việt Nam đang bước vào giai đoạn rất quan trọng khi chuyển đổi từ mô hình hộ khoán sang mô hình kê khai toàn diện. Đây không chỉ là thay đổi kỹ thuật quản lý thuế, mà là bước chuyển của tư duy quốc gia, trong đó người dân, hộ kinh doanh và doanh nghiệp chủ động quản lý thuế của chính mình, không còn phụ thuộc hoàn toàn vào cơ chế khoán thuế như nhiều năm qua.

Trong những ngày qua, toàn ngành Thuế đã và đang triển khai quyết liệt chiến dịch 60 ngày cao điểm. Ngành Thuế tin tưởng rằng với sự vào cuộc đồng bộ của các cấp, các ngành, cùng sự phối hợp hiệu quả với các đơn vị liên quan, chiến dịch sẽ đạt kết quả thực chất. Mục tiêu là giúp khu vực hộ và cá nhân kinh doanh chuyển đổi thuận lợi, minh bạch, góp phần xây dựng hệ thống thuế hiện đại, công bằng, phục vụ người nộp thuế ngày càng tốt hơn.

Bộ Tài chính đã có văn bản phê duyệt Đề án "Chuyển đổi mô hình và phương pháp quản lý thuế đối với hộ kinh doanh khi xóa bỏ thuế khoán" (Đề án 3389). Đây là văn bản quan trọng xác lập căn cứ, mục tiêu, nhiệm vụ và giải pháp chuyển đổi mô hình quản lý thuế đối với hơn 5 triệu hộ kinh doanh trên toàn quốc.

Lãnh đạo Bộ Tài chính có công văn gửi Bí thư và Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố. Văn bản đề nghị phối hợp chỉ đạo công tác quản lý thuế đối với hộ, cá nhân kinh doanh khi xóa bỏ thuế khoán từ ngày 1/1/2026.

Song song với yêu cầu tăng cường phối hợp giữa cơ quan thuế và chính quyền các địa phương, ngày 13/11/2025, Cục Thuế đã ban hành Thư ngỏ gửi các hiệp hội ngành nghề, đại lý thuế, công ty kế toán, kiểm toán, cùng hộ và cá nhân kinh doanh. Nội dung Thư ngỏ kêu gọi tăng cường chia sẻ thông tin và đồng hành trong chiến dịch 60 ngày cao điểm.

Với mục tiêu triển khai thành công việc chuyển đổi mô hình và phương pháp quản lý thuế đối với hộ kinh doanh theo Đề án 3389 và Kế hoạch 3352, Cục Thuế đã chỉ đạo cơ quan thuế các cấp tăng cường phối hợp với UBND phường, xã, sở ngành và đơn vị liên quan. Việc phối hợp được yêu cầu bảo đảm đồng bộ, thống nhất từ cấp tỉnh đến cấp xã.

Cơ quan thuế được giao nhiệm vụ xác định rõ phạm vi, nguyên tắc, cơ chế phối hợp; nội dung thực hiện; trách nhiệm của từng đơn vị liên quan. Các hoạt động bao gồm rà soát dữ liệu hộ kinh doanh; tuyên truyền và hỗ trợ trong giai đoạn chuyển đổi; phối hợp kiểm tra, giám sát và xử lý vi phạm; chia sẻ thông tin phục vụ quản lý thuế.

Để bảo đảm tiến độ, cơ quan thuế các cấp phải tổ chức họp giao ban định kỳ theo tuần hoặc theo từng giai đoạn để kiểm điểm việc thực hiện. Trên cơ sở đó, các đơn vị có thể điều chỉnh nhân lực, tăng cường hỗ trợ liên ngành hoặc liên đơn vị nếu cần thiết. Những vướng mắc phát sinh trong quá trình triển khai sẽ được tổng hợp và báo cáo để đề xuất giải pháp phù hợp.

Mỹ Anh (t/h)