Dự thảo Luật Thương mại điện tử: Tạo điều kiện cho thương mại số phát triển vững bền

Tại sự kiện, nhiều ý kiến đóng góp xoay quanh các quy định mới liên quan đến nền tảng số, quản lý sàn TMĐT, bảo vệ người tiêu dùng (NTD) và trách nhiệm của DN đã được đưa ra, nhằm bảo đảm tính khả thi và tạo điều kiện cho thương mại số phát triển vững bền.

Minh bạch, thực tế...

Chia sẻ tại Hội thảo, ông Hoàng Ninh - Phó Cục trưởng Cục TMĐT và Kinh tế số, Bộ Công Thương cho hay, Luật TMĐT được xây dựng với hai mục đích quan trọng là tăng cường quản lý TMĐT; thúc đẩy TMĐT phát triển, đáp ứng yêu cầu Nghị quyết số 68-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân.

Bởi lẽ đó, Ban soạn thảo luôn bám sát các chủ trương, chính sách này và hy vọng sẽ thu thập được đầy đủ thông tin từ các chuyên gia, nhà quản lý, DN để trình Quốc hội xem xét, thông qua dự thảo Luật vào tháng 10 tới.

Việc xây dựng Luật dựa trên mong muốn cao nhất là bảo vệ quyền lợi NTD; thứ hai là tăng cường quản lý thuế, chống thất thu thuế; thứ ba là góp phần ngăn chặn hàng giả, hàng nhái trên môi trường TMĐT. Đặc biệt, Ban soạn thảo hy vọng trong thời gian tới sẽ có cơ chế pháp lý, thể chế giúp TMĐT phát triển, tạo động lực cho sự phát triển của công nghệ số.

Theo lãnh đạo Cục TMĐT và Kinh tế số, Bộ Công Thương, dự thảo Luật TMĐT có nhiều nội dung mới, đặc biệt, quy định phải minh bạch thông tin về chủ sở hữu nền tảng; thông tin người bán; điều kiện giao dịch chung; thông tin về sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ.

Không chỉ vậy, dự thảo Luật cũng quy định cụ thể trách nhiệm của chủ thể tham gia nền tảng TMĐT trung gian như: Công khai thông tin về người bán, hàng hóa, dịch vụ; yêu cầu người bán chứng minh đáp ứng điều kiện đầu tư, kinh doanh trước khi bán hàng hóa, dịch vụ trên nền tảng; có công cụ kiểm duyệt tự động nội dung thông tin do người bán khởi tạo.

Về đặt hàng trực tuyến, người bán phải sử dụng tài khoản thanh toán của mình khi giao dịch; phối hợp với người bán thu hồi hàng hóa có khuyết tật; cung cấp thông tin và hỗ trợ các bên giải quyết tranh chấp; cho phép người mua phản hồi, đánh giá về người bán, hàng hóa, dịch vụ; liên đới chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại. Đối với nền tảng số lớn, phải xây dựng hệ thống giải quyết tranh chấp trực tuyến; không áp đặt người bán, người mua phải sử dụng dịch vụ của một nhà cung cấp...

Đơn giản thủ tục trong môi trường số

Tại Hội thảo, nhiều ý kiến đóng góp xoay quanh các quy định mới liên quan đến nền tảng số, quản lý sàn TMĐT, bảo vệ NTD và trách nhiệm của DN đã được đưa ra, nhằm bảo đảm tính khả thi và tạo điều kiện cho thương mại số phát triển bền vững.

Theo ông Nguyễn Quang Đồng - Viện trưởng Viện Nghiên cứu Chính sách và Phát triển truyền thông (IPS), trong dài hạn, chúng ta phải trả lời hai câu hỏi: Một là, nhưng người bán hàng nhỏ lẻ sẽ đi đâu về đâu khi cơ hội thu hẹp với họ? Hai là, khi thị trường ngày càng khép kín, xây dựng hệ sinh thái mang tính mở, tính cạnh tranh sẽ lớn hơn. Vậy chuẩn hóa thị trường sẽ triển khai như thế nào để hỗ trợ các chủ thể kinh doanh tốt nhất?

Cũng theo ông Nguyễn Quang Đồng, chuyên nghiệp hóa là tốt nhưng nếu chúng ta đưa ra quá nhiều yêu cầu và cao quá, các chủ thể sẽ khó đáp ứng. Các chính sách cần có lộ trình thích hợp để thực hiện. Và theo dự thảo cũng như quy định hiện hành, các nền tảng đang phải gánh rất nhiều nghĩa vụ. Chẳng hạn như: Quy định các sàn phải cung cấp thông tin, dữ liệu, trong khi đó là trách nhiệm của cơ quan quản lý nhà nước. Nên chăng giảm các nghĩa vụ, quy định đó, để các chủ sàn yên tâm làm ăn, kinh doanh. Mặt khác, nên có các giải pháp khuyến khích NTD tuân thủ về nghĩa vụ thuế, chống thất thu thuế.

Anh Nguyễn Minh Hải - chủ một shop bán hàng trên mạng xã hội cho hay, dự thảo Luật TMĐT tuy có nhiều hỗ trợ cho các chủ shop, tuy nhiên, với các mạng xã hội, hoạt động mua bán diễn ra trên các nền tảng xã hội như Facebook, Tiktok... các vấn đề về thuế, chi phí hợp thức hóa như thế nào cũng rất khó với các chủ shop nhỏ như anh. Cơ quan thuế cũng rất khó để hỗ trợ...

Thực tế, shop anh đã phải thuê quảng cáo ngoài để có thể xuất hóa đơn nhưng chi phí rất lớn. Rồi các câu chuyện liên quan đến kỹ thuật, pháp lý khác, shop cũng chưa tiếp cận được nên rất mong muốn được hỗ trợ, giải đáp...

Bà Trần Hoàng Ly - Giám đốc pháp lý, Công ty TNHH Chợ tốt cũng phản ánh: Nhu cầu của người dùng thanh lý đồ dùng, hàng đã qua sử dụng là rất lớn. Bà Ly băn khoăn: Đối với sản phẩm như vậy có thuộc phạm vi của dự thảo Luật không?

Mặt khác, các chủ bán hàng chỉ muốn cung cấp một sản phẩm nào đó thôi nên không muốn cung cấp thông tin, giấy tờ cá nhân. Và đây là rào cản rất lớn để khách hàng tham gia vào Chợ tốt. Không chỉ vậy, trường hợp họ cung cấp thông tin sai, công ty có phải liên đới chịu trách nhiệm không?

Tham dự Hội thảo, ông Trịnh Công Thanh - Giám đốc Công ty CP Tập đoàn TMĐT BuBa Việt Nam đề nghị sửa đổi, bổ sung một số quy định, trong đó có quy định liên quan đến việc thay đổi tên gọi sản phẩm. Theo ông Thanh, DN khi đã kinh doanh tại Việt Nam thì phải có pháp nhân tại Việt Nam.

Ngoài ra, ông Thanh cũng góp ý cho phép các đơn vị vận chuyển được tham gia vào các hoạt động TMĐT và ông cho rằng sự lựa chọn phụ thuộc vào chính nhu cầu của người mua hàng. Theo ông, DN nhỏ và vừa, siêu nhỏ không cần phải áp dụng các quy định của các DN lớn, từ đó mới tạo điều kiện để DN nhỏ và vừa phát triển.

Hương Trang