Dự thảo Luật Đầu tư kinh doanh: Doanh nghiệp kỳ vọng minh bạch, khả thi hơn

Sáng nay (24/9), tại Hà Nội, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) tổ chức Hội thảo “Góp ý Dự thảo Luật Đầu tư kinh doanh”. Dự thảo Luật Đầu tư kinh doanh thay thế cho Luật Đầu tư 2020 được Bộ Tài chính chủ trì soạn thảo, bao gồm 6 Chương, 47 điều, 4 phụ lục. Việc sửa đổi toàn diện Luật Đầu tư 2020 thay thế bằng Luật Đầu tư kinh doanh được đánh giá là bước đi quan trọng, cần thiết và có ý nghĩa chiến lược, phù hợp với bối cảnh mới.

Ông Đậu Anh Tuấn, Tổng Thư ký VCCI phát biểu tại hội thảo

Theo Tổng Thư ký VCCI Đậu Anh Tuấn, Dự thảo Luật Đầu tư kinh doanh thể hiện tinh thần cải cách mạnh mẽ với nhiều điểm mới quan trọng so với Luật Đầu tư đã được ban hành từ năm 2020. Đáng kể như cắt giảm mạnh mẽ ngành nghề kinh doanh có điều kiện; Đơn giản hóa thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư; Cho phép nhà đầu tư nước ngoài thành lập doanh nghiệp trước khi có dự án cụ thể; Ưu đãi đầu tư định hướng vào ngành nghề có giá trị gia tăng cao, gắn với đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, phát triển bền vững…

“Cần làm rõ ranh giới về thẩm quyền giữa các Luật, tránh tình trạng chồng chéo, mâu thuẫn giữa Luật Đầu tư kinh doanh với các luật chuyên ngành như Luật Đất đai, Luật Xây dựng, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản, Luật Quy hoạch... Thực tế thời gian qua, đây chính là nguyên nhân khiến nhiều dự án bị “treo”, phải thẩm định nhiều lần, gây lãng phí thời gian, chi phí và bỏ lỡ cơ hội kinh doanh. Do đó, thách thức lớn nhất của luật lần này là phân định rạch ròi thẩm quyền và khắc phục triệt để tình trạng chồng chéo, mâu thuẫn giữa các luật”, ông Tuấn đề xuất.

Dưới góc độ của hiệp hội và DN, ông Nguyễn Quốc Hiệp, Chủ tịch Hiệp hội Nhà thầu xây dựng Việt Nam ghi nhận nỗ lực của Bộ Tài chính và Ban soạn thảo trong việc tiếp thu ý kiến, sửa đổi luật theo hướng toàn diện, minh bạch và thực tiễn hơn. Mặc dù vậy, ông Nguyễn Quốc Hiệp đề xuất, Ban soạn thảo cần tiếp tục giữ thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư.

“Chấp thuận chủ trương đầu tư chính là “giấy khai sinh” của dự án. Nếu bỏ đi, nhất là với dự án cần giải phóng mặt bằng, sẽ phát sinh vô vàn vướng mắc. Không có quyết định chấp thuận, nhà đầu tư lấy gì làm cơ sở pháp lý để đàm phán với người dân? Đề nghị giữ thủ tục này nhưng cần làm rõ nội hàm, rút ngắn thời gian xử lý, đồng thời trong chấp nhận chủ trương đầu tư đối với dự án sử dụng đất vẫn phải có chấp thuận chủ trương đầu tư”, ông Hiệp đề xuất.

Các đại biểu trao đổi, thảo luận tại Hội thảo

Ở góc độ chuyên gia, bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hội tư vấn Thuế Việt Nam cho rằng, Dự thảo Luật cần tiếp tục hoàn thiện cơ chế kiểm soát việc ban hành ngành nghề kinh doanh có điều kiện, nhằm đảm bảo tính minh bạch và hợp lý. “Hiện có quá nhiều danh mục thuộc ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện. Điều này dẫn đến tình trạng một số lĩnh vực bị áp điều kiện kinh doanh không thật sự cần thiết. Ví dụ, kinh doanh thủy sản hay con giống có những đặc thù, nhưng lại vẫn bị xếp chung vào nhóm ngành nghề kinh doanh có điều kiện. Do đó, cần rà soát kỹ lưỡng và loại bỏ những ngành nghề không thực sự cần thiết phải áp điều kiện, qua đó sẽ góp phần giảm thiểu thủ tục, tạo thuận lợi hơn cho doanh nghiệp”, bà Cúc chỉ rõ.

Một số ý kiến đề xuất các quy định về ưu đãi đầu tư cần thiết kế theo hướng gắn với hiệu quả thực tế, có điều kiện rõ ràng và dễ kiểm chứng, tránh tình trạng ưu đãi theo phong trào, hoặc ưu đãi mà không đánh giá được tác động lan tỏa về công nghệ, việc làm, chuyển đổi chuỗi giá trị tại địa phương...

Cùng với đó, cần tiếp tục hoàn thiện cơ chế phân cấp, phân quyền đi đôi với phân trách nhiệm và tăng cường giám sát. Việc giao thẩm quyền cho địa phương là cần thiết, nhưng phải đi kèm với năng lực thực thi và trách nhiệm giải trình, tránh tình trạng "mạnh ai nấy làm", gây khó khăn cho nhà đầu tư.

Thúy Hằng/VOV1