Dữ liệu – 'tài sản số' dẫn đường cho quản lý thu ngân sách hiện đại

“Dữ liệu là tài sản và thống kê là chìa khóa mở khóa giá trị của tài sản đó” – nhận định trên được Cục trưởng Cục Thuế Mai Xuân Thành nhấn mạnh tại Hội thảo Hiện đại hóa công tác thống kê thuế, chia sẻ dữ liệu phục vụ công tác dự báo và quản lý thu NSNN, do Cục Thuế phối hợp với Văn phòng Dự án – Cơ quan Hợp tác quốc tế Đức (GIZ) tổ chức.

Hội thảo có sự tham dự của ông Dr. Marco Salm, Trưởng Dự án Hợp phần 1 của GIZ; đại diện các đơn vị thuộc Bộ Tài chính, Bộ Công thương, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Tài nguyên và Môi trường, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam. Về phía Cục Thuế có Cục trưởng Mai Xuân Thành, Phó Cục trưởng Vũ Chí Hùng cùng đại diện các ban, đơn vị trực thuộc và cơ quan thuế các tỉnh, thành phố.

Trong bối cảnh chuyển đổi số diễn ra sâu rộng, thống kê đang vượt ra khỏi vai trò truyền thống là công cụ thu thập và tổng hợp số liệu. Thay vào đó, thống kê đã trở thành “ngôn ngữ lý tính”, giúp nhà quản lý nhận diện bản chất và xu hướng vận động của nền kinh tế, đồng thời mở ra khả năng phân tích dữ liệu lớn theo thời gian thực, ứng dụng trí tuệ nhân tạo để biến dữ liệu thô thành nguồn thông tin có giá trị cao phục vụ ra quyết định.

Theo Cục trưởng Mai Xuân Thành, công tác thống kê thuế hiện nay không chỉ dừng lại ở việc tổng hợp các số liệu thu nộp, mà phải hướng tới khai thác dữ liệu thời gian thực, phân tích chuyên sâu và phát triển các mô hình dự báo tin cậy. Thống kê thuế là căn cứ quan trọng để đánh giá cơ cấu nguồn thu, sức khỏe nền kinh tế và hỗ trợ xây dựng chính sách, đồng thời giúp kịp thời nhận diện các dấu hiệu không tuân thủ nghĩa vụ thuế.

Phát biểu khai mạc, Cục trưởng cho biết ngành Thuế thời gian qua đã từng bước hình thành hệ sinh thái điện tử toàn diện, từ khai nộp thuế điện tử, hóa đơn điện tử, ứng dụng eTax mobile đến các cổng thông tin điện tử cho nhà cung cấp nước ngoài, hộ kinh doanh thương mại điện tử, dịch vụ hỗ trợ doanh nghiệp và chatbot AI. Các nền tảng này giúp nâng cao hiệu quả quản lý thuế và mở rộng khả năng thống kê, phân tích dữ liệu. Tuy vậy, ông đánh giá công tác thống kê và chia sẻ dữ liệu vẫn chưa theo kịp tốc độ biến động của nền kinh tế số, đòi hỏi phải tiếp tục hiện đại hóa mạnh mẽ.

Với mục tiêu hoàn thiện Đề án Thống kê thuế, Cục trưởng Mai Xuân Thành mong muốn hội thảo trở thành diễn đàn trao đổi cởi mở, chia sẻ kiến thức và kinh nghiệm thực tiễn từ các chuyên gia trong và ngoài nước, qua đó định hướng cho sự phát triển của công tác thống kê thuế trong tương lai.

Chia sẻ tại hội thảo, ông Dr. Marco Salm nhấn mạnh trong bối cảnh kinh tế – xã hội biến động nhanh, dự báo thu NSNN có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với hoạch định chính sách tài khóa và đảm bảo ổn định tài chính quốc gia. Ông dẫn thông lệ quốc tế cho biết độ lệch giữa dự toán và thực hiện ngân sách cần duy trì trong khoảng 95%–105% để bảo đảm hiệu quả phân bổ nguồn lực. GIZ sẽ tiếp tục đồng hành cùng Bộ Tài chính và Cục Thuế trong việc xây dựng các mô hình dự báo kinh tế vĩ mô và dự báo thu theo từng sắc thuế như TNDN, GTGT, TNCN.

Với vai trò chủ trì điều hành, Phó Cục trưởng Vũ Chí Hùng đã định hướng các nội dung thảo luận tập trung vào kinh nghiệm tổ chức công tác thống kê, phương pháp thu thập – cập nhật – xử lý dữ liệu, ứng dụng công nghệ hiện đại trong phân tích dữ liệu thống kê và các cơ chế về phân quyền, lưu trữ, truyền nhận thông tin. Các ý kiến đóng góp được kỳ vọng sẽ tạo nền tảng cho hệ thống thống kê thuế hiện đại, minh bạch và hiệu quả hơn.

Theo Phó Cục trưởng Vũ Chí Hùng, hội thảo với sự tham gia của nhiều chuyên gia quốc tế và trong nước, đã mở ra một chương mới cho công tác thống kê thuế. Ông nhấn mạnh đây sẽ là nền tảng dữ liệu quan trọng phục vụ quản lý thuế hiện đại, thúc đẩy chuyển đổi số quốc gia và tiến tới quản trị nền kinh tế dựa trên dữ liệu – một yêu cầu tất yếu trong kỷ nguyên số.

Tuấn Linh-Nguyễn Gia/VOV.VN