Du lịch lễ hội kết nối cộng đồng
Với nền văn hóa đa dạng, An Giang sở hữu nhiều lễ hội truyền thống độc đáo, nhờ sự giao thoa văn hóa của 4 dân tộc Kinh, Khmer, Chăm và Hoa. Đây là tài nguyên vô giá, thu hút đông đảo người dân và du khách, không chỉ mang đến trải nghiệm du lịch phong phú mà còn góp phần tích cực vào sự phát triển kinh tế, nâng cao đời sống người dân.

Nghi thức Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam. Ảnh: TRUNG HIẾU
Sau khi hợp nhất, tỉnh An Giang có 2 di sản văn hóa phi vật thể được UNESCO ghi danh là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại gồm: Nghệ thuật đờn ca tài tử Nam bộ, Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam; 10 bảo vật quốc gia; 10 di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia; 150 di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh được xếp hạng (3 di tích cấp quốc gia đặc biệt, 50 di tích cấp quốc gia và 97 di tích cấp tỉnh).
Các lễ hội văn hóa trên địa bàn tỉnh đều mang tính truyền thống, thể hiện đời sống tâm linh và phong tục, tập quán đồng bào các dân tộc nơi đây. Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam, Lễ hội Đình thần Nguyễn Trung Trực, Hội đua bò Bảy Núi; lễ hội Nghinh Ông Kiên Hải, lễ hội Phan Thị Ràng (chị Sứ); Lễ hội Kỳ yên đình thần Bình Thủy cùng các lễ hội đặc trưng của đồng bào Khmer, Chăm... trở thành những sự kiện văn hóa quan trọng, thu hút sự quan tâm của du khách trong và ngoài nước. Qua những lễ hội này, du khách không chỉ được chứng kiến nghi lễ truyền thống độc đáo mà còn có cơ hội tham gia vào hoạt động văn hóa dân gian, giúp gắn kết với văn hóa bản địa.
Những năm qua, loại hình du lịch gắn với lễ hội từng bước phát triển. Cách thức tổ chức lễ hội ngày càng được đổi mới, chuyên nghiệp, với nhiều hoạt động thu hút du khách. Năm 2024, Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam được UNESCO ghi danh vào danh sách di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Đây là lễ hội dân gian truyền thống độc đáo, giữ vai trò đặc biệt quan trọng trong đời sống văn hóa tinh thần của người dân An Giang, chứa đựng giá trị lịch sử, văn hóa đặc trưng trong dòng chảy văn hóa Nam bộ.
Sự phát triển của du lịch lễ hội mang đến nhiều tác động tích cực cho cuộc sống người dân địa phương. Khi du khách đến tham gia lễ hội, nhu cầu về lưu trú, ăn uống tăng theo. Du lịch lễ hội còn tạo cơ hội cho các làng nghề truyền thống phát triển mạnh mẽ. Sản phẩm thủ công mỹ nghệ như: Thổ cẩm, nhạc cụ dân tộc, đặc sản vùng miền... có cơ hội tiếp cận nhiều hơn với khách hàng.
Chị Nguyễn Thu Hoài, du khách đến từ Thanh Hóa cho biết, năm nay, gia đình chị trải nghiệm không khí lễ hội, khám phá dịch vụ du lịch ở Châu Đốc và các vùng lân cận. “Tôi được xem lễ phục hiện rước tượng Bà từ trên đỉnh núi Sam, thắp hương ở miếu Bà Chúa Xứ. Đồng thời, tham quan điểm du lịch nổi tiếng ở Châu Đốc, tham quan làng Chăm Châu Phong; thưởng thức ẩm thực đặc sản địa phương như lẩu mắm, canh chua, cá kho, gà đốt, nước thốt nốt... Nhìn chung dịch vụ du lịch khá tốt, đáp ứng nhu cầu du khách. Tuy nhiên, tỉnh cần tổ chức kết nối các điểm du lịch vệ tinh xung quanh phường Châu Đốc để sản phẩm du lịch đa dạng hơn, hấp dẫn hơn, nhất là sự kiện về đêm”.
Lễ hội truyền thống Đình thần Nguyễn Trung Trực tổ chức vào các ngày 26, 27 và 28/8 âm lịch hằng năm tại phường Rạch Giá, đón rất đông khách thập phương đến kính ngưỡng anh linh của Anh hùng dân tộc, tôn vinh tinh thần đấu tranh anh dũng, kiên cường, bất khuất trước giặc ngoại xâm. Điểm độc đáo của lễ hội là tính gắn kết cộng đồng thể hiện qua tinh thần thiện nguyện của người dân tham gia. Lễ hội góp phần bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống gắn với phát triển kinh tế - xã hội; đề cao vai trò chủ thể của Nhân dân trong các hoạt động của lễ hội; tuyên truyền về chủ quyền quốc gia, bảo vệ biên giới và biển, đảo của đất nước.
Phát triển du lịch thông qua các lễ hội không chỉ là cơ hội để bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống, mà còn là hướng đi bền vững để phát triển kinh tế, gắn kết cộng đồng, nâng cao đời sống người dân. Vì thế, nếu có sự đầu tư hợp lý cùng với chiến lược truyền thông, quảng bá hiệu quả, An Giang có thể trở thành điểm đến du lịch tâm linh, du lịch lễ hội hấp dẫn, thu hút đông đảo du khách trong và ngoài nước.
Phó Giám đốc Sở Du lịch Nguyễn Trung Thành cho biết: “Để phát triển du lịch lễ hội, ngành du lịch tỉnh hỗ trợ các địa phương đa dạng hóa và nâng cao chất lượng sản phẩm du lịch lễ hội mang tính đặc trưng của vùng đất, tạo được nét riêng, không lẫn với lễ hội ở vùng miền khác. Đặc biệt, quan tâm đầu tư bài bản cả về nội dung, quy mô, thời gian tổ chức và kết nối với các điểm đến khác trong tỉnh, để hình thành tour du lịch hấp dẫn du khách. Bên cạnh đó, thực hiện tốt công tác quảng bá lễ hội; kết nối doanh nghiệp lữ hành tổ chức tour, tăng dịch vụ phục vụ khách thập phương tham gia lễ hội”.