Dự báo áp lực thanh khoản sẽ đẩy lãi suất huy động tăng

Một phòng giao dịch của Ngân hàng thương mại cổ phần Kỹ Thương Việt Nam (Techcombank). Ảnh: Đức Hạnh/BNEWS/TTXVN

Cụ thể, tại báo cáo Kinh tế Vĩ mô và Thị trường Tài chính mới đây, nhóm phân tích của Ngân hàng TMCP Kỹ thương Việt Nam (Techcombank) nhận định mặt bằng lãi suất cuối năm 2025 và năm 2026 nhiều khả năng tiếp tục chịu áp lực tăng, nhất là khi tăng trưởng tín dụng vẫn duy trì ở mức rất cao.

Tính đến cuối tháng 10, tín dụng toàn hệ thống đã tăng 15,1% so với đầu năm - mức cao nhất trong nhiều năm. Trong bối cảnh huy động vốn cải thiện nhưng vẫn chậm hơn đáng kể, Techcombank đánh giá lãi suất huy động 6 tháng của nhóm 8 ngân hàng thương mại cổ phần lớn đã tăng 0,34 điểm % và còn dư địa tăng thêm 0,06-0,1 điểm % từ nay đến cuối năm 2025.

Tuy nhiên, mức tăng được dự báo sẽ không đồng loạt mà có tính “chọn lọc”, tập trung vào các ngân hàng có tỷ lệ cho vay trên huy động (LDR) cao hoặc đang cần nâng hệ số an toàn vốn.

Ngoài ra, tăng trưởng kinh tế cũng là yếu tố tác động đến tín dụng. Nhìn sang năm 2026, các chuyên gia Techcombank cho rằng mục tiêu tăng trưởng kinh tế trên 10% khá thách thức, song không phải là không thể, dự báo tăng trưởng kinh tế Việt Nam khoảng 7,8% cho kịch bản cơ sở.

Đáng chú ý, tín dụng nhiều khả năng tiếp tục tăng nhanh hơn huy động, tạo sức ép khiến lãi suất huy động năm 2026 dự kiến tăng thêm khoảng 0,5 điểm %. Diễn biến này phụ thuộc lớn vào mức độ giải ngân đầu tư công và cán cân ngân sách Nhà nước. Nếu giải ngân tốt, lạm phát được kiểm soát và Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) giảm lãi suất như kỳ vọng, Ngân hàng Nhà nước thậm chí có thể có dư địa hạ lãi suất điều hành, qua đó giảm bớt áp lực tăng lãi suất đầu vào.

Không chỉ Techcombank, nhóm phân tích của Công ty Chứng khoán KB Việt Nam (KBSV) cũng ghi nhận xu hướng tương tự, nhấn mạnh sự lệch pha tín dụng - huy động. KBSV cho biết đến cuối tháng 9, tín dụng toàn hệ thống tăng 13,4% trong khi huy động vốn chỉ tăng 9,7%. Sự lệch pha này khiến các ngân hàng buộc phải điều chỉnh tăng lãi suất để hút dòng tiền.

KBSV dự báo lãi suất huy động thời gian tới có xu hướng tăng nhẹ, đặc biệt khi nhu cầu tín dụng thường tăng mạnh trong quý cuối năm. Nhóm ngân hàng thương mại cổ phần có thể nâng lãi suất thêm 0,2-0,3 điểm % với kỳ hạn 6-12 tháng, trong khi nhóm ngân hàng thương mại Nhà nước nhiều khả năng giữ ổn định để định hướng thị trường.

Việc các ngân hàng triển khai các chương trình khuyến mại lớn, từ quà tặng đến cộng lãi suất, cho thấy cạnh tranh huy động vốn sẽ duy trì trong thời gian dài hơn, đặc biệt trong bối cảnh nhu cầu tín dụng cuối năm và đầu năm sau tiếp tục tăng.

Trước đó, Chứng khoán Vietcombank (VCBS) cũng đưa ra dự báo tương tự khi cho rằng áp lực thanh khoản, rủi ro tỷ giá và nhu cầu tín dụng tăng tốc cuối năm là những yếu tố đẩy lãi suất đi lên.

Song song với dự báo của các tổ chức phân tích, diễn biến thực tế trên thị trường những tuần gần đây cho thấy mặt bằng lãi suất huy động đang bước vào chu kỳ tăng mới. Từ đầu tháng 11, hầu hết ngân hàng thương mại đã điều chỉnh biểu lãi suất, ngoại trừ nhóm "Big4" là Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (Agribank), Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam (VietinBank), Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) và Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV). Tại các kỳ hạn dưới 6 tháng, nhiều ngân hàng đã nâng lãi suất lên mức trần 4,75%/năm theo quy định của Ngân hàng Nhà nước như Ngân hàng TMCP Quân đội (MB), Techcombank, Ngân hàng TMCP Nam Á (Nam A Bank), Ngân hàng TMCP Quốc tế (VIB)...

Ở kỳ hạn trung và dài hạn, mức lãi suất 6-7%/năm đã xuất hiện ở nhiều ngân hàng mà không kèm điều kiện số tiền gửi lớn. Ngân hàng số Cake by VPBank áp dụng mức 6,3-6,5%/năm ở kỳ hạn 6-36 tháng; Ngân hàng TMCP Bắc Á (Bac A Bank) trả 6,3-6,5%/năm cho kỳ hạn 12-36 tháng; Ngân hàng số VCBNeo đang niêm yết 6,2%/năm cho các kỳ hạn từ 6 đến 60 tháng; Ngân hàng số Vikki Bank niêm yết 6,1%/năm cho kỳ hạn 6 tháng và 6,3-6,4%/năm cho kỳ hạn 12-13 tháng.

Các đợt điều chỉnh mạnh hơn xuất hiện ở VIB với mức tăng 0,2-0,75%/năm cho các kỳ hạn từ 1-36 tháng. Khách hàng ưu tiên hoặc khách hàng mới còn được cộng thêm 0,5-1%/năm, giúp mức lãi suất thực tế có thể lên đến 6,6%/năm. Ngân hàng TMCP Tiên Phong (TPBank) cũng nâng lãi suất thêm từ 0,1-0,2%/năm cho các kỳ hạn ngắn, đưa lãi suất 6 tháng lên 5,1%/năm.

Như vậy, các ngân hàng thương mại cổ phần đã bước vào "cuộc đua" tăng lãi suất rõ rệt ở cả kỳ hạn ngắn và dài.

Không chỉ tăng lãi suất, hàng loạt ngân hàng còn tung ra các chương trình khuyến mại lớn để hút dòng tiền trong giai đoạn cao điểm cuối năm. VPBank áp dụng voucher trị giá 15 triệu đồng cho doanh nghiệp gửi từ 20 tỷ đồng. Vikki Bank duy trì chương trình quay số tặng vàng, giải đặc biệt lên tới 10 lượng SJC. Ngân hàng TMCP Bản Việt (BVBank) triển khai cơ chế “gửi theo nhóm” cộng thêm 0,2-0,4%/năm. Nam A Bank quay số trúng thưởng ô tô Honda CR-V 1,3 tỷ đồng...

Trái ngược với khối cổ phần, các ngân hàng thương mại Nhà nước duy trì lãi suất ổn định, ở mức thấp nhất thị trường. Lãi suất huy động bình quân tại Agribank, BIDV, VietinBank và Vietcombank duy trì 4,68%/năm - mức đáy kéo dài suốt từ tháng 4/2024. Thay vì tăng lãi, nhóm ngân hàng này đẩy mạnh khuyến mại như Agribank tặng hơn 3.300 giải thưởng tổng trị giá 9,7 tỷ đồng; Vietcombank quay số trúng 1 tỷ đồng; VietinBank tặng quà đến 5 triệu đồng cho khách gửi từ 200 triệu trở lên.

Trong bối cảnh này, Techcombank cho rằng xu hướng tăng lãi suất cuối năm là khó tránh, nhất là khi tín dụng tăng nhanh hơn huy động. Do đó, khách hàng gửi tiết kiệm có thể cân nhắc chọn các kỳ hạn 6-12 tháng trong giai đoạn lãi suất đang có chiều hướng nhích lên.

Các tổ chức phân tích và chuyên gia đều đưa ra khuyến nghị tương tự cho khách hàng. KBSV lưu ý lãi suất có thể tiếp tục tăng nhẹ trong năm 2026 nếu áp lực thanh khoản duy trì. Đây là thời điểm các doanh nghiệp nên chủ động kế hoạch dòng tiền và đàm phán lại kỳ hạn vay để giảm chi phí vốn.

Các chuyên gia khuyến nghị người gửi tiền cần theo dõi chặt chẽ biến động thị trường để lựa chọn kỳ hạn phù hợp. Những khách hàng có nhu cầu gửi dài hạn có thể tận dụng thời điểm lãi suất đang nhích lên để “khóa” mức lãi cao.

Bên cạnh khuyến nghị cho người gửi tiền, các chuyên gia cũng lưu ý các ngân hàng cần đa dạng hóa nguồn vốn, đẩy mạnh huy động tiền gửi bán lẻ bền vững, kiểm soát tốc độ tăng trưởng tín dụng phù hợp với thanh khoản, nhằm tránh tạo ra những đợt tăng lãi suất nóng gây bất ổn thị trường. Trong khi đó, chính sách tài khóa - đặc biệt là tiến độ giải ngân ngân sách - sẽ tiếp tục là yếu tố quyết định tới cân đối vốn trong hệ thống và quỹ đạo lãi suất 2026.

Lê Phương/Bnews/vnanet.vn