Dự án SACCR: Giúp đồng bào dân tộc thiểu số thay đổi tư duy canh tác

Sau hơn 3 năm triển khai thực hiện, Dự án “Tăng cường khả năng chống chịu của nông nghiệp quy mô nhỏ đối với an ninh nguồn nước do biến đổi khí hậu khu vực Tây Nguyên và Nam Trung Bộ” (Dự án SACCR) với nhiều mô hình nông nghiệp được triển khai đã giúp đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) vùng dự án thay đổi nhận thức, tư duy, tập quán canh tác lạc hậu, biết áp dụng tiến bộ khoa học - kỹ thuật vào sản xuất để nâng cao giá trị, sản lượng cây trồng.

Thành công bước đầu

Thôn Nha Húi (xã Mỹ Sơn) có 238 hộ, trong đó gần 50% số hộ là đồng bào DTTS, đời sống người dân chủ yếu dựa vào sản xuất nông nghiệp và chăn nuôi. Thông qua Dự án SACCR với mô hình canh tác bắp lai luân canh đậu xanh chống chịu biến đổi khí hậu, bà Mấu Thị Bính - hộ dân trong thôn, được hỗ trợ giống bắp lai NK7328 và giống đậu xanh ĐX208 cùng với phân bón, thuốc trừ sâu bệnh và hướng dẫn kỹ thuật canh tác từ khâu làm đất, tưới tiết kiệm đến quản lý dịch hại sinh học. Bà Mấu Thị Bính cho biết, nhờ trồng theo quy trình kỹ thuật, bón phân, thuốc đúng cách, cây bắp, cây đậu xanh sinh trưởng tốt, cho năng suất cao. Trên diện tích 0,16ha, sau gần 4 tháng, cây bắp cho thu hoạch gần 1,5 tấn với giá bán hiện tại 8.000 đồng/kg, cho thu nhập gần 12 triệu đồng/vụ, tăng hơn 21% so với tập quán canh tác cũ, lợi nhuận tăng 36%. Tiếp tục trồng luân canh cây đậu xanh trên cùng một diện tích đất sau 3 tháng, bà Bính thu hoạch hơn 170kg, cho thu nhập hơn 5 triệu đồng/vụ.

Người dân tham quan mô hình canh tác bắp lai luân canh đậu xanh chống chịu biến đổi khí hậu tại thôn Nha Húi, xã Mỹ Sơn.

Những năm trước, bà Katơr Huynh ở thôn Bà Râu 2 (xã Thuận Bắc) và những người dân trong làng canh tác theo tập quán truyền thống, lạc hậu nên năng suất không cao, nhiều năm mất mùa do sâu bệnh. Thông qua Dự án SACCR, bà được hỗ trợ 4kg giống đậu xanh ĐX208, phân bón, thuốc trừ sâu bệnh trên diện tích gần 0,17ha. Sau 3 tháng canh tác, gia đình bà thu hoạch 176kg đậu xanh, với giá bán hiện tại 30.000 đồng/kg cho thu nhập gần 5,3 triệu đồng, lợi nhuận tăng gần 22% so với tập quán canh tác cũ. Bà Katơr Huynh cho biết, nhờ thực hiện giải pháp canh tác hợp lý, hệ thống tưới tiết kiệm, theo dõi chặt chẽ tình hình sâu hại và được hướng dẫn cách phòng trừ kịp thời nên hạn chế được dịch hại, giảm chi phí sản xuất.

Ông Nguyễn Văn Dũng - Giám đốc Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp tỉnh cho biết: “Mô hình canh tác bắp lai luân canh đậu xanh chống chịu biến đổi khí hậu có ý nghĩa đặc biệt trong việc giúp người dân tìm ra các giải pháp thích ứng với biến đổi khí hậu như tiết kiệm nước, sử dụng các loại cây trồng thích nghi với các vùng đất bạc màu, khô hạn, làm cho dinh dưỡng đất tăng lên. Khi luân canh cây trồng sẽ cắt được một số mầm bệnh, do đó, giảm sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, hạn chế ô nhiễm môi trường trong nông nghiệp, nâng cao hiệu quả kinh tế trên một đơn vị diện tích”.

Cần nhân rộng mô hình

Theo ông Lưu Hồng Sơn - Phó Chủ tịch UBND xã Mỹ Sơn, những năm qua, tình hình sản xuất nông nghiệp trên địa bàn xã chịu nhiều tác động của biến đổi khí hậu. Đồng bào DTTS còn canh tác kiểu truyền thống, lạc hậu, dẫn đến năng suất cây trồng không cao. Mô hình canh tác bắp lai luân canh đậu xanh đã đạt được một số kết quả rõ rệt. Nhưng điều đặc biệt hơn của mô hình là đồng bào DTTS được tiếp cận kỹ thuật canh tác mới, hiệu quả hơn, các biện pháp đối phó với biến đổi khí hậu. Kết quả này đã thể hiện chủ trương đúng đắn trong việc áp dụng khoa học - kỹ thuật vào sản xuất nông nghiệp, mở ra hướng đi mới cho ngành nông nghiệp tại các địa bàn của xã có đông đồng bào DTTS sinh sống, góp phần phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống người dân.

Lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Môi trường kiểm tra mô hình canh tác bắp lai luân canh đậu xanh chống chịu biến đổi khí hậu tại xã Mỹ Sơn.

Với thành công của mô hình, ông Võ Văn Công - Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường mong muốn Ban Quản lý Dự án SACCR phối hợp với Trung tâm Dịch vụ Nông nghiệp tỉnh tiếp tục tăng cường tập huấn, chuyển giao kỹ thuật canh tác đến các hộ dân để nhân rộng đến các địa bàn vùng sâu, vùng xa, vùng chịu nhiều tác động của biến đổi khí hậu. Đồng thời, đề nghị địa phương tăng cường kết nối tiêu thụ sản phẩm để người dân yên tâm sản suất, hướng đến mục tiêu cao nhất là nâng cao đời sống cho người dân, nhất là vùng đồng bào DTTS.

Ông NGUYỄN VĂN BÍNH - Giám đốc Ban Quản lý Dự án SACCR Ninh Thuận: Dự án SACCR do Quỹ Phát triển xanh (GCF) tài trợ. Dự án tập trung hỗ trợ các hộ nghèo, cận nghèo, đồng bào DTTS, phụ nữ trụ cột có diện tích canh tác dưới 1ha. Tại Khánh Hòa, dự án triển khai giai đoạn 2021 - 2026 với hơn 8.000 hộ tham gia. Ngoài hỗ trợ vật tư, thiết bị tưới, tập huấn kỹ thuật, dự án còn xây dựng các điểm học tập nông nghiệp chống chịu biến đổi khí hậu, kết nối thị trường, tín dụng, góp phần giúp nông hộ nhỏ vươn lên ổn định sản xuất, phát triển bền vững. Từ năm 2023 đến nay, tại các xã khu vực phía nam tỉnh Khánh Hòa, Ban Quản lý Dự án SACCR Ninh Thuận đã hỗ trợ đào 235 ao, lắp đặt 520 hệ thống kết nối dặm cuối với kinh phí 11,8 tỷ đồng; hỗ trợ lắp đặt 1.000 hệ thống tưới tiết kiệm cho 1.000 hộ hưởng lợi dự án với trị giá 4,1 tỷ đồng; hỗ trợ vật tư nông nghiệp cho 4.816 hộ với tổng kinh phí 34,4 tỷ đồng. Ngoài ra, dự án còn tổ chức tập huấn cho 6.962 hộ về quản lý đất và sinh khối theo phương pháp lớp học đồng ruộng; tổ chức 140 lớp tập huấn cho 6.418 hộ về quản lý tài nguyên nước và chống chịu với biến đổi khí hậu.

MÃ PHƯƠNG