Dự án Luật Đường sắt (sửa đổi): Cần rà soát để đảm bảo tính thống nhất và đồng bộ trong hệ thống pháp luật

Chiều 16/6, Quốc hội đã thảo luận tại tổ về Dự án Luật Đường sắt (sửa đổi) và chủ trương đầu tư Dự án đầu tư xây dựng đường vành đai 4 Thành phố Hồ Chí Minh.

Đại biểu Nguyễn Thị Phú Hà, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính, ĐBQH tỉnh Hòa Bình phát biểu thảo luận tại tổ chiều 16/6

Thảo luận về Dự án Luật Đường sắt (sửa đổi), bà Nguyễn Thị Phú Hà, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính, ĐBQH tỉnh Hòa Bình cho rằng, mặc dù Chính phủ đã có Báo cáo tiếp thu, giải trình ý kiến kết luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về ý kiến thẩm tra của Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường cũng như cập nhật dự thảo luật, tuy nhiên, qua nghiên cứu cho thấy, dự thảo đã đưa quá nhiều cơ chế đặc thù. Các quy định này cần được xem xét kỹ vì có sự chồng chéo, chưa thống nhất với nhiều luật hiện hành như: Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp, Luật Thuế thu nhập cá nhân, Luật Ngân sách nhà nước - đều là những đạo luật đang trong quá trình sửa đổi, hoặc vừa được Quốc hội thông qua trong Kỳ họp này.

Cụ thể, tại Điều 58 có quy định: "2. Trường hợp có quy định khác nhau về cùng một vấn đề giữa Luật này với luật, nghị quyết khác của Quốc hội thì áp dụng quy định của Luật này, trừ trường hợp quy định tại khoản 3 Điều này; 3. Trường hợp luật, nghị quyết của Quốc hội ban hành sau ngày Luật này có hiệu lực thi hành có quy định ưu đãi hoặc thuận lợi hơn quy định tại Điều 5 và Chương II của Luật này thì được áp dụng quy định ưu đãi, thuận lợi hơn”. Tại khoản 4, Điều 26 quy định số tiền thu được từ khai thác quỹ đất tại khu vực TOD (mô hình Phát triển đô thị theo định hướng giao thông công cộng) thì lại được áp dụng theo một cơ chế khác. Điều này có khả năng mâu thuẫn với quy định phân chia nguồn thu giữa Trung ương và địa phương trong Luật Ngân sách nhà nước.

Đại biểu đề nghị, cơ quan soạn thảo và cơ quan thẩm tra phối hợp chặt chẽ để rà soát nội dung dự thảo luật, tránh tình trạng tạo ra các cơ chế đặc thù dàn trải, không bảo đảm tính đồng bộ và thống nhất trong hệ thống pháp luật. "Quan điểm của chúng tôi là đối với những dự án lớn, có tính chất chiến lược, như đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam thì có thể cân nhắc áp dụng một số cơ chế riêng, đặc thù; tuy nhiên, nếu áp dụng chung thì không nên mở rộng áp dụng một cách phổ quát, sẽ rất khó bảo đảm tính thống nhất với hệ thống pháp luật hiện hành”, đại biểu nhấn mạnh.

Bên cạnh đó, một số nội dung quy định còn mâu thuẫn cần phải cân nhắc kỹ, như: Điều 23 về việc điều chỉnh quy hoạch và khoản 1, Điều 30 về các hoạt động được thực hiện trước khi quyết định đầu tư dự án đường sắt gồm: đào tạo nguồn nhân lực, các vấn đề liên quan về quy hoạch, liên quan về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, truyền thông và các công việc khác phục vụ chuẩn bị đầu tư có thể được triển khai bình thường. Theo đại biểu, khoản 2, Điều 30 quy định đối với dự án đầu tư xây dựng đường sắt quốc gia theo hình thức đầu tư công, sau khi được cấp có thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư dự án được bổ sung danh mục trong kế hoạch đầu tư công trung hạn và bố trí vốn kế hoạch đầu tư công hàng năm để chi trả cho những hoạt động quy định tại các điểm trên về đào tạo, quy hoạch.

"Quy định như vậy là còn thiếu sự rõ ràng về cơ chế tài chính, nguồn chi và cách thức hạch toán, đặc biệt là với các dự án đầu tư công trong lĩnh vực đường sắt quốc gia”, đại biểu cho biết.

Ngoài ra, đại biểu cũng đề nghịcơ quan soạn thảo và cơ quan thẩm tra phối hợp chặt chẽ hơn nữa để rà soát toàn bộ các quy định trong dự thảo luật, bảo đảm tính đồng bộ, nhất quán với các luật hiện hành, đúng nguyên tắc pháp lý. Đồng thời giữ nguyên vai trò điều chỉnh của các luật chuyên ngành.

Bùi Hiển

Văn phòng Đoàn ĐBQH và HĐND tỉnh