Đột phá cơ chế thu hút đầu tư lĩnh vực hàng không

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về Dự án Luật Hàng không dân dụng Việt Nam (thay thế). Ảnh: VPQH

Thu hút các nguồn lực ngoài nhà nước, giảm gánh nặng ngân sách

Dự án Luật Hàng không dân dụng Việt Nam (thay thế) vừa được Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) tại Phiên họp sáng 5/9.

Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh cho biết, việc xây dựng Dự án Luật Hàng không dân dụng Việt Nam (thay thế) nhằm thể chế hóa chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước; khắc phục vướng mắc, bất cập; đề xuất giải quyết các vấn đề mới, vấn đề phát sinh, khơi thông các điểm nghẽn, tạo động lực mới cho sự phát triển kinh tế - xã hội…

Theo đó, một trong những quan điểm xây dựng Luật là thúc đẩy hoạt động hàng không trên nguyên tắc an toàn - chất lượng - hiện đại - chuyển nghiệp - minh bạch; phát triển hàng không dân dụng theo cơ chế thị trường, định hướng xã hội chủ nghĩa; tạo môi trường cạnh tranh bình đẳng giữa các doanh nghiệp. Đồng thời, tạo cơ chế để thu hút các nguồn lực ngoài nhà nước, các doanh nghiệp tham gia đầu tư kinh doanh hàng không, giảm gánh nặng cho ngân sách nhà nước.

Trong đó, Dự thảo Luật sửa đổi quy định cho phép hoạt động hàng không dân dụng của lực lượng vũ trang và các cơ quan nhà nước khác, hoạt động của tàu bay công vụ thuộc lực lượng vũ trang hoặc của các cơ quan nhà nước khác phục vụ mục đích công vụ, tàu bay không người lái và phương tiện bay khác được thực hiện theo quy định của Luật này để tạo hành lang pháp lý, đáp ứng nhu cầu phát triển; sửa đổi quy định về quy hoạch, đầu tư xây dựng, khai thác cảng hàng không, công trình tại cảng hàng không để phù hợp với thực tiễn hoạt động quy hoạch cảng hàng không, thống nhất trong hệ thống pháp luật về quy hoạch.

Các quy định này sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho các thành phần kinh tế tham gia bình đẳng vào hoạt động đầu tư xây dựng, khai thác cảng hàng không; khắc phục những hạn chế, bất cập phát sinh trong thực tiễn; khuyến khích, thúc đẩy hoạt động đầu tư tại cảng hàng không, huy động các nguồn vốn và phương thức đầu tư - Bộ trưởng Trần Hồng Minh nhấn mạnh.

Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh trình bày Tờ trình Dự án Luật. Ảnh: VPQH

Dự thảo Luật cũng sửa đổi quy định về danh mục phí, lệ phí và giá thuộc lĩnh vực hàng không tại Luật Phí, lệ phí và Luật Giá để phù hợp với mục tiêu quản lý của Nhà nước; đảm bảo nguồn thu cho nhà đầu tư, doanh nghiệp cảng trong việc duy trì các chi phí liên quan đến hoạt động khai thác tại cảng hàng không; nâng cao chất lượng dịch vụ; tạo môi trường kinh doanh lành mạnh; tạo điều kiện cho các thành phần kinh tế tham gia đầu tư, xây dựng kết cấu hạ tầng cảng hàng không…

Thẩm tra Dự án Luật, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng cho hay, Thường trực Ủy ban tán thành việc bổ sung quy định về đầu tư xây dựng cảng hàng không bằng nguồn vốn ngoài nhà nước, nhằm tăng cường xã hội hóa, huy động các nguồn lực tham gia đầu tư kết cấu hạ tầng giao thông; bảo đảm kinh tế tư nhân cạnh tranh bình đẳng với các thành phần kinh tế khác trong tiếp cận cơ hội kinh doanh. Tuy nhiên, Ủy ban đề nghị rà soát, chỉnh lý lại các quy định cụ thể bảo đảm đúng với nội dung cần điều chỉnh.

Cần cơ chế minh bạch, thống nhất

Thảo luận tại Phiên họp, các Ủy viên UBTVQH đánh giá cao việc Dự án Luật đã thể chế hóa những tư tưởng rất mới, đột phá trong "bộ tứ trụ cột" nhằm tháo gỡ các "điểm nghẽn" trong đầu tư, xây dựng cảng hàng không và quản lý bay.

Phó Chủ nhiệm Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính Lê Quang Mạnh đề nghị cần bổ sung các cơ chế, chính sách để tạo đột phá trong thu hút các nguồn lực đầu tư vào lĩnh vực hàng không. Ảnh:VPQH

Phó Chủ nhiệm Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính Lê Quang Mạnh đánh giá, Dự thảo Luật đã bám sát tinh thần Nghị quyết 68 về phát triển kinh tế tư nhân. Tuy nhiên, ông Mạnh cho rằng, để thực sự thu hút đầu tư của tư nhân và các thành phần kinh tế khác đầu tư trong lĩnh vực hàng không, ngoài các cơ chế ưu đãi, hỗ trợ tài chính như Dự thảo Luật, cần bổ sung thêm các cơ chế, chính sách khác một cách đầy đủ, đồng bộ để tạo đột phá.

Ông Lê Quang Mạnh cũng lưu ý việc cần sửa đồng bộ các luật khác như Luật Quản lý, sử dụng tài sản công hay Luật Đất đai, đặc biệt là vấn đề liên quan đến việc cho phép doanh nghiệp được đầu tư nâng cấp, khai thác công trình cảng hàng không là tài sản công để phục vụ cho mục đích lưỡng dụng mà không chuyển quyền sở hữu tài sản.

“Một trong những hành vi cấm trong Luật Quản lý, sử dụng tài sản công là cấm mang tài sản công để liên doanh, liên kết kinh doanh. Về tư tưởng chính sách trong Dự thảo Luật là như vậy nhưng nếu không tháo gỡ thì trong thực tiễn lại không làm được” - ông Mạnh dẫn chứng và cho rằng, có thể phải sửa chi tiết ở các Luật Đất đai, Luật Quản lý tài sản công để đồng bộ với nội dung này.

Bên cạnh đó, theo ông Mạnh, hàng không rất cần các mô hình đầu tư, từ đầu tư công quản trị tư hoặc đầu tư tư quản trị công cũng như các hình thức về PPP. Tuy nhiên, hiện nay pháp luật trong lĩnh vực này chưa hiệu quả, các dự án PPP còn rất vướng mắc. Vì vậy, cần học tập thêm phần kinh nghiệm của các nước trong việc thiết kế các mô hình về đầu tư công quản trị tư để vận hành các sân bay cũng như khuyến khích đầu tư vào các sân bay.

Chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu Nguyễn Thanh Hải cũng cho rằng, để Luật thực sự đi vào cuộc sống, cần giải quyết triệt để các vướng mắc về tính đồng bộ với hệ thống pháp luật hiện hành. "Với những nội dung còn khác so với Luật Đất đai hoặc các luật hiện hành, Cơ quan soạn thảo cần ghi chú và nêu rõ trong tờ trình về sự cần thiết phải đồng bộ khi sửa đổi các luật liên quan" - bà Hải góp ý.

Đồng tình với các vấn đề đại biểu nêu, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh cho hay, Bộ Xây dựng sẽ đề xuất sửa đổi khoản 1 Điều 201 của Luật Đất đai theo hướng bổ sung đối tượng được sử dụng đất quốc phòng, an ninh kết hợp với hoạt động lao động sản xuất, xây dựng kinh tế để cho phép doanh nghiệp, nhà đầu tư xây dựng công trình trên đất quốc phòng, an ninh mà không phải chuyển quyền sử dụng đất.

Bên cạnh đó, để đồng bộ với các quy định quản lý đối với công trình tại cảng hàng không trên đất quốc phòng, an ninh và tài sản công tại đơn vị lực lượng vũ trang nhân dân, cấp có thẩm quyền được quyết định việc cho phép nhà đầu tư, doanh nghiệp, Bộ Xây dựng đề xuất sửa đổi quy định tại điều 28 Luật Đất đai theo hướng nhà nước đầu tư, doanh nghiệp cảng hàng không được thuê đất để thực hiện các dự án đầu tư xây dựng, khai thác cảng hàng không.

Đồng thời nhà đầu tư, doanh nghiệp cảng hàng không không được cho thuê lại đất để thực hiện theo quy hoạch nhằm giải quyết triệt để những vướng mắc đã tồn tại trong nhiều năm, khai thác hiệu quả đất tại các cảng hàng không; bổ sung các quy định chuyển tiếp đối với các trường hợp đã đang triển khai đầu tư xây dựng các cảng hàng không, các công trình tại cảng hàng không trên đất quốc phòng, an ninh để bảo đảm tháo gỡ các vướng mắc hiện nay.

Đ. KHOA