Đột phá chính sách và kinh doanh sáng tạo để bền vững thị trường nội địa

Phát biểu tại diễn đàn “Chính sách phát triển thương mại trong nước” chiều ngày 28/10 trong khuôn khổ Hội chợ Mùa thu 2025, ông Bùi Nguyễn Anh Tuấn - Phó Cục trưởng Cục Quản lý và Phát triển Thị trường trong nước (Bộ Công Thương) nhấn mạnh vai trò then chốt của thị trường nội địa trong giai đoạn kinh tế toàn cầu nhiều biến động.

“Thị trường trong nước đã và đang là trụ cột quan trọng, bệ phóng vững chắc cho sự phát triển bền vững của nền kinh tế Việt Nam”, ông Tuấn khẳng định.

Tuy nhiên, trong bối cảnh toàn cầu hóa sâu rộng, phát triển thị trường trong nước không chỉ là bảo vệ sản xuất nội địa, mà còn hướng tới nâng cao năng lực cạnh tranh, tạo ra sản phẩm – dịch vụ đạt chuẩn quốc tế.

Ông Tuấn cho rằng Việt Nam cần tận dụng tối đa các hiệp định thương mại tự do (FTA) để đưa hàng Việt vươn xa, đồng thời chào đón hàng hóa chất lượng từ thế giới, góp phần làm phong phú thị trường nội địa.

Ông Bùi Nguyễn Anh Tuấn - Phó Cục trưởng Cục Quản lý và Phát triển Thị trường trong nước (Bộ Công Thương).

“Thị trường trong nước không chỉ là nơi tiêu thụ sản phẩm, mà còn là động lực quan trọng thúc đẩy sản xuất, tạo việc làm và bảo đảm an sinh xã hội”, Phó Cục trưởng Cục Quản lý và Phát triển Thị trường trong nước nói.

Đề cập đến bức tranh bán lẻ, bà Trần Thị Phương Lan - Phó Chủ tịch Hiệp hội Các nhà bán lẻ Việt Nam cho rằng dù thị trường tiêu dùng có tín hiệu tích cực, song các doanh nghiệp vẫn đối mặt với không ít khó khăn. Nhu cầu tiêu dùng còn yếu, người dân thắt chặt chi tiêu, trong khi cạnh tranh giữa các thương hiệu trong và ngoài nước ngày càng khốc liệt.

Lạm phát, chi phí đầu vào tăng cao, chuỗi cung ứng biến động cùng với sự bùng nổ của thương mại điện tử khiến bài toán duy trì lợi nhuận trở nên nan giải. Thêm vào đó, việc thiếu hụt đội ngũ quản lý chuyên nghiệp, hạ tầng logistics chưa hoàn thiện và khung pháp lý còn thiếu đồng bộ đang kìm hãm sự phát triển của ngành bán lẻ.

Bà Lan nhấn mạnh, muốn thị trường bán lẻ Việt Nam “bứt phá” cần một môi trường đầu tư – kinh doanh thuận lợi hơn. Theo đó, các chính sách cần tập trung vào hoàn thiện thể chế, cải cách thủ tục hành chính, phát triển hạ tầng bán lẻ và thương mại điện tử, hỗ trợ tài chính – nhân lực – công nghệ cho doanh nghiệp nội.

“Chúng ta cần nâng cao năng lực cạnh tranh, chủ động hội nhập và đón đầu xu hướng tiêu dùng mới, đồng thời xây dựng hàng rào kỹ thuật bảo vệ thị trường trong nước, tăng cường quản lý giao dịch trên các sàn thương mại điện tử lớn”, bà Lan đề xuất.

Diễn đàn “Chính sách phát triển thương mại trong nước” được tổ chức trong khuôn khổ Hội chợ Mùa thu 2025.

Từ góc độ doanh nghiệp, ông Nguyễn Hồng Long - Tổng Giám đốc Công ty TNHH MTV Proton chia sẻ kinh nghiệm thực tiễn từ 15 năm đầu tư và vận hành chợ đầu mối. Theo ông Long, chợ không chỉ là hạ tầng thương mại đơn thuần, mà là “hệ sinh thái kết nối sản xuất – phân phối – logistics – văn hóa – con người”.

Từ nhận thức đó, Proton đã phát triển mô hình “Chợ đầu mối đa giá trị”, gồm bốn hợp phần chính: thương mại và chuỗi cung ứng với hạ tầng hiện đại; văn hóa – nghệ thuật – ẩm thực; du lịch và giáo dục cộng đồng; công nghệ và phát triển bền vững. Mô hình này đang được triển khai tại Chợ đầu mối Dầu Giây (Đồng Nai) với quy mô 7ha, hơn 216 thương nhân, giao dịch hơn 600 tấn nông sản mỗi ngày.

Từ thực tiễn triển khai, Công ty Proton kiến nghị đưa mô hình “Chợ đầu mối đa giá trị” vào quy hoạch hạ tầng thương mại quốc gia giai đoạn 2026–2035. Tăng cường hợp tác công – tư (PPP) để đầu tư và vận hành các chợ đầu mối hiện đại gắn với logistics, văn hóa, du lịch. Đồng thời tổ chức định kỳ “Tuần lễ Nông sản và Văn hóa Việt Nam” tại các chợ đầu mối liên vùng nhằm quảng bá sản phẩm và tôn vinh văn hóa thương nhân Việt.

Trong khi đó, đại diện Hiệp hội Phát triển hàng tiêu dùng Việt Nam (VACOD) bày tỏ mong muốn Chính phủ, các bộ ngành và địa phương tiếp tục hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận cơ chế, chính sách khả thi nhằm phát huy các động lực tăng trưởng thương mại trong nước như đổi mới công nghệ, kích cầu tiêu dùng, giảm thuế VAT, kết nối cung – cầu, nâng cao thu nhập người dân.

Phát triển thị trường trong nước không chỉ nhằm mở rộng quy mô, mà còn hướng tới chuyển đổi mô hình tăng trưởng theo hướng hiện đại, bao trùm và bền vững. Với sự phối hợp chặt chẽ giữa cơ quan quản lý, hiệp hội và cộng đồng doanh nghiệp, thị trường nội địa Việt Nam được kỳ vọng sẽ bứt phá mạnh mẽ trong những năm tới, trở thành nền tảng vững chắc cho nền kinh tế độc lập, tự cường và hội nhập sâu rộng.

Thu An