Động Nam Sơn - kỳ quan thiên nhiên 250 triệu năm nơi vùng đất Mường cổ

Từ trung tâm xã Vân Sơn đến xóm Tớn khoảng 4km, từ đây du khách đi bộ khoảng 45 phút theo con đường mòn xuyên rừng luồng rừng trúc, vách đá và đồi cây dẫn tới cửa Động Nam Sơn.

Cửa vào động nhỏ hẹp với chiều rộng chừng 50cm và chiều cao hơn 1m, nhưng khi vào bên trong lại là một thế giới hoàn toàn cách biệt.

Động Nam Sơn tại xã Vân Sơn (Phú Thọ).

Lối vào nhỏ hẹp, nhưng bên trong động Nam Sơn là một thế giới hoàn toàn khác biệt, với không gian rộng lớn. Nằm ở độ cao gần 1.000m so với mực nước biển, động Nam Sơn dài khoảng 455m, chia thành ba ngăn chính. Ngăn giữa là không gian rộng nhất, với hồ nước trong xanh màu ngọc bích. Theo chia sẻ của anh Đinh Văn Phương, xã Vân Sơn, người bảo vệ động Nam Sơn, hồ nước này có chỗ sâu đến 7m và được ví như “giếng trời” nằm gọn trong lòng khối đá vôi cổ.

Con đường vào động Nam Sơn nằm trong Khu bảo tồn thiên nhiên Ngọc Sơn – Ngổ Luông trên địa phận xã Vân Sơn tỉnh Phú Thọ.

Các ngăn còn lại nổi bật với những cột thạch nhũ nhiều tạo hình và màu sắc đẹp. Khí hậu trong động luôn mát mẻ, hệ thống thạch nhũ, măng đá, rèm đá, cột đá trong động phong phú về hình dạng, sắc nét, ghi dấu hàng triệu năm kiến tạo và hầu như vẫn được gìn giữ nguyên vẹn.

Anh Đinh Văn Phương, đã có hơn 20 năm gắn bó với động Nam Sơn. Anh chia sẻ, động được người dân địa phương phát hiện ra từ rất lâu, khi cửa hang bắt đầu phát lộ. Tuy nhiên, bóng tối dày đặc bên trong khiến không ai dám đi sâu khám phá. Chỉ đến khi một nhóm người dân đi làm nương hết nước uống, nên buộc phải đốt đuốc, soi đèn vào trong tìm nước, thì vẻ đẹp kỳ thú của động Nam Sơn mới được phát hiện, khiến mọi người sững sờ.

Hồ nước lớn xanh trong màu ngọc bích và vẻ đẹp của các thạch nhũ độc đáo đã mở ra nhiều cuộc hành trình khám phá động Nam Sơn của các nhà khoa học, du khách trong và ngoài nước yêu thích hang động và du lịch mạo hiểm.

Hồ nước xanh ngọc bích trong Động Nam Sơn không bao giờ cạn là một trong những bí ẩn chưa được khám phá.

Trong động Nam Sơn, những măng đá, nhũ đá mang vô số hình dạng phong phú, chỗ như chiếc phản, chỗ như ruộng bậc thang xếp lớp, chỗ lại gợi hình con voi phục, chim hạc đang ngủ hay đàn thiên nga... Tất cả hòa quyện tạo nên một “kiệt tác” thiên nhiên, đặc trưng riêng của động Nam Sơn, góp phần làm nên giá trị độc đáo của xã Vân Sơn và vùng Mường Bi, tỉnh Phú Thọ.

Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Phú Thọ, ông Bùi Xuân Trường, chia sẻ, với các lợi thế về tài nguyên du lịch tự nhiên và nhân văn, xã Vân Sơn đã được phê duyệt đề án xây dựng thành khu du lịch cấp tỉnh, đây là định hướng quan trọng để tỉnh Phú Thọ đầu tư các nguồn lực nhằm phát triển du lịch bền vững.

Tỉnh Phú Thọ kỳ vọng sẽ đưa Vân Sơn thành “viên ngọc xanh” của vùng đất Mường Bi. Đây là nơi lưu giữ vẻ đẹp nguyên bản của văn hóa Mường cổ, mở ra cơ hội phát triển du lịch cộng đồng, là một trong những điểm đến hàng đầu trong những chuyến hành trình của du khách khi đến với Phú Thọ và vùng núi rừng Tây Bắc.

Ông Bùi Văn Phương, Phó Chủ tịch UBND xã Vân Sơn, cho biết: Động Nam Sơn nằm trong khu vực địa hình còn rất hoang sơ, chưa được khai thác nhiều. Với mạch nước khoáng trong suốt chảy xuyên động và cảnh quan nguyên bản, nơi đây sở hữu lợi thế lớn để phát triển du lịch cộng đồng.

"Chính quyền xã đang xây dựng đề án phát triển du lịch, trong đó động Nam Sơn là điểm nhấn quan trọng, kết hợp với thác Thung, hang Núi Kiến và quần thể 11 cây nghiến ngàn năm tuổi ở xóm Bo Trẳm, tạo thành chuỗi điểm đến lý tưởng cho loại hình du lịch khám phá và trải nghiệm.Thời gian tới, tỉnh tiếp tục chỉ đạo chính quyền xã Vân Sơn đầu tư, bổ sung các tiện ích phục vụ du khách, đồng thời phát triển tập trung mô hình du lịch cộng đồng", ông Bùi Văn Phương chia sẻ.

Tuổi địa chất hàng trăm triệu năm, vẻ đẹp nguyên sơ và khả năng tham quan quanh năm nhờ đặc tính “ấm đông – mát hè”, động Nam Sơn đang dần trở thành một điểm đến nổi bật của du lịch Phú Thọ.

Bài viết theo đặt hàng của Vụ Pháp chế, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch.