Động lực mới để Hà Nội phát triển nông nghiệp, nông thôn

Nông nghiệp tăng trưởng tích cực

Theo thông tin từ Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội, trong 6 tháng đầu năm 2025, ngành nông nghiệp Hà Nội tiếp tục duy trì đà tăng trưởng tích cực, đóng vai trò quan trọng trong ổn định đời sống nông dân và phát triển kinh tế nông thôn. Tốc độ tăng trưởng GRDP khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản đạt 3,21%, đóng góp 0,07 điểm phần trăm vào tăng trưởng GRDP chung của TP.

Về trồng trọt, diện tích gieo trồng cây hàng năm vụ Xuân đạt 101.790,7ha, bằng 100,3% kế hoạch, tăng nhẹ so với cùng kỳ. Trong đó, lúa chiếm 79,7 nghìn ha, năng suất bình quân 64 tạ/ha, sản lượng ước đạt 510.000 tấn. Tỷ lệ sử dụng giống lúa chất lượng cao và lúa nếp đạt 76,7%, tăng mạnh so với năm trước. Các giống chủ lực như TBR225, J02, Bắc Thơm 7 được mở rộng tại các vùng trọng điểm. Diện tích áp dụng kỹ thuật SRI toàn phần đạt 12,5%, ứng dụng cấy 1 dảnh đạt 70,9%, góp phần nâng cao hiệu quả, giảm chi phí và bảo vệ môi trường.

Người dân chăm sóc cây trồng theo mô hình sinh thái tại Hà Nội. Ảnh: N.M

Vụ Đông Xuân gieo trồng 48,3 nghìn ha cây màu, gồm: ngô 8,2 nghìn ha, khoai lang 1,1 nghìn ha, lạc 1,5 nghìn ha, đậu tương 955ha, rau 24,8 nghìn ha (sản lượng gần 560.000 tấn, tăng 2,9%). Tổng diện tích cây lâu năm đạt 23,6 nghìn ha, trong đó cây ăn quả chiếm 19,9 nghìn ha. Một số loại cây ăn quả có sản lượng tăng cao như xoài, vải, táo, chuối, nhờ ứng dụng kỹ thuật và thời tiết thuận lợi.

Tình hình chăn nuôi ổn định, không phát sinh dịch bệnh lớn. Đàn lợn đạt 1,28 triệu con (không bao gồm lợn con chưa tách mẹ), đàn gia cầm 42 triệu con (trong đó gà 28,2 triệu con). Sản lượng thịt lợn hơi đạt 132,8 nghìn tấn (tăng 3,3%), thịt gia cầm 86,5 nghìn tấn (tăng 3,7%), trứng gia cầm 1.514 triệu quả (tăng 3,6%), sữa bò 31,7 nghìn tấn (tăng 14%). Toàn TP có 94 trang trại lớn, 1.735 trang trại vừa và gần 5.000 trang trại nhỏ, đáp ứng tốt nhu cầu tiêu dùng và cung cấp thực phẩm cho Thủ đô.

Về thủy sản, diện tích nuôi trồng đạt 24,9 nghìn ha, sản lượng ước đạt 61,1 nghìn tấn, tăng 3,9% so với cùng kỳ. Hà Nội tiếp tục định hướng phát triển thủy sản theo hướng bền vững, sinh thái, công nghệ cao, áp dụng tiêu chuẩn GAP và mô hình nuôi hữu cơ, nâng cao giá trị sản phẩm và bảo vệ môi trường.

Trong 6 tháng đầu năm, Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP) tiếp tục được TP Hà Nội triển khai quyết liệt, sáng tạo và đồng bộ, đạt nhiều kết quả nổi bật, khẳng định vai trò là một trong những địa phương dẫn đầu cả nước về phát triển sản phẩm OCOP. Tính đến thời điểm giữa năm 2025, Hà Nội đã có 3.463 sản phẩm OCOP đã được đánh giá, phân hạng chính thức, bao gồm: 06 sản phẩm đạt tiêu chuẩn 5 sao cấp Quốc gia (chiếm tỷ trọng 0,17%); 22 sản phẩm tiềm năng 5 sao đang hoàn tất hồ sơ trình T.Ư thẩm định; 1.576 sản phẩm đạt tiêu chuẩn 4 sao (chiếm 45,5%); 1.859 sản phẩm đạt tiêu chuẩn 3 sao (chiếm 53,7%).

Các sản phẩm OCOP của Hà Nội phong phú về chủng loại: từ nhóm thực phẩm chế biến, đồ uống, thảo dược, hàng thủ công mỹ nghệ, vải may mặc đến nhóm sản phẩm dịch vụ gắn với văn hóa – du lịch nông thôn. Đặc biệt, nhiều sản phẩm đã có mặt tại hệ thống siêu thị lớn, sàn thương mại điện tử và từng bước thâm nhập thị trường quốc tế, góp phần khẳng định thương hiệu nông sản, sản phẩm làng nghề của Thủ đô trên bản đồ OCOP Việt Nam.

TP đã xây dựng và đưa vào vận hành 110 điểm giới thiệu và bán sản phẩm OCOP, tạo điều kiện thuận lợi để người tiêu dùng nhận diện, tiếp cận và tiêu thụ sản phẩm; đồng thời hình thành mạng lưới kết nối sản xuất – tiêu dùng theo hướng hiện đại, ứng dụng mạnh mẽ thương mại điện tử và số hóa.

Hiện thực hóa các mục tiêu phát triển

Luật Thủ đô 2024 ban hành và đã tạo được hành lang pháp lý vững chãi, tạo động lực mới để Hà Nội hiện thực hóa các mục tiêu phát triển trong lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn trong giai đoạn mới. Theo khoản 1 Điều 32 Luật Thủ đô 2024 quy định, phát triển nông nghiệp Thủ đô theo hướng nông nghiệp sinh thái, bền vững; chú trọng đến sự tương tác giữa các yếu tố môi trường, kinh tế - xã hội nhằm bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa, lịch sử trong nông nghiệp, nông thôn; phòng, chống thiên tai, bảo vệ môi trường, hệ sinh thái, tạo ra các sản phẩm chất lượng, an toàn thực phẩm, hiệu quả kinh tế cao.

Luật giao quyền cho HĐND TP quy định phạm vi, đối tượng, nội dung, mức hỗ trợ cao hơn mức quy định hoặc chưa được quy định trong văn bản của cơ quan Nhà nước cấp trên. Cụ thể, giống, chuyển giao công nghệ trong sản xuất giống; công nghệ bảo quản, chế biến sản phẩm nông nghiệp; ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất nông nghiệp; phát triển nông nghiệp sinh thái, nông nghiệp kết hợp du lịch, giáo dục trải nghiệm; hoạt động bảo vệ môi trường trong sản xuất, sơ chế, chế biến nông sản; phát triển các chuỗi liên kết, chuỗi giá trị, thị trường tiêu thụ sản phẩm; phát triển kinh tế tập thể, làng nghề, làng có nghề và các hoạt động đào tạo nguồn nhân lực trong lĩnh vực nông nghiệp công nghệ cao, DN khởi nghiệp sáng tạo trong lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn.

Quy định này nhằm khuyến khích phát triển nông nghiệp sinh thái, nông thôn hiện đại, nông dân văn minh, ứng dụng mạnh mẽ công nghệ cao và công nghệ quản lý tiên tiến, hiện đại trong sản xuất nông nghiệp, đồng thời bảo tồn và phát huy được bản sắc nông thôn, truyền thống văn hóa và các làng nghề; chú trọng phát triển và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực trong lĩnh vực nông nghiệp, trong đó nông dân là chủ thể, là trung tâm của quá trình phát triển nông nghiệp, kinh tế nông thôn và xây dựng nông thôn mới.

Luật phân quyền mạnh mẽ cho TP quy định các biện pháp đặc thù về sử dụng đất nông nghiệp. Trong đó, sử dụng đất kết hợp đa mục đích trong vùng sản xuất nông nghiệp tập trung: Trong vùng sản xuất nông nghiệp tập trung được bố trí đất nông nghiệp sử dụng vào việc xây dựng công trình phục vụ trực tiếp cho sản xuất nông nghiệp, chế biến, bảo quản, trưng bày, giới thiệu sản phẩm, giáo dục trải nghiệm, du lịch sinh thái.

Luật giao HĐND TP quy định điều kiện, trình tự, thủ tục cấp phép xây dựng, loại công trình và tỷ lệ diện tích đất nông nghiệp được sử dụng để xây dựng công trình trên đất nông nghiệp phục vụ trực tiếp cho sản xuất nông nghiệp, chế biến, bảo quản, trưng bày, giới thiệu sản phẩm, cảnh quan du lịch, giáo dục trải nghiệm tại các vùng sản xuất nông nghiệp tập trung; UBND TP có thẩm quyền quyết định cấp phép xây dựng các công trình để phục vụ trực tiếp việc sản xuất nông nghiệp tại vùng sản xuất nông nghiệp tập trung.

Quy định này nhằm tháo gỡ khó khăn về việc xây dựng trên đất nông nghiệp đối với một số hoạt động về nông nghiệp sinh thái, nông nghiệp kết hợp du lịch, giáo dục trải nghiệm, nông nghiệp kết hợp với các hoạt động thương mại, dịch vụ; bảo quản, chế biến sản phẩm nông nghiệp; ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất nông nghiệp…

Cùng với đó, sử dụng, khai thác quỹ đất nông nghiệp ở bãi sông, bãi nổi ở tuyến sông có đê: Luật giao HĐND TP quy định hình thức sử dụng, khai thác quỹ đất nông nghiệp tại bãi sông, bãi nổi ở tuyến sông có đê để sản xuất nông nghiệp, sản xuất nông nghiệp sinh thái, nông nghiệp kết hợp du lịch, giáo dục trải nghiệm bảo đảm nguyên tắc việc xây dựng trên đất nông nghiệp tại bãi sông, bãi nổi ở tuyến sông có đê phải phù hợp với quy hoạch phòng, chống lũ của tuyến sông có đê, quy hoạch đê điều, quy hoạch xây dựng, quy hoạch khác có liên quan; UBND TP quyết định cho phép sử dụng quỹ đất nông nghiệp tại bãi sông, bãi nổi ở tuyến sông có đê.

Nguyễn Phương