Động đất tàn khốc ở Afghanistan: Thương vong lên tới hàng ngàn người, khủng hoảng nhân đạo thêm trầm trọng

Những người đàn ông Afghanistan giúp đỡ một người bị thương khi họ đi ngang qua một ngôi nhà bị hư hại sau trận động đất và dư chấn ở làng Mazar Dara thuộc Nurgal, một huyện của tỉnh Kunar, miền Đông Afghanistan, vào ngày 1/9. (Nguồn: Getty Images)

Theo người phát ngôn chính quyền Taliban, một trận động đất mạnh tại vùng phía Đông Afghanistan tối 1/9 đã khiến hơn 800 người thiệt mạng, ít nhất 2.500 người bị thương và phá hủy nhiều ngôi làng. Tâm chấn của trận động đất nằm ở tỉnh miền núi Kunar, cách thủ đô Kabul hơn 160 km.

Phát ngôn viên Zabihullah Mujahid cho biết phần lớn thương vong tập trung ở tỉnh Kunar, trong khi tỉnh Nangarhar lân cận ghi nhận 12 người thiệt mạng và 255 người bị thương.

Cơ quan Khảo sát địa chất Hoa Kỳ (USGS) xác nhận trận động đất có cường độ 6,0 độ richter, xảy ra lúc 23h47 ngày 1/9 (15h17 giờ miền Đông Mỹ), tâm chấn cách thành phố Jalalabad, tỉnh Nangarhar, khoảng 27 km về phía Đông-Đông Bắc, với độ sâu chấn tiêu khoảng 8 km. Động đất nông thường gây thiệt hại nặng nề hơn.

Nhiều dư chấn đã tiếp tục rung chuyển khu vực trong đêm, trong đó có một trận 5,2 độ richter lúc hơn 4h sáng 2/9. Trận động đất ban đầu cũng khiến các tòa nhà tại Kabul (Afghanistan) và Islamabad (Pakistan), cách tâm chấn khoảng 370 km, rung lắc trong vài giây.

Video từ tỉnh Nangarhar cho thấy cảnh người dân cuống cuồng đào bới đống đổ nát bằng tay không, tìm kiếm người thân giữa đêm khuya; những người bị thương được đưa ra khỏi các tòa nhà đổ nát bằng cáng và trực thăng. Dân làng Kunar đã trả lời phỏng vấn bên ngoài những ngôi nhà đổ nát.

Muhammad Jalal, 40 tuổi, một cư dân của làng Ghaziabad ở phía bắc Kunar, nói với Sami Yousafzai của CBS News trong một cuộc phỏng vấn qua điện thoại rằng anh đã bị đánh thức bởi cơn chấn động và đã kịp thoát ra ngoài ngay trước khi căn phòng của anh sụp đổ.

"Tôi may mắn, nhưng ít nhất hai người trong gia đình tôi đã thiệt mạng và bốn người bị thương", anh nói. "Chúng tôi đã mất cả đêm để tìm kiếm sự giúp đỡ, nhưng chúng tôi hoàn toàn bất lực và tuyệt vọng", Jalal nhớ lại đã nghe thấy tiếng chú mình kêu cứu từ dưới đống đổ nát suốt hai giờ trước khi im bặt.

Thông tin mới cho biết, số thương vong trong trận động đất tại Afghanistan có thể tiếp tục tăng.

Tiến sĩ Sharafat Zaman, phát ngôn viên Bộ Y tế thuộc chính quyền Taliban, cho hay nhiều ngôi làng bị phá hủy hoàn toàn và công tác tìm kiếm, cứu nạn vẫn đang diễn ra trong ngày 2/9. Các đội y tế từ Kunar, Nangarhar và thủ đô Kabul đã được điều động tới khu vực.

Liên hợp quốc thông báo trên X rằng lực lượng cứu hộ của họ đã có mặt tại hiện trường để hỗ trợ khẩn cấp. Hội Trăng lưỡi liềm đỏ Afghanistan cũng cho biết các đội ngũ của cơ quan này đã nhanh chóng tới những vùng bị ảnh hưởng, triển khai hỗ trợ y tế và cứu trợ cho người dân.

Phó Giám đốc Hội Trăng lưỡi liềm đỏ Afghanistan, bà Homa Nadir, cho biết thông tin từ tổ chức y tế khẩn cấp xác nhận ít nhất ba ngôi làng ở Kunar đã “bị san phẳng hoàn toàn” bởi trận động đất.

Thảm họa xảy ra trong bối cảnh Afghanistan vẫn đối mặt khủng hoảng nhân đạo hơn bốn năm sau khi chính quyền Taliban kiểm soát đất nước. Phần lớn các nước phương Tây, trong đó có Mỹ, đã cắt đứt quan hệ và ngừng viện trợ tài chính, khiến Afghanistan tiếp tục là một trong những quốc gia nghèo nhất thế giới.

Bà Nadir chia sẻ với phóng viên Holly Williams của CBS News rằng việc Washington cắt giảm viện trợ, bắt đầu từ thời Tổng thống Donald Trump, sẽ cản trở các nỗ lực cứu trợ hiện nay.

Afghanistan nằm gần điểm giao nhau của mảng kiến tạo Á-Âu và Ấn Độ nên thường xuyên xảy ra động đất.

Ngày 7/10/2023, một trận động đất mạnh 6,3 độ richter cùng nhiều dư chấn đã làm rung chuyển Afghanistan. Chính quyền Taliban cho biết có ít nhất 4.000 người thiệt mạng, trong khi Liên hợp quốc đưa ra con số khoảng 1.500. Đây là thảm họa thiên tai gây chết chóc nhiều nhất ở Afghanistan trong thời gian gần đây. UNICEF cho biết hơn 90% nạn nhân là phụ nữ và trẻ em.

Trước đó, tháng 6/2022, một trận động đất 5,9 độ richter tại khu vực phía Đông đã khiến hơn 1.000 người thiệt mạng và hơn 1.500 người bị thương.

(theo Axios, PBS News)

Thu Nhi