Đồng bộ, kiên quyết để bảo vệ sự tôn nghiêm của luật pháp

Khi đó, thay vì xuống đường “đi bão” tùy tiện, bất chấp quy định về an toàn giao thông như những lần trước, người hâm mộ đã xuống đường trong trật tự, không vượt đèn đỏ, đội mũ bảo hiểm nghiêm túc để ăn mừng chức vô địch Đông Nam Á lần thứ 3 của đội tuyển Việt Nam.

Đó là kết quả có được khi Nghị định 168/2024/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính về trật tự, an toàn giao thông trong lĩnh vực giao thông đường bộ; trừ điểm, phục hồi điểm giấy phép lái xe mới đi vào cuộc sống, được người dân ủng hộ, tuân thủ nghiêm túc. Nghị định này và trước đó là Nghị định 100/2019/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ và đường sắt với mức xử phạt rất nặng đã tạo ra những bước chuyển mạnh mẽ, tích cực đối với người tham gia giao thông...

Kết quả thu được là hết sức tích cực, vậy nhưng, theo các cơ quan chức năng, dù mức phạt tiền đã tăng mạnh nhưng thời gian qua vẫn còn nhiều trường hợp vi phạm quy định an toàn giao thông đường bộ.

Có một thực tế diễn ra khá lâu là để “tiết kiệm” một đoạn đường, nhiều người tham gia giao thông đã “rồng rắn” đi ngược chiều trên vỉa hè trên phố Tố Hữu vào giờ cao điểm. Để ngăn chặn, có một thời gian, cơ quan chức năng đã dựng “rào chắn” dích dắc chỉ để cho người đi bộ đi qua. Sau khi dỡ bỏ, hiện tượng đi ngược chiều tái diễn, khi có lực lượng chức năng, người tham gia giao thông đồng loạt xuống xe dắt bộ để tránh bị phạt. Những hình ảnh dắt xe “qua mặt” lực lượng chức năng như vậy thực sự phản cảm như sự thách thức dư luận. Đó còn là đoàn người đi xe đạp thản nhiên lưu thông trên đường cao tốc, dù hiểu việc làm sai trái của mình.

Từ tháng 3-2025, giao thông trên phố Hàng Khoai (quận Hoàn Kiếm) được tổ chức một chiều đoạn từ Nguyễn Thiện Thuật đến Trần Nhật Duật để giảm xung đột giao thông tại khu vực này nhưng vẫn có không ít người điều khiển xe máy đi vào vì ngại đi vòng một đoạn sang phố Cao Thắng cách đó vài chục mét...

Tại Hội nghị tổng kết quý I của Ủy ban An toàn giao thông quốc gia, Cục Cảnh sát giao thông (Bộ Công an) cho biết, dù có chuyển biến tích cực, nhưng cũng xuất hiện dấu hiệu “nhờn luật”. Đó là dấu hiệu đáng lo ngại, nhất là khi mức phạt đã tăng cao, được đánh giá là đủ sức răn đe. Thậm chí có người còn có tư tưởng “bỏ của chạy lấy người” vì mức phạt còn cao hơn giá trị phương tiện. Điều đó cũng cho thấy, không phải cứ tăng mức phạt là sẽ xử lý dứt điểm được vi phạm nếu thiếu sự thực thi pháp luật nghiêm túc, liên tục, đồng bộ và giải pháp “đánh” vào lòng tự trọng, liêm sỉ của mỗi cá nhân.

Để ngặn chặn vi phạm Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ, rõ ràng cần sự vào cuộc đồng bộ, tích cực của lực lượng chức năng trên quan điểm không có ngoại lệ, không có vùng cấm. Với thực trạng vi phạm kể trên, phải có thêm "thuốc đặc trị" nhằm chấm dứt "căn bệnh nhờn luật”. Bên cạnh giải pháp tăng mức xử phạt, cũng cần có những hình thức xử phạt bổ sung như một số đề xuất mới đây là phạt lao động công ích.

Đây không phải hình thức xử phạt mới và đã được không ít quốc gia áp dụng. Nhiều ngôi sao bóng đá hay giới giải trí quốc tế như Wayne Rooney, Carlos Tevez, Paris Hilton... cũng đã phải đi lao động công ích vì vi phạm quy định về an toàn giao thông. Hẳn nhiều người còn nhớ, trước đây, tại không ít trường học phổ thông cũng đã áp dụng hình thức hình phạt đi quét sân trường, dọn nhà vệ sinh,... đối với học sinh cá biệt và tạo ra sự chuyển biến tích cực về nhận thức.

Trong một xã hội phát triển nhanh và phát sinh nhiều vấn đề xã hội mới, việc đa dạng hóa hình thức xử lý vi phạm và thực hiện đồng bộ, nghiêm túc, liên tục là cần thiết nhằm bảo vệ sự tôn nghiêm của luật pháp.

Mai Lâm