Đồng bằng sông Cửu Long ứng dụng công nghệ trong trồng lúa chất lượng cao

Tại ĐBSCL, khu vực đóng góp hơn 50% sản lượng lúa và hơn 90% lượng gạo xuất khẩu cả nước, Đề án “Phát triển bền vững 1 triệu ha chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng ĐBSCL đến 2030” (Đề án 1 triệu ha lúa) đang chứng minh tính hiệu quả rõ rệt khi vừa nâng cao năng suất, chất lượng, vừa giảm phát thải đáng kể.

Đại diện Sở NN&MT Cần Thơ cho biết, TP có diện tích tham gia Đề án đến 2030 là 170.000ha, trong đó 104.500ha sẽ được triển khai trong 2025, với 191 tổ hợp tác/hợp tác xã (HTX) tham gia. Từ 2024 đến nay, TP đã thực hiện 12 mô hình thí điểm, mỗi mô hình quy mô 50ha, theo đúng tiêu chí Đề án. Các mô hình áp dụng đồng bộ cơ giới hóa gieo sạ, kỹ thuật bón phân vùi, giảm 40 - 50% lượng giống gieo sạ (60kg/ha), tiết kiệm trên 30% lượng phân đạm và giảm 2 - 3 lần phun thuốc bảo vệ thực vật (BVTV). Nhờ đó, năng suất tăng thêm 0,3 - 0,7 tấn/ha so với phương thức truyền thống.

Theo kết quả đo đạc của Viện Lúa gạo quốc tế, mô hình giảm phát thải 2 - 12 tấn CO2/ha, nhờ giảm phân bón vô cơ, thuốc BVTV và đốt rơm rạ, đồng thời tăng hiệu quả sử dụng phụ phẩm từ thu gom rơm rạ. Về hiệu quả kinh tế, lợi nhuận tăng ít nhất 20% so với canh tác thông thường. Việc tận dụng rơm rạ để phát triển mô hình kinh tế tuần hoàn - sản xuất nấm, phân hữu cơ... vừa giúp tăng thu nhập, góp phần giảm ô nhiễm môi trường, tái tạo dinh dưỡng cho đất.

Tại Tọa đàm, cũng giới thiệu nhiều công nghệ mới như tưới nước thông minh, cảm biến dinh dưỡng đất, các mô hình truy xuất nguồn gốc và giảm phát thải khí nhà kính… hướng tới mở rộng các mô hình hiệu quả ra toàn vùng.

Đại diện Trung tâm Khuyến nông tỉnh An Giang chia sẻ công nghệ cảm biến tưới ướt - khô xen kẽ (AWD) tích hợp trí tuệ nhân tạo (AI) đã được áp dụng 3 vụ liên tiếp tại 4 HTX của tỉnh. Thiết bị này giúp tiết kiệm chi phí, nhân lực và nâng cao độ chính xác trong công tác đo lường báo cáo - thẩm định).

Tuy nhiên, công nghệ AWD còn có hạn chế khi dễ bị ảnh hưởng bởi nhiệt độ và hơi nước, làm giảm độ chính xác trong điều kiện môi trường khắc nghiệt. Vì vậy, Trung tâm kiến nghị cần có chính sách đầu tư hỗ trợ cơ giới hóa, mở rộng nghiên cứu và đánh giá hiệu quả của cảm biến tích hợp AI trên diện rộng.

Đình Thương