Đón nhận Bằng xếp hạng di tích lịch sử-văn hóa cấp tỉnh Địa điểm tưởng niệm Thanh niên xung phong Ga Núi Gôi

Trao Bằng xếp hạng di tích lịch sử-văn hóa cấp tỉnh Địa điểm tưởng niệm Thanh niên xung phong Ga Núi Gôi.

Trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước, Ga Núi Gôi là đầu mối tập trung, vận chuyển hàng hóa dân sự, quân sự từ miền bắc chi viện cho chiến trường miền nam, là một trong các trọng điểm oanh tạc thường xuyên của máy bay Mỹ hòng cắt đứt tuyến đường chi viện của ta ra tiền tuyến. Khu vực Ga Núi Gôi đã phải đối phó rất nhiều trận đánh phá, bắn rốc két và bỏ bom các loại của máy bay Mỹ, nhiều lần bom thả trúng đường sắt, kho tàng, nhà cửa gây nhiều thiệt hại cả người và của.

Tháng 11 năm 1965, Đoàn Thanh niên xung phong của tỉnh Thái Bình được thành lập với hơn 1.200 đội viên được chia thành 6 đại đội, trong đó có Đại đội 895 (C895) đóng quân tại địa bàn thôn Phú Thứ, xã Thanh Côi (nay là thị trấn Gôi), huyện Vụ Bản, cách Ga Núi Gôi khoảng hơn 1km. Công việc của C895 đảm nhiệm là khai thác đá, san lấp hố bom, cứu sập, đắp, sửa đường sắt, đường bộ, bốc xếp hàng hóa trên cung đường bộ, đường sắt từ Trình Xuyên, qua Gôi, Cát Đằng đến cầu Ninh Bình.

Toàn cảnh Lễ đón nhận

Với các khẩu hiệu hành động: Dù máu có đổ nhưng đường không tắc,Sống bám đường, chết kiên cường dũng cảm, Địch đánh hỏng đường ta sửa ta đi, toàn C895 luôn nêu cao quyết tâm, lấy hầm trực chiến ven đường làm nơi ăn nghỉ, bất chấp địch đánh ngày đêm vẫn kịp thời có mặt trên các điểm nóng cứu chữa, bảo vệ hàng hóa, san lấp hố bom, cùng công nhân đường sắt sửa chữa, nâng cấp, bảo dưỡng, khắc phục hậu quả sau mỗi trận đánh phá của địch. Đồng thời tham gia làm các tuyến tránh dự phòng, phối hợp cùng đơn vị pháo cao xạ đánh trả máy bay địch, vô hiệu hóa hàng trăm quả bom nổ chậm, liên tục bám cầu, bám đường, bảo vệ cho các đoàn xe chở vũ khí, lương thực qua đây được thông tuyến kịp thời, chi viện cho tiền tuyến.

Chiều ngày 20/8/1966, khi các thanh niên xung phong Đại đội 895 đang làm nhiệm vụ khai thác đá để san lấp hố bom; trên sân ga đoàn tàu quân sự 381 vừa tập kết xong mấy trăm tấn hàng (chủ yếu là lương thực, vũ khí đạn dược, hóa chất) chuẩn bị lăn bánh rời ga vượt trọng điểm cầu Nình Bình vào tuyến Thanh Hóa - Vinh thì bị trúng bom, bốc cháy dữ dội. Cả Đại đội C895 cùng cán bộ công nhân viên nhà ga, các lực lượng của huyện Vụ Bản nhanh chóng dàn đội hình dập lửa, chia cắt đám cháy, ngăn chặn không để cháy lan sang các toa tàu khác, phá cửa bốc dỡ hàng hóa ra khỏi các toa tàu. Dưới sức nóng của ngọn lửa từ các toa tàu bị cháy, khói của các loại hóa chất phun lên ngùn ngụt, bao phủ cả một vùng rộng lớn, chỉ trong một thời gian ngắn, số người bị nhiễm độc và gục ngã tăng nhanh. Sau trận chiến cứu tàu, cứu hàng, cứu người quả cảm đó, đã có 23 người hy sinh (gồm 13 thanh niên xung phong và 1 Bí thư Đoàn ngành đường sắt, còn lại là cán bộ, dân quân địa phương), 256 người bị thương, bị nhiễm độc hóa chất. Năm 2013, Đại đội 895 Thanh niên xung phong vinh dự được Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân.

Phó Tổng Giám đốc Tổng công ty Đường sắt Việt Nam Trần Anh Tuấn phát biểu tại buổi lễ

Để tri ân, tưởng nhớ, giáo dục truyền thống về những tấm gương hy sinh anh dũng của các TNXP, cán bộ công nhân viên ngành đường sắt tại Ga Núi Gôi, Tổng công ty Đường sắt Việt Nam đã xây nhà tưởng niệm Ga Núi Gôi ghi danh các liệt sĩ tại khuôn viên nhà ga.

Địa điểm tưởng niệm Thanh niên xung phong Ga Núi Gôi

Phát biểu tại buổi lễ, Phó Tổng Giám đốc Tổng công ty Đường sắt Việt Nam Trần Anh Tuấn nhấn mạnh, Lễ đón nhận Bằng xếp hạng Di tích lịch sử-văn hóa cấp tỉnh cho Địa điểm tưởng niệm Thanh niên xung phong Ga Núi Gôi là sự kiện có ý nghĩa đặc biệt đối với ngành đường sắt, nhân dân tỉnh Nam Định, thể hiện sự tri ân sâu sắc đối với những cống hiến, hy sinh của lực lượng thanh niên xung phong năm xưa - những con người đã không quản khó khăn, gian khổ, dũng cảm bám trụ, giữ cho tuyến đường sắt huyết mạch được thông suốt, góp phần quan trọng vào sự nghiệp giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước.

Các đại biểu dâng hương tưởng niệm các liệt sĩ

Trong thời gian tới, Tổng công ty sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với chính quyền, các tổ chức, đoàn thể địa phương tiếp tục đầu tư, trùng tu, tôn tạo khu di tích, đưa nơi đây thành địa chỉ đỏ trong công tác giáo dục truyền thống cách mạng, lòng yêu nước, đặc biệt với thế hệ trẻ ngành đường sắt và nhân dân cả nước.

MINH TÂM