Dồn lực chống dịch tả lợn châu Phi

Cán bộ Chi nhánh Dịch vụ Nông nghiệp khu vực Văn Lãng tiêm vắc xin phòng bệnh DTLCP tại xã Văn Lãng

Thực hiện Công điện số 109 ngày 16/7/2025 của Thủ tướng Chính phủ về việc triển khai quyết liệt, đồng bộ các giải pháp phòng chống bệnh DTLCP, UBND tỉnh đã ban hành Công văn bản số 1560 ngày 21/7/2025 chỉ đạo các sở, ban, ngành, UBND các xã, phường tập trung triển khai đồng bộ các biện pháp phòng, chống bệnh dịch nhằm hạn chế thiệt hại cho người chăn nuôi.

Tập trung khống chế

Xã Thống Nhất là 1 trong 3 xã có số lượng lợn mắc bệnh, chết và tiêu hủy lớn trên địa bàn tỉnh. Để hạn chế thiệt hại do bệnh dịch, UBND xã đã tập trung triển khai các biện pháp khống chế.

Ông Vi Văn Thắng, Chủ tịch UBND xã Thống Nhất cho biết: Từ tháng 5/2025, trên địa bàn xã đã xảy ra bệnh DTLCP tại 248 hộ ở 27 thôn, làm chết 1.017 con lợn, với trọng lượng 44.257kg. Ngay sau khi phát hiện các ổ bệnh, UBND xã đã phối hợp với Chi nhánh Dịch vụ Nông nghiệp khu vực Lộc Bình tổ chức tiến hành tiêu hủy số lợn trên theo quy định; cấp phát 174 lít hóa chất khử trùng, 5.060 kg vôi bột để người dân khử trùng khu vực chăn nuôi; hướng dẫn các hộ có lợn chết phun khử trùng mỗi ngày 1 lần và phun liên tục trong 2 tuần xung quanh chuồng trại và cổng ra vào. Hiện các ổ bệnh DTLCP ở các thôn đang tiếp tục được khoanh vùng, giám sát chặt chẽ.

Một số triệu chứng thường gặp ở bệnh DTLCP:
- Lợn sốt cao trên 40 độ, bỏ ăn, lười vận động, nằm ủ rũ,
- Một số vùng da ở vùng ngực và bụng chuyển sang màu đỏ.
- Vành tai, đuôi, cẳng chân có thể có màu sẫm xanh tím hay da bị hoại tử, viêm loét.
Một số biện pháp phòng, chống bệnh DTLCP:
- Sử dụng con giống ở những cơ sở có uy tín, có nguồn gốc rõ ràng; thực hiện chăn nuôi an toàn sinh học.
- Cung cấp thức ăn đầy đủ các chất dinh dưỡng để nâng cao sức đề kháng của vật nuôi.
- Thường xuyên vệ sinh, sát trùng tại khu vực chăn nuôi, các phương tiện vận chuyển, dụng cụ chăn nuôi bằng vôi bột hoặc hóa chất.
- Tiêm vắc-xin phòng DTLCP: Tiêm một liều duy nhất cho lợn thịt khỏe mạnh từ 4 tuần tuổi trở lên (không tiêm cho lợn hậu bị, lợn nái và lợn đực giống)...

Không chỉ tại xã Thống Nhất, các biện pháp chống bệnh đang được các xã trên địa bàn tỉnh đang tập trung triển khai, dồn lực để “phong tỏa” các ổ bệnh, tránh lây lan.

Tại xã Tân Đoàn, từ ngày 9/6/2025, trên địa bàn xã đã xảy ra bệnh DTLCP tại 26 hộ ở 7 thôn, làm chết 63 con lợn, với trọng lượng 4.282kg. Đến nay, có 5/7 thôn có dịch đã qua 21 ngày, tổng đàn lợn toàn xã hiện có trên 2.100 con. Ông Lâm Văn Minh, Bí thư chi bộ, Trưởng thôn Tân Tiến, xã Tân Đoàn cho biết: Tân Tiến là thôn đầu tiên trên địa bàn xã xuất hiện bệnh DTLCP, với 16 hộ có lợn bị nhiễm bệnh. Ngay sau khi phát hiện có lợn chết trong thôn, tôi đã thông báo với chính quyền địa phương và Chi nhánh Dịch vụ Nông nghiệp Văn Quan để lấy mẫu xét nghiệm bệnh DTLCP và phối hợp mang lợn chết đi tiêu hủy. Đồng thời, tuyên truyền tới các hộ có lợn nhiễm bệnh cách phòng, chống như: vệ sinh chuồng trại, khử khuẩn, rắc vôi bột, san lấp hố thải… để hạn chế tối đa khả năng mầm bệnh còn trong môi trường xung quanh. Nhờ đó, đến nay, trên địa bàn thôn không xảy ra thêm trường hợp nào phát sinh lợn nhiễm bệnh.

Theo báo cáo của Sở Nông nghiệp và Môi trường (NN&MT), lũy kế từ đầu năm 2025 đến ngày 28/7/2025, bệnh DTLCP đã xảy ra tại 2.546 hộ ở 691 thôn tại 60/65 xã, phường, số lợn mắc bệnh, chết và tiêu hủy là 8.304 con.

Bên cạnh sự vào cuộc của các cơ quan chuyên môn, chính quyền các cấp thì sự chủ động của người chăn nuôi cũng là yếu tố rất quan trọng để bệnh dịch không lây lan diện rộng, đặc biệt là tại các cơ sở chăn nuôi lợn lớn trên địa bàn tỉnh. Ông Nguyễn Văn Dũng, thành viên HTX Lùng Khoang (thực hiện quản lý các hoạt động chăn nuôi của HTX), xã Yên Phúc cho biết: HTX duy trì quy mô khoảng 1.200 lợn nái, 32.000 con lợn thịt/năm. Trước tình hình diễn biến bệnh DTLCP đang xảy ra tại địa phương. Để đảm bảo chăn nuôi an toàn, phòng tránh bệnh dịch, chúng tôi chủ động hoàn toàn từ khâu chọn lọc và phối giống, sản xuất thức ăn chăn nuôi đến khâu chăm sóc, tiêm phòng và xử lý chất thải. Điểm quan trọng nhất để phòng ngừa đó là khu chuồng nuôi được xây dựng tách biệt, kiểm soát nghiêm ngặt người và phương tiện ra vào. Đồng thời, định kỳ phun thuốc khử trùng và tiêm phòng lợn theo quy định. Nhờ đó, chúng tôi hạn chế được tối đa nguồn bệnh, đàn lợn phát triển khỏe mạnh.

Đảm bảo nguyên tắc “5 không”

Trước tình hình bệnh DTLCP, các ngành chức năng trên địa bàn tỉnh đã và đang khẩn trương tập trung chỉ đạo quyết liệt, đồng bộ các giải pháp phòng chống bệnh dịch.

Cán bộ chi nhánh Dịch vụ Nông nghiệp khu vực Văn Quan phun khử trùng khu vực chuồng nuôi tại xã Điềm He

Bà Đinh Thị Thu, Phó Giám đốc Sở NN&MT cho biết: Để ngăn chặn, khống chế các ổ bệnh DTLCP, sở đã chỉ đạo Trung tâm Khuyến nông tỉnh tiếp tục hướng dẫn khoanh vùng xử lý ổ bệnh, hỗ trợ hóa chất đến các xã để thực hiện phun tiêu độc, khử trùng chuồng trại và khu vực chăn nuôi. Đồng thời, sở đã thành lập đoàn kiểm tra công tác phòng, chống bệnh DLTCP tại 20 xã có bệnh dịch trên địa bàn tỉnh; chỉ đạo thành lập các tổ phun tiêu độc khử trùng, tổ chôn lấp tại các xã, phường đang xảy ra bệnh dịch nhằm tăng cường tuyên truyền về cách phòng chống, chủ động tiêm phòng vắc xin cho đàn lợn, hỗ trợ người dân vệ sinh môi trường nuôi, từ đó, tạo vùng miễn dịch, khoanh vùng ổ bệnh không để phát sinh lây lan.

Đến nay, các cơ quan chuyên môn đã cấp cho các chi nhánh dịch vụ nông nghiệp khu vực, UBND các xã, phường 5.830 lít thuốc sát trùng để phục vụ công tác vệ sinh tiêu độc khử trùng. Hiện, toàn tỉnh đã tiêm phòng vắc xin bệnh DTLCP được 61.249 con, đạt 76,56 % so với kế hoạch, đạt 84,69% so với tổng đàn trong diện tiêm.

Cùng với tiêm phòng, công tác kiểm soát, vận chuyển động vật, giám sát dịch bệnh cũng được ngành chuyên môn triển khai thực hiện. Cụ thể, từ đầu năm 2025 đến nay, Sở NN&MT đã lấy mẫu, phối hợp với đơn vị liên quan xét nghiệm 282 mẫu bệnh phẩm, kết quả, có 260/282 mẫu dương tính với vi rút bệnh DTLCP. Từ công tác này, ngành chuyên môn tổ chức triển khai biện pháp khoanh vùng, hạn chế thấp nhất việc phát tán mầm bệnh. Đồng thời, từ đầu năm 2025 đến nay, đơn vị chức năng đã thực hiện kiểm soát vận chuyển được 80 chuyến, trong đó, có 2.973 con lợn thịt.

Đặc biệt, cơ quan chuyên môn đã tích cực phối hợp với các lực lượng chức năng xử lý các vụ vi phạm liên quan đến công tác vệ sinh, giết mổ động vật. Trong 7 tháng đầu năm, lực lượng chức năng đã xử lý vi phạm 1 lò giết mổ lợn tại xã Kháng Chiến.

Ông Vũ Kỳ Nam, Giám đốc Trung tâm Khuyến nông tỉnh cho biết: Thời điểm này, tại các hộ chưa có gia súc nhiễm bệnh người chăn nuôi cần chủ động giữ gìn vệ sinh môi trường, chuẩn bị đầy đủ thức ăn để tăng sức đề kháng cho vật nuôi; tăng cường giám sát và thông báo kịp thời khi phát hiện vật nuôi của gia đình có biểu hiện nghi nhiễm bệnh. Đồng thời, các chi nhánh dịch vụ nông nghiệp khu vực đảm bảo sẵn sàng vật tư, hóa chất và các điều kiện khác phục vụ công tác chống bệnh DTLCP khi dịch xảy ra trên địa bàn; phối hợp theo dõi, kiểm tra hoạt động vận chuyển, kinh doanh, giết mổ, sơ chế, chế biến lợn, sản phẩm từ lợn trên địa bàn; yêu cầu các chủ cơ sở ký cam kết nghiêm túc thực hiện “5 không” (không giấu dịch; không mua bán, vận chuyển lợn bệnh, lợn chết; không giết mổ, tiêu thụ lợn bệnh, sản phẩm lợn bệnh, lợn chết; không vứt xác lợn bệnh, lợn chết ra ngoài môi trường; không sử dụng thức ăn thừa chưa qua xử lý nhiệt).

Các ngành chức năng cũng khuyến cáo, bệnh DTLCP là bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, lây lan nhanh, tỷ lệ chết lên đến 100%. Chính vì vậy, người chăn nuôi lợn cần thực hiện tốt nguyên tắc “5 không”, chăn nuôi lợn theo hướng an toàn sinh học, khép kín từ khâu chọn giống đến bảo quản thức ăn. Khi phát hiện các hành vi buôn bán, vận chuyển lợn, sản phẩm lợn trái phép, giết mổ, tiêu thụ thịt lợn bệnh, lợn chết người dân cần báo ngay cho chính quyền địa phương, lực lượng chức năng để xử lý nghiêm theo quy định. Qua đó, góp phần giảm thiểu thiệt hại cho người chăn nuôi, thúc đẩy phát triển chăn nuôi bền vững.

MAI LINH - HỒ DUNG