Đổi thay vùng đồng bào dân tộc thiểu số

Cơ bản hoàn thành các mục tiêu cốt lõi

- Thời gian qua, thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi tại Khánh Hòa đạt được những thành tựu nổi bật nào, thưa bà?

- Tính đến tháng 10/2025, Khánh Hòa cơ bản hoàn thành các mục tiêu cốt lõi của Nghị quyết số 88/2019/QH15. Qua đối chiếu mục tiêu đề ra tại Quyết định số 1719/QĐ-TTg ngày 14/10/2021 của Thủ tướng Chính phủ, tỉnh Khánh Hòa sau sáp nhập (bao gồm tỉnh Ninh Thuận cũ) đạt 18/20 mục tiêu đề ra.

Theo đó, đời sống kinh tế - xã hội của đồng bào dân tộc thiểu số được cải thiện đáng kể. Bộ mặt nông thôn vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi có nhiều khởi sắc, cơ sở hạ tầng kinh tế - xã hội được đầu tư từng bước đáp ứng nhu cầu sinh hoạt, học tập, lao động sản xuất và đời sống của người dân. Nhiều mô hình hỗ trợ, đầu tư phát triển sản xuất hiệu quả được triển khai và nhân rộng, góp phần nâng cao thu nhập, giảm nghèo.

- Để có được thành quả ấy, Khánh Hòa đã có giải pháp cụ thể hóa các chủ trương, chính sách thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi trên địa bàn như thế nào, thưa bà?

- Để đạt được những kết quả trên, đặc biệt trong bối cảnh chuyển giao mô hình quản lý hành chính, Khánh Hòa đã chọn cách tiếp cận chủ động, linh hoạt và tập trung. Về mặt thể chế, chúng tôi đã chủ động tham mưu UBND tỉnh ban hành hệ thống văn bản pháp lý đồ sộ và chặt chẽ.

Trước khi sắp xếp tổ chức bộ máy chính quyền địa phương 2 cấp, các cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương tích cực chỉ đạo, tổ chức triển khai thực hiện Chương trình; các tổ chức chính trị - xã hội, các hội, đoàn thể các cấp được quán triệt tham gia tuyên truyền, vận động người dân và đồng bào dân tộc thiểu số tham gia, phấn đấu đạt được các chỉ tiêu của kế hoạch đã giao.

Sau khi sắp xếp bộ máy chính quyền địa phương 2 cấp, UBND cấp xã mới đã chủ động triển khai thực hiện Chương trình theo kế hoạch, hiện đang kiện toàn, thành lập Ban chỉ đạo tại địa phương.

Tạo đà vững chắc cho giai đoạn tiếp theo

- Từ thực tiễn thực hiện Chương trình 1719, theo bà, đâu là khó khăn, thách thức lớn nhất đối với Khánh Hòa?

- Mặc dù đạt được nhiều kết quả tích cực, việc thực hiện Chương trình 1719 trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa còn gặp nhiều thách thức, hạn chế: tỷ lệ giải ngân nguồn vốn, đặc biệt là vốn sự nghiệp ở nhiều địa phương còn rất thấp. Nguyên nhân chủ yếu do sau khi hợp nhất 2 tỉnh, HĐND tỉnh mới vừa thông qua Nghị quyết điều chỉnh kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025 và năm 2025. Đồng thời, nguồn vốn sự nghiệp năm 2025 của tỉnh Ninh Thuận (cũ) mới được phân bổ cho các sở, ngành, địa phương vào giữa tháng 6/2025 và tỉnh Khánh Hòa (cũ) mới được phân bổ vào tháng 8/2025 nên đến nay các sở, ngành, địa phương mới bắt đầu triển khai thực hiện.

Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi đã giúp nhiều xã miền núi tỉnh Khánh Hòa có diện mạo mới

Bên cạnh đó, hầu hết các xã chưa kiện toàn, thành lập Ban Chỉ đạo hoặc Ban Quản lý các Chương trình mục tiêu quốc gia và Ban Phát triển thôn sau khi thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. Việc phân công nhiệm vụ cho các phòng ban chuyên môn của xã để thực hiện các tiểu dự án, dự án còn chưa cụ thể, rõ ràng, dẫn đến lúng túng trong công tác tổ chức thực hiện.

Ngoài ra, còn một số nội dung hỗ trợ gặp vướng mắc trong thực tế như: việc hỗ trợ nhà ở thuộc Dự án 1 không thể triển khai do các hộ dân không có đất ở để xây nhà; chưa có quy định về việc giao cấp xã phê duyệt dự án, kế hoạch, phương án sản xuất thuộc Dự án 3 nên chưa thể thực hiện hỗ trợ cho người dân. Hiện, Bộ Dân tộc và Tôn giáo chưa xây dựng xong phần mềm Hệ thống giám sát và đánh giá kết quả thực hiện Chương trình. Do đó, chưa có cơ sở tổ chức các lớp tập huấn triển khai phần mềm Hệ thống giám sát và đánh giá kết quả thực hiện chương trình cho cán bộ, công chức các cấp…

- Để bảo đảm tính bền vững của Chương trình, những nội dung nào Sở Dân tộc và Tôn giáo Khánh Hòa sẽ tập trung thực hiện cũng như kiến nghị, đề xuất với các bộ, ngành Trung ương trong thời gian tới?

- Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh đang quyết liệt chỉ đạo rà soát, phấn đấu hoàn thành giải ngân nguồn vốn đầu tư, tháo gỡ vướng mắc về đất đai và quy hoạch. Đồng thời, đẩy mạnh chuyển đổi số, xây dựng phần mềm Hệ thống giám sát và đánh giá kết quả thực hiện Chương trình, để công tác quản lý được minh bạch, hiệu quả.

Để thực hiện hiệu quả Chương trình 1719, Sở kiến nghị Chính phủ sớm sửa đổi, bổ sung Nghị định số 27/2022/NĐ-CP ngày 19/4/2022 quy định cơ chế quản lý, tổ chức thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia; Nghị định số 38/2023/NĐ-CP sửa đổi bổ sung một số điều của Nghị định số 27/2022/NĐ-CP để địa phương có căn cứ triển khai thực hiện. Cùng với đó, Bộ Dân tộc và Tôn giáo cần sớm ban hành Cẩm nang hướng dẫn địa phương triển khai thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi sau khi thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp.

- Xin trân trọng cảm ơn bà!

Thanh Mai