Đối phó với 'bắt cóc online'

Bé K.T bị dụ dỗ ra khỏi nhà, được kẻ xấu hướng dẫn nhờ rút tiền từ quán photocopy (ảnh gia đình nạn nhân cung cấp)

Thủ đoạn tinh vi dụ dỗ trẻ em

Vụ việc bé gái K.T (13 tuổi, Hà Nội) bị kẻ lạ dụ dỗ di chuyển từ Hà Nội vào TP.HCM, rồi tiếp tục đến các địa phương giáp biên sang Campuchia với lời mời “du lịch” là minh chứng rõ ràng về sự tinh vi trong hành vi bắt cóc, mua bán người: Không cần gặp trực tiếp mà vẫn có thể thao túng khiến trẻ rời khỏi gia đình và thực hiện theo ý đồ của kẻ lừa đảo.

Sau khi bé K.T được giải cứu thành công, mẹ bé, chị N.T.D chia sẻ rằng, các đối tượng lừa đảo/bắt cóc online đã xây dựng mối quan hệ với con gái chị trong suốt thời gian dài. Ban đầu, chỉ đơn giản là bạn game, thỉnh thoảng trò chuyện, và vì ở xa nên gia đình đã lơ là cảnh giác. Tuy nhiên, qua hơn một năm, chúng dần tạo dựng lòng tin với cô bé, chăm sóc, trò chuyện, đầu tư nạp game, thậm chí gửi tiền để bé mua đồ, tất cả đều không để bố mẹ hay biết. Khi thời cơ đến, chúng dụ dỗ bé rời khỏi gia đình, hứa hẹn về một cuộc sống “thoải mái hơn”.

Khi bé K.T mất tích, chị N.T.D đã tìm ra “người yêu trên mạng” của bé. Tuy nhiên, nhóm đối tượng này đã phủ nhận hành vi của mình mà còn thao túng tâm lý, khiến chị tin rằng chúng vô tội. Chúng thậm chí dọa sẽ tố cáo anh chị “bạo hành” nếu cố ép con về. Chúng tự cho mình là người bảo vệ bé T. khỏi gia đình “xấu xa”, từ đó làm phụ huynh chùn bước và không dám hành động.

Mối nguy hiểm này càng trở nên nghiêm trọng khi các đối tượng nhắm vào học sinh dân tộc vùng cao. Lana Nguyen, thành viên nhóm thiện nguyện Giỏ Thị, đã cảnh báo về một số trường hợp học sinh cấp 2 tại Lào Cai bị lừa đưa xuống Hà Nội làm việc.

Trong đó có Tráng A.P, học sinh người dân tộc Mông, mồ côi cha mẹ, sống cùng gia đình chú ruột. Cháu được người quen nhờ mang quà xuống Hà Nội. Sau khi đến nơi, cháu bị một nhóm người đưa về xã ngoại thành, ép buộc làm việc “canh không gian mạng”. Khi từ chối, nhóm này đã thu điện thoại của cháu, giả danh cháu nhắn tin và gọi điện về gia đình, yêu cầu chuyển tiền để chuộc người.

Nhóm thiện nguyện và thầy giáo của P. đã kịp thời báo công an và giải cứu cháu thành công. P. cho biết, có một bạn nữ sinh năm 2009 cũng bị giam giữ cùng phòng với em tại Hà Nội. Bé gái này khóc rất nhiều và khi P. được giải cứu thì không có thông tin về bạn đó. Cũng có một số trường hợp khác mất liên lạc và khả năng bị khống chế giống như P. Nhóm thiện nguyện đã nhanh chóng báo cáo chính quyền địa phương và công an để ngăn chặn hành vi lừa đảo này.

Tăng cường hành động bảo vệ trẻ em

Để tăng cường công tác bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng, kịp thời ngăn chặn, xử lý các hành vi xâm hại trẻ em, ngày 5.8, Cục Bà mẹ - Trẻ em (Bộ Y tế) đã có công văn đề nghị Sở Y tế các tỉnh, thành phố tăng cường truyền thông, nâng cao nhận thức cho các cấp, các ngành, giáo viên, cha mẹ và trẻ em về việc bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng.

Theo Điều 54 Luật Trẻ em, cơ quan, tổ chức có liên quan có trách nhiệm tuyên truyền, giáo dục và bảo vệ trẻ em khi tham gia môi trường mạng. Đồng thời, cha mẹ, giáo viên, người chăm sóc cũng cần giáo dục trẻ các kiến thức và kỹ năng tự bảo vệ mình khi sử dụng mạng.

Cục Bà mẹ - Trẻ em đề nghị các cơ sở giáo dục tham khảo và sử dụng các sản phẩm truyền thông về bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng, quảng bá Tổng đài điện thoại quốc gia bảo vệ trẻ em (số 111) và các địa chỉ liên hệ của địa phương để tiếp nhận các vụ việc xâm hại trẻ em.

Tiếp đó, ngày 8.8, Bộ GD&ĐT ban hành công văn gửi các Sở GD&ĐT và cơ sở giáo dục nghề nghiệp về việc cảnh báo thủ đoạn tội phạm lợi dụng không gian mạng để dụ dỗ HSSV. Theo thông tin từ Cục Cảnh sát hình sự (Bộ Công an), các đối tượng thường giả danh cơ quan chức năng, tạo tâm lý hoảng loạn cho nạn nhân qua các cáo buộc bịa đặt.

Sau đó, chúng thao túng tâm lý, yêu cầu nạn nhân giữ bí mật và tự rời khỏi gia đình, cắt đứt liên lạc, cung cấp hình ảnh nhạy cảm... Các đối tượng tiếp tục gọi điện đe dọa gia đình, yêu cầu chuyển tiền chuộc. Sau khi nhận tiền, chúng cắt đứt liên lạc, khiến nạn nhân hoảng loạn và gia đình mất tài sản lớn.

Bộ GD&ĐT yêu cầu các đơn vị giáo dục phối hợp với Công an địa phương tăng cường tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho HSSV và các gia đình về những thủ đoạn lừa đảo trên mạng; tăng cường các chuyên đề về an toàn mạng, kỹ năng nhận diện và phòng ngừa các hành vi lừa đảo qua điện thoại, Internet và mạng xã hội, nhằm bảo vệ tài sản và an toàn cá nhân của HSSV. Đẩy mạnh tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng và lồng ghép vào các hoạt động giáo dục cho HSSV trên nhóm Zalo, Facebook của nhà trường…

Đồng thời, phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường, gia đình và các cơ quan, đơn vị liên quan tại địa phương trong công tác quản lý, nắm bắt tình hình, kịp thời phòng ngừa, ngăn chặn nguy cơ bị lừa đảo cho HSSV. Tăng cường công tác trao đổi, chia sẻ thông tin liên quan đến HSSV với gia đình để cập nhật tình hình vắng mặt không rõ lý do, nghi bị kẻ xấu lừa đảo, uy hiếp, dụ dỗ nhằm chiếm đoạt tài sản, xâm hại tình dục...

Phối hợp với lực lượng Công an lập danh sách các trường hợp HSSV có hoàn cảnh khó khăn, có biểu hiện cá biệt, sa sút học tập, trốn học, giao du xã hội phức tạp, có nguy cơ bị lợi dụng, dụ dỗ thực hiện hành vi phạm tội… để triển khai công tác phòng ngừa cụ thể.

Trong các cơ sở giáo dục cần có số điện thoại của Cảnh sát khu vực, Trưởng Công an phường/xã, đường dây nóng của Trực ban hình sự để nếu có vụ việc xảy ra kịp thời có sự hỗ trợ, xử lý của lực lượng chức năng.

THẢO LAM