Đổi mới toàn diện, mở rộng không gian phát triển cho báo chí trong thời đại số

Đại biểu Nguyễn Thanh Cầm (Đồng Tháp) góp ý cho dự thảo Luật

Đại biểu Nguyễn Thanh Cầm (Đồng Tháp) cho biết, bà ủng hộ tinh thần đổi mới của dự thảo và kỳ vọng Luật sau khi được thông qua sẽ hướng tới xây dựng nền báo chí chuyên nghiệp, nhân văn, hiện đại – đúng với tinh thần của nền báo chí cách mạng Việt Nam.

Theo đại biểu, Ban soạn thảo đã tiếp thu nghiêm túc và toàn diện nhiều ý kiến đóng góp, trong đó có việc lồng ghép vấn đề bình đẳng giới. Tuy nhiên, bà đề nghị dự thảo cần thể hiện sâu sắc và toàn diện hơn quyền tự do báo chí, quyền tự do ngôn luận trên báo chí của công dân (tại Điều 5 và Điều 6), bảo đảm quyền hiến định này được thực thi thực chất, đồng thời gắn với trách nhiệm xã hội và nghĩa vụ công dân.

Về các điểm mới, đại biểu Nguyễn Thanh Cầm đồng tình với việc bổ sung các quy định liên quan đến cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện, song cho rằng để hình thành các cơ quan báo chí thật sự mang tầm quốc gia, dẫn dắt và định hướng thông tin, dự thảo cần có quy định rõ ràng hơn về nội hàm, tiêu chí và cơ chế đặc thù cho mô hình này.

Bà đề nghị bổ sung nội dung vào Điều 10 về chính sách của Nhà nước đối với phát triển báo chí, tạo điều kiện để hình thành những tập đoàn truyền thông chủ lực, có “đất phát triển”, đủ năng lực dẫn dắt và lan tỏa định hướng thông tin tích cực.

Báo chí Việt Nam sẽ có cơ hội phát triển mới sau khi Luật Báo chí (sửa đổi) được ban hành

Đại biểu cũng nhấn mạnh vai trò của Hội Nhà báo Việt Nam – tổ chức chính trị – xã hội – nghề nghiệp của những người làm báo – cần được quy định rõ hơn trong Luật để có thể thực hiện hiệu quả chức năng bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của hội viên và người làm báo, góp phần nâng cao tính chuyên nghiệp và đạo đức nghề nghiệp trong hoạt động báo chí.

Tại tổ thảo luận, đại biểu Lê Xuân Thân (Khánh Hòa) góp ý về quy định tại Điều 3 của dự thảo Luật, trong đó nêu: “Báo chí điện tử là loại hình báo chí sử dụng chữ viết, hình ảnh, âm thanh, đồ họa truyền dẫn trên không gian mạng, gồm báo điện tử và tạp chí điện tử”.

Theo ông Thân, cách định nghĩa này chưa bao quát thực tiễn phát triển truyền thông hiện nay, khi nhiều nền tảng mạng xã hội, kênh cá nhân hay trang thông tin điện tử đang có khả năng phát tán thông tin đại chúng tương tự báo chí chính thống.

“Hiện có những kênh mạng xã hội thu hút hàng trăm nghìn, thậm chí hàng triệu lượt theo dõi. Dù không phải báo chí chính thống, nhưng trên thực tế lại đang hoạt động như các kênh truyền thông đại chúng”, ông Thân nêu thực tế.

Từ đó, ông đề nghị Ban soạn thảo phối hợp chặt chẽ với nhóm xây dựng Luật An ninh mạng (sửa đổi) để có định nghĩa toàn diện, linh hoạt hơn về báo chí điện tử, xác định rõ ranh giới và phạm vi quản lý giữa báo chí chính thống và truyền thông xã hội.

“Nếu chỉ coi báo chí điện tử là báo, tạp chí chính thống, còn truyền thông trên mạng xã hội là việc của mạng xã hội, thì luật sẽ bỏ sót một luồng thông tin rất lớn, thiếu cơ sở pháp lý để quản lý nội dung, bảo đảm an toàn thông tin và ngăn chặn các hành vi xuyên tạc, chống phá Đảng, Nhà nước”, ông Lê Xuân Thân nhấn mạnh.

Theo đại biểu, trong bối cảnh mạng xã hội có sức ảnh hưởng sâu rộng, Luật Báo chí (sửa đổi) cần có cách tiếp cận mở, mềm dẻo và phù hợp hơn với thực tiễn, tránh ranh giới quá cứng giữa “báo chí” và “phi báo chí”, đồng thời bảo đảm quyền tự do thông tin đi đôi với trách nhiệm và an ninh truyền thông quốc gia.

Đại biểu Bùi Hoài Sơn (Hà Nội) góp ý cho dự án Luật

Cùng quan điểm về sự cần thiết đổi mới tư duy quản trị báo chí, đại biểu Bùi Hoài Sơn (Hà Nội) nêu nhiều góp ý cụ thể, trong đó nhấn mạnh vấn đề mô hình kinh tế báo chí. Theo ông, trong bối cảnh Việt Nam không có báo chí tư nhân, cần phát triển cơ chế đặt hàng, đấu thầu nhiệm vụ công và đầu tư công có trọng điểm, gắn với định mức kinh tế – kỹ thuật báo chí “3 dễ”: dễ hiểu, dễ áp dụng, dễ thực hiện.

Đây sẽ là nguồn lực quan trọng giúp báo chí thực hiện tốt nhiệm vụ chính trị, nhất là tại vùng sâu, vùng xa, hải đảo và trong công tác đối ngoại. Cùng với đó, dự thảo cần mở rộng khung pháp lý cho các hình thức liên kết, xã hội hóa, hợp tác công – tư trong lĩnh vực báo chí, đồng thời có chính sách ưu đãi mạnh mẽ về thuế, đất đai, tín dụng cho cơ quan báo chí và các đối tác liên kết khi tổ chức các sự kiện văn hóa, hoạt động cộng đồng.

“Đi kèm với đó, phải có cơ chế kiểm soát chặt chẽ, bảo đảm không thương mại hóa, không xa rời tôn chỉ, mục đích của báo chí cách mạng”, ông Sơn nhấn mạnh.

Đề cập đến phân cấp quản lý báo chí, đại biểu cho rằng đây là xu hướng tất yếu trong tiến trình tinh gọn bộ máy, tăng tính chủ động cho địa phương. Dự thảo Luật đã quy định UBND cấp tỉnh chịu trách nhiệm quản lý nhà nước đối với báo chí địa phương, song cần làm rõ hơn thẩm quyền và trách nhiệm phối hợp của UBND tỉnh trong việc quản lý văn phòng đại diện, phóng viên thường trú của các cơ quan báo chí Trung ương.

Ông cũng đề nghị nghiên cứu mở rộng thẩm quyền của địa phương trong cấp phép một số ấn phẩm, phụ trương, chuyên mục, đồng thời tăng cường trách nhiệm kiểm tra, giám sát hoạt động báo chí trên địa bàn. Cách làm này, theo ông, sẽ giúp báo chí gắn bó chặt chẽ hơn với đời sống dân sinh, phản ánh đúng thực tiễn, đồng thời giảm tải cho cơ quan quản lý trung ương, góp phần tạo nên một môi trường báo chí năng động, đa dạng và gần gũi với công chúng hơn.

THU SÂM; ảnh: TRẦN HUẤN