Đổi mới sáng tạo là sự nghiệp toàn dân

Tổng Bí thư Tô Lâm phát biểu chỉ đạo tại Lễ hưởng ứng Ngày hội Đổi mới sáng tạo quốc gia 2025. Ảnh: VGP

Mỗi người dân cần đổi mới sáng tạo mỗi ngày

Thế giới đang chuyển động với tốc độ chưa từng có, với những bước tiến lớn về trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn, năng lượng sạch, vật liệu mới, công nghệ sinh học. Theo Tổng bí thư Tô Lâm, những quốc gia đi trước một bước về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo sẽ ngày càng tiến nhanh, tiến xa, trong khi quốc gia nào chậm trễ sẽ bị “bỏ lại phía sau”.

Chính vì vậy, Tổng bí thư khẳng định, Việt Nam không có lựa chọn nào khác ngoài việc coi đổi mới sáng tạo là đột phá hàng đầu, cũng như là động lực chính để đổi mới mô hình tăng trưởng, hiện thực hóa mục tiêu đưa Việt Nam thành quốc gia phát triển, có thu nhập cao.

“Không một quốc gia nào có thể “cất cánh” với nền khoa học công nghệ yếu kém, đổi mới sáng tạo chậm chạp”, Tổng bí thư nhấn mạnh tại Lễ hưởng ứng Ngày hội Đổi mới sáng tạo quốc gia 2025.

Người đứng đầu Đảng khẳng định, đổi mới sáng tạo không phải đích đến mà là quá trình không ngừng cải tiến, không có điểm dừng, khởi nguồn từ tinh thần dám nghĩ về những điều phi thường, dám làm những việc khó khăn nhất, dám gánh vác trách nhiệm với nhân dân, với lịch sử và dám đột phá để mở ra những con đường mới.

Tổng bí thư kêu gọi toàn thể người dân trong và ngoài nước nêu cao tinh thần yêu nước thông qua không ngừng đổi mới sáng tạo mỗi ngày.

Mỗi công chức cải tiến một quy trình, mỗi giáo viên đổi mới một phương pháp dạy, mỗi kỹ sư viết thêm một dòng mã, mỗi doanh nhân dấn thân ra thị trường… Theo Tổng bí thư, mỗi ý tưởng hữu ích, cải tiến cụ thể sẽ dẫn dắt cả quốc gia trở thành một hệ sinh thái đổi mới sáng tạo sống động.

Các nhiệm vụ trọng tâm

Thực tế cho thấy, Việt Nam đang đi đúng hướng với nhiều thành tựu đáng để ghi nhận trong thời gian qua. Tuy nhiên, Tổng bí thư Tô Lâm đánh giá, tốc độ thay đổi của thế giới đang nhanh hơn khả năng bắt kịp của Việt Nam. Do đó, Tổng bí thư đề ra 6 nhóm nhiệm vụ trọng tâm.

Thứ nhất, thống nhất giữa nhận thức và hành động theo quan điểm đổi mới sáng tạo là sự nghiệp toàn dân, toàn xã hội, đòi hỏi sự tham gia của mọi cấp, ngành, cộng đồng doanh nghiệp và cả người dân.

Thứ hai, đổi mới sáng tạo đi liền với nền tảng khoa học công nghệ, nâng mức độ tự chủ chiến lược về công nghệ của đất nước, trước hết là công nghệ lõi, công nghệ nguồn. Tổng bí thư đề nghị khẩn trương triển khai chương trình hành động phát triển 11 công nghệ chiến lược theo tinh thần Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị, xác định rõ lộ trình làm chủ về công nghệ.

Ngoài ra, phát triển hạ tầng số nền tảng, nâng cao tỷ lệ nội địa hóa trong các hệ thống công nghệ trọng yếu, qua đó giúp Việt Nam tự tin hội nhập nhưng không phụ thuộc, mở rộng hợp tác nhưng duy trì được năng lực cốt lõi quốc gia.

Thứ ba là hoàn thiện thể chế, chính sách cho phát triển khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo, bao gồm cụ thể hóa các chủ trương của Đảng, tập trung ưu đãi thuế, tín dụng, đất đai cho các hoạt động nghiên cứu phát triển sản phẩm dịch vụ mới, hay cơ chế đặt hàng cho doanh nghiệp công nghệ Việt, bên cạnh cơ chế quỹ đầu tư mạo hiểm, bảo hộ sở hữu trí tuệ…

Thứ tư, triển khai chiến lược quốc gia về khởi nghiệp sáng tạo và xây dựng hệ sinh thái đổi mới sáng tạo quốc gia kết nối với khu vực và toàn cầu.

Trong đó, mỗi bộ, ngành và địa phương cần phải hình thành ít nhất một trung tâm đổi mới sáng tạo hoàn thiện với đầy đủ từ ý tưởng, nghiên cứu, phòng thí nghiệm, ươm tạo, tăng tốc, sàn giao dịch công nghệ, tư vấn pháp lý, tài chính, sở hữu trí tuệ, nhà đầu tư thiên thần, quỹ mạo hiểm, đầu ra thị trường, kết nối sự tham gia của kiều bào, chuyên gia quốc tế và tập đoàn công nghệ lớn.

Tổng bí thư nhấn mạnh cần nuôi dưỡng văn hóa chấp nhận rủi ro có kiểm soát, khuyến khích sản phẩm dựa trên công nghệ, đẩy mạnh chuyển giao công nghệ, thương mại hóa kết quả nghiên cứu, qua đó hướng đến việc các doanh nghiệp công nghệ tăng trưởng nhanh và hình thành các kỳ lân công nghệ mang thương hiệu Việt.

Thứ năm, vận hành hiệu quả ba trụ cột của đổi mới sáng tạo là nhà nước kiến tạo, doanh nghiệp đóng vai trò trung tâm và viện nghiên cứu, trường đại học là nguồn tri thức.

Thứ sáu, gắn đổi mới sáng tạo với phát triển bền vững và hội nhập quốc tế. Tổng bí thư cho rằng, mọi sáng tạo phải gắn với giải bài toán xã hội, tăng năng suất nhưng giảm phát thải và bảo đảm an toàn dữ liệu.

Tổng bí thư đề nghị tận dụng các hiệp định thương mại tự do để nâng cao chuẩn quản trị, chất lượng và quảng bá thương hiệu Vietnam Innovation, qua đó thu hút nhà đầu tư, tổ chức sự kiện quốc tế và thúc đẩy doanh nghiệp Việt tham gia sâu hơn chuỗi giá trị.

Hoàng Đông