Đổi mới ở Chiến khu An Phú Đông

Ngọn lửa kháng chiến từ vườn cau, khóm trúc

An Phú Đông (địa danh thuộc tỉnh Gia Định cũ, nay là phường An Phú Đông, TP Hồ Chí Minh) xưa kia còn gọi là vườn cau đỏ, một vùng quê hiền hòa nép mình bên dòng sông Sài Gòn, cách trung tâm thành phố hơn 10km. Kênh rạch chằng chịt chảy qua vùng đất này đã đắp bồi đất đai màu mỡ, những vườn cau vươn cao. Người dân nơi đây sống bằng nghề nông, đánh bắt cá. Đất nước vừa bước qua ách thống trị của thực dân, phong kiến, chỉ ít ngày sau Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2-9-1945, tiếng súng giặc Pháp đã rền vang trở lại ở khắp Nam Bộ.

Ngày 23-9-1945, dưới sự lãnh đạo của Trung ương Đảng, đứng đầu là Chủ tịch Hồ Chí Minh, Xứ ủy, Ủy ban nhân dân và Ủy ban kháng chiến Nam Bộ đã kịp thời phát động quân và dân Nam Bộ mở đầu cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược. An Phú Đông được chọn làm nơi xây dựng căn cứ địa, trở thành bàn đạp tiến công và rút lui của quân dân ta, nhờ địa thế sông nước hiểm trở, vừa gần trung tâm Sài Gòn vừa thuận đường liên lạc.

Đoàn viên, thanh niên phường An Phú Đông tổ chức về nguồn tại Nhà truyền thống Chiến khu An Phú Đông. Ảnh: ĐOÀN VIÊN

Chiến khu An Phú Đông không chỉ là một địa danh mà còn là biểu tượng cho sự kiên cường, hậu cứ cách mạng kiên trung, son sắt. Trong những căn nhà lá giữa vườn cau, dưới bóng dừa, bên bờ sông, biết bao cuộc họp bí mật diễn ra. Người dân nuôi giấu cán bộ, che chở bộ đội, góp gạo, góp củi, chèo ghe đưa rước. Những kỷ vật còn lưu lại đến nay như tấm bằng khen, bức ảnh, các vũ khí thô sơ vẫn được trân trọng gìn giữ trong nhiều gia đình ở phường An Phú Đông, như minh chứng sống động về một thời hào hùng. Những địa danh như đồn Cây Mai, Nhà truyền thống Chiến khu An Phú Đông, đình Thanh Phú, chùa Khánh An... không chỉ là di tích lịch sử mà còn là sợi dây gắn kết giữa quá khứ và hiện tại. Người xưa kể rằng, những vườn cau đỏ vươn cao như ý chí đấu tranh cách mạng của người dân nơi đây. Lá cau được tận dụng để ngụy trang, để che mắt địch, chở vũ khí, chở thương binh...

Cựu chiến sĩ biệt động Nguyễn Thanh Minh hiện sinh sống ở phường An Phú Đông, chia sẻ: "An Phú Đông luôn là niềm tự hào của tôi và gia đình khi gắn bó nhiều năm ở đây. Không chỉ là vùng đất hào hùng trong kháng chiến chống thực dân Pháp, mà những năm kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, tôi và đồng đội luôn được người dân nơi đây chở che, nuôi giấu, hỗ trợ hết mực. Chính hào khí, truyền thống ấy đã mang đến động lực to lớn giúp phát triển kinh tế-xã hội, lan tỏa truyền thống cách mạng, đóng góp vào công cuộc đổi mới, phát triển của TP Hồ Chí Minh và đất nước hôm nay".

Vươn lên từ hào khí cách mạng

80 năm đã trôi qua, đến phường An Phú Đông những ngày tháng 9 lịch sử này, chúng tôi chứng kiến hàng loạt dự án hạ tầng đã hoàn thành, dự án trọng điểm được triển khai đã giải quyết dứt điểm tình trạng sạt lở, ngập úng, hình thành tuyến giao thông ven kênh rạch khang trang, hiện đại, nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân. Tiêu biểu là các dự án: Mở rộng 2,8km đường Thạnh Xuân 25, nâng cấp đường Tân Thới Hiệp 21 với vốn đầu tư 1.364 tỷ đồng; 4 dự án bê tông hóa, nạo vét bờ bao rạch Cầu số 3, Cầu số 4, rạch Sơ Củ và rạch Trùm Bích...

Cùng với hạ tầng đô thị phát triển mạnh mẽ, An Phú Đông ngày nay đã hình thành nhiều mô hình phát triển nông nghiệp công nghệ cao, du lịch sinh thái, là một trong những điểm sáng của TP Hồ Chí Minh về cải cách thủ tục hành chính. Phong trào đoàn-hội tại đây cũng luôn diễn ra sôi nổi với các hoạt động về nguồn, tham quan di tích Chiến khu An Phú Đông, dâng hương nghĩa trang liệt sĩ, kể chuyện truyền thống cho học sinh, sinh viên. Các hoạt động này thể hiện sự gắn kết giữa quá khứ và hiện tại, giúp thế hệ trẻ hiểu rằng có được hòa bình hôm nay là nhờ cha ông năm xưa đã hy sinh xương máu.

Hiện nay, cùng với thực hiện chủ trương sáp nhập, triển khai chính quyền địa phương hai cấp, Đảng bộ phường An Phú Đông vừa tổ chức thành công Đại hội nhiệm kỳ 2025-2030, xác định nhiều chủ trương, mục tiêu, nhiệm vụ mới để phát triển. Đồng chí Nguyễn Minh Chánh, Bí thư Đảng ủy phường An Phú Đông chia sẻ: "Trong nhiệm kỳ mới, phường đề ra 7 nhiệm vụ trọng tâm và 4 khâu đột phá, tập trung phát triển kinh tế đô thị gắn với mô hình tăng trưởng xanh, kinh tế tuần hoàn, thương mại dịch vụ hiện đại, phát triển du lịch sinh thái, đường sông. Phường đặt mục tiêu xây dựng ít nhất một trung tâm thương mại, nâng cấp, sửa chữa 10 cầu dân sinh; phối hợp đầu tư xây dựng cầu Vàm Thuật và nâng cấp, mở rộng đường Vườn Lài, đường An Phú Đông 3 và đường Đông Tây 3...".

Chiến khu xưa bên dòng sông Sài Gòn đang vươn mình đổi mới từng ngày. Quá khứ hào hùng vẫn vang vọng trong từng kỷ vật, từng câu chuyện, được viết tiếp bằng niềm tự hào, công sức, nỗ lực của chính quyền và người dân nơi đây. Bạn Nguyễn Thị Thảo Ly, dân quân thường trực phường An Phú Đông, hiện là sinh viên Trường Đại học Văn Lang (TP Hồ Chí Minh) bộc bạch: “Tôi luôn ấn tượng và tự hào về vùng đất An Phú Đông anh hùng qua tìm hiểu lịch sử và lời kể của ông bà, cha mẹ, nhất là tinh thần kiên cường, bất khuất của người dân nơi đây trong những năm tháng kháng chiến gian khổ. Mỗi lần đi ngang qua di tích Chiến khu An Phú Đông, tôi luôn cảm thấy một sự kết nối rất đặc biệt với mảnh đất mà mình đang sinh sống. Thăm di tích, không chỉ thấy lịch sử mà còn thấy trách nhiệm của thế hệ trẻ hôm nay phải gìn giữ, trân trọng và tiếp nối truyền thống yêu nước, góp phần xây dựng và bảo vệ quê hương”.

THIÊN THANH