Đổi mới công tác quản lý viên chức, thu hút và trọng dụng người tài

Sửa đổi Luật Viên chức tạo điều kiện cho viên chức phát huy năng lực trong tình hình mới.

Dự thảo Luật Viên chức (sửa đổi) gồm 6 Chương, 42 Điều được thiết kế theo nguyên tắc kế thừa và chỉnh lý những nội dung của Luật Viên chức năm 2010 (sửa đổi, bổ sung năm 2019) cho phù hợp.

Phải áp dụng nguyên tắc ai sử dụng người thì người đó tuyển

Thực tiễn cho thấy việc các quy định về tuyển dụng viên chức hiện nay chưa phù hợp với yêu cầu đổi mới mạnh mẽ về tổ chức bộ máy và về quản lý nguồn nhân lực để đáp ứng yêu cầu tạo sự liên thông, linh hoạt giữa khu vực công và khu vực tư, đặc biệt là thu hút, trọng dụng người có kinh nghiệm, có tài năng tham gia vào khu vực công lập.

Theo nguyên Thứ trưởng Nội vụ Trần Anh Tuấn, dự thảo Luật Viên chức (sửa đổi) cần quy định rõ chỉ tồn tại 2 hình thức tuyển dụng: Thi tuyển và xét tuyển.

Các khái niệm như tiếp nhận, điều chuyển, phiên chuyển… nên tinh giản, đồng thời phải áp dụng nguyên tắc “ai sử dụng người thì người đó tuyển”, trao quyền cho đơn vị trực tiếp sử dụng viên chức, thay vì cơ chế “tuyển một nơi, dùng một nẻo” như hiện nay.

Nguyên Thứ trưởng Nội vụ Trần Anh Tuấn.

Bà Nguyễn Thị Thu Hương, đại diện Cục Nhà giáo và Cán bộ quản lý giáo dục, Bộ Giáo dục và Đào tạo cho rằng, cách quy định về tuyển dụng viên chức trong dự thảo còn thiếu logic và đồng bộ. Cụ thể, dự thảo hiện tách riêng “thi tuyển”, “xét tuyển” và “tiếp nhận”, trong khi về bản chất đây đều là các phương thức của cùng một hoạt động tuyển dụng.

Tờ trình của Ban soạn thảo nhấn mạnh định hướng đổi mới công tác tuyển dụng theo hướng công khai, minh bạch, cạnh tranh, nhưng trong dự thảo lại chưa thể hiện rõ tinh thần này, khi mới chỉ quy định duy nhất về thi tuyển. Thêm vào đó, dự thảo quy định người được tuyển dụng hoặc tiếp nhận phải ký hợp đồng làm việc, song lại bỏ sót trường hợp được xét tuyển.

Đáng chú ý là so với Luật Viên chức trước đây, dự thảo lần này đã bỏ định nghĩa “tuyển dụng viên chức” mà không đưa ra giải thích thay thế, khiến việc phân định ba phương thức thi tuyển, xét tuyển và tiếp nhận càng trở nên thiếu cơ sở.

Làm rõ hơn các quy định liên quan đến quyền viên chức

Hiện nay, việc phân loại mô hình đơn vị sự nghiệp công lập theo mức độ tự chủ tài chính chưa phản ánh hết tính chất từng loại hình cung cấp dịch vụ công theo chức năng, nhiệm vụ và theo phương thức cung cấp, từ đó xây dựng chính sách đặc thù đối với mỗi loại hình và tạo ra các bất cập…

Về việc thay đổi cách phân loại và giao quyền tự chủ cho đơn vị sự nghiệp theo như dự thảo, nguyên Thứ trưởng Nội vụ Trần Anh Tuấn cho rằng, không nên tiếp tục dựa trên mức độ nguồn thu, mà phải quản lý theo kết quả đầu ra và chất lượng dịch vụ công. Đây chính là thước đo hiện đại, tạo động lực cạnh tranh lành mạnh, nâng cao chất lượng cung ứng dịch vụ công và cũng là bước đi phù hợp với yêu cầu đổi mới tư duy thể chế.

Một số nội dung quản lý viên chức chưa được quy định hoặc đã được quy định tại Luật Viên chức hiện hành nhưng không còn phù hợp với thực tiễn, cần được sửa đổi, bổ sung.

Theo Thứ trưởng Tư pháp Đặng Hoàng Oanh, với dự thảo Luật Viên chức sửa đổi, những nội dung mang tính nguyên tắc phải được quy định trực tiếp trong Luật, đồng thời có những nội dung cần cụ thể hóa để bảo đảm thi hành thống nhất.

Chẳng hạn, nguyên tắc quản lý viên chức, chính sách phát triển đơn vị sự nghiệp công lập, tuyển dụng, bổ nhiệm, điều động, biệt phái… có thể quy định khung; những quyền, nghĩa vụ của viên chức, những việc không được làm, xử lý kỷ luật viên chức, vị trí việc làm thì phải cụ thể hóa ngay trong Luật, tránh tình trạng “ủy quyền quá nhiều” hoặc bỏ sót những vấn đề cốt lõi.

Thứ trưởng Tư pháp đề nghị cơ quan soạn thảo xác định rõ phạm vi điều chỉnh, nêu cụ thể nội dung nào thuộc thẩm quyền của Quốc hội, nội dung nào giao Chính phủ quy định chi tiết.

Với các nội dung giao Chính phủ, cần rà soát, làm rõ để bảo đảm đúng thẩm quyền, đồng thời thống nhất với các nghị quyết, chủ trương của Đảng về tuyển dụng, sử dụng, quản lý viên chức và thu hút, trọng dụng nhân tài, đặc biệt trong bối cảnh đổi mới sáng tạo và phát triển khoa học công nghệ. Một số thủ tục trong tuyển dụng, bổ nhiệm, khen thưởng, đánh giá… cũng cần được rà soát để bảo đảm tinh gọn.

Thứ trưởng Tư pháp Đặng Hoàng Oanh.

Ngoài ra, cần làm rõ hơn các quy định liên quan đến quyền ký hợp đồng làm việc tại các đơn vị sự nghiệp công lập khác hoặc với cơ quan, tổ chức, đơn vị khác ngoài công lập, thực hiện các quyền khác về hoạt động nghề nghiệp của viên chức, cũng như vấn đề tham gia hoạt động kinh doanh ngoài giờ, bảo đảm thống nhất với Luật Phòng, chống tham nhũng và các luật có liên quan.

Nhiều ý kiến đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo tiếp tục rà soát kỹ, bảo đảm luật vừa mang tính nguyên tắc, vừa có những quy định đủ cụ thể để thi hành, đồng thời thống nhất với hệ thống pháp luật hiện hành, tương thích với điều ước quốc tế, khả thi về nguồn lực và phù hợp với yêu cầu cải cách, đổi mới hiện nay.

HƯƠNG NGUYÊN