Độc đáo phiên chợ rừng già nguyên sinh của người Mông ở Nà Hẩu

Nà Hẩu là xã đặc biệt khó khăn của huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái, nằm trong vùng lõi của Khu bảo tồn thiên nhiên Nà Hẩu và là nơi định cư lâu đời của các dòng họ người H’Mông.

Những năm qua, rừng luôn là nguồn sống, che chở cho đồng bào dân tộc H’Mông trong xã Nà Hẩu. Để bảo vệ rừng cũng như phát huy phong tục, tập quán truyền thống lâu đời của người H’Mông, hàng năm, nhân dân trong xã Nà Hẩu đều tổ chức Tết rừng, những ngày này người dân hái rau, củ, quả để bán cho du khách

Các sản vật được người dân bày bán gồm: Rau rớn, rau đắng, lá khôi, quả chuối rừng nhằm phục vụ du khách.

Rừng Nà Hẩu như mái nhà chung của hơn 500 hộ dân với trên 2.500 nhân khẩu. Người dân nơi đây bán những loại rau rừng vừa có dinh dưỡng và có cả tác dụng quý như thuốc chữa bệnh. Ngoài ra hệ thực vật rừng có gần 400 loài, trong đó có 27 loài thực vật quý hiếm có tên trong Sách đỏ Việt Nam. Về động vật, tại đây có hơn 70 loài thú, 240 loài chim, 48 loài bò sát, nhiều loài có tên trong Sách đỏ Việt Nam và Danh lục đỏ thế giới như sơn dương, gấu, vượn đen tuyền, voọc xám, rùa đầu to, kỳ đà hoa.

Ông Vũ Xuân Bá – Bí thư Đảng bộ xã Nà Hẩu, huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái cho biết: “Tết rừng không chỉ là nghi lễ độc đáo có ý nghĩa tâm linh cầu phúc, góp phần bảo tồn các giá trị vật chất, tinh thần trong cộng đồng các dân tộc mà còn thiết thực góp phần vào công tác quản lý, bảo vệ tài nguyên rừng cũng như bảo vệ môi trường sinh thái. Trong Tết rừng, các thôn bản sẽ tổ chức Hội thề giữ rừng để đánh giá kết quả công tác bảo vệ rừng, tuyên dương các gia đình làm tốt và nhắc nhở, phê bình các hộ làm chưa tốt. Mọi người cùng nhau cam kết cùng nhau đoàn kết giữ rừng, không ai được vi phạm các quy định chung của làng”.

Sau lễ hội Tết rừng, theo tập tục của người Mông, các thôn bản của xã Nà Hẩu đều cấm rừng 3 ngày để tạ ơn Thần rừng. Cũng trong ba ngày này, mọi người tuyệt đối thực hiện các điều kiêng kỵ đã được quy định theo luật tục, đó là không đi vào rừng chặt cây xanh, không đem lá xanh từ rừng về nhà, không đào củ, bẻ măng, không đào đất, không thả rông gia súc, không phơi quần áo ngoài trời, không xay ngô, giã gạo.

Hà Thắng