Độc đáo nghệ thuật thêu thổ cẩm của người Mông Tả Ngài Chồ

Vào thời điểm nông nhàn, phụ nữ Tả Ngài Chồ thường tập trung tại một địa điểm cùng thêu thùa, trò chuyện. Trên nền vải trắng tinh, dưới đôi bàn tay khéo léo và trí tưởng tượng phong phú của người phụ nữ, những hoa văn rực rỡ sắc màu dần hình thành. Họa tiết chủ yếu là các khối hình học như hình vuông, hình thoi, tam giác...được khéo léo kết hợp thành bông hoa, trái tim...

Kinh nghiệm của phụ nữ Tả Ngài Chồ truyền dạy cho nhau đó là đầu tiên họ sẽ dùng chỉ màu đỏ thêu đường nét chính của hoa văn, sau đó dùng chỉ màu vàng, xanh, tím... thêu xen kẽ. Phụ nữ người Mông Tả Ngài Chồ chủ yếu sử dụng mũi thêu hình chữ x tạo nên các đường nét, hoa văn. Dù phối các gam màu nóng, lạnh để tạo nên hoa văn tinh tế nhưng khi hoàn thành, nhìn tổng thể trang phục của người Mông Tả Ngài Chồ chủ đạo vẫn là màu xanh.

Hoa văn thổ cẩm của người Mông Tả Ngài Chồ phản ánh nhân sinh quan, vũ trụ quan rõ ràng. Trong đó chuyển tải hình ảnh thiên nhiên, sinh hoạt hằng ngày bao gồm thế giới thực vật, động vật và cả đồ vật.

Ví dụ hoa văn hình rau dớn biểu tượng của sấm, chớp; hoa văn hai hình tròn có chung nếp tuyến chéo biểu trưng cho mong ước mưa thuận, gió hòa; hoa văn hình sừng trâu với mong ước giàu có, no đủ; hoa văn hình hoa đào, hoa cúc biểu trưng cho nét đẹp của người phụ nữ, âm dương hài hòa... Tựu chung lại, hoa văn thổ cẩm thể hiện khát vọng của người Mông Tả Ngài Chồ về một cuộc sống ấm áp, hạnh phúc, đủ đầy.

Để hoàn thiện một bộ trang phục truyền thống trang trí tinh xảo bằng hoa văn thổ cẩm mất rất nhiều thời gian. Trung bình, mỗi phụ nữ phải mất từ 5 - 6 tháng, thậm chí cả năm mới thêu, may xong một bộ trang phục vì vậy giá trị của mỗi bộ trang phục truyền thống có giá trị lớn.

Trải qua thăng trầm thời gian, bằng cách thức riêng, đến nay phụ nữ người Mông Tả Ngài Chồ vẫn gìn giữ được cách thêu truyền thống này. Nghề thêu thổ cẩm thậm chí còn có sức lan tỏa khi được đưa vào không gian trường học, thành lập các câu lạc bộ thêu với sự chỉ dạy tận tình của những người có kinh nghiệm để giáo dục thế hệ trẻ yêu và phát triển nghề thêu thổ cẩm.