Độc đáo lễ hội tôn vinh cây chè Shan tuyết Suối Giàng

Đại biểu tham quan, thưởng thức màn sao chè bằng tay của đồng bào dân tộc Mông Suối Giàng. Ảnh: Tuấn Anh - TTXVN

Ngay từ 6 giờ 30 sáng, khi sương mù còn phủ khắp các bản làng, người dân ở thôn Giàng A, Giàng B, Pang Cáng và Bản Mới (xã Văn Chấn) cùng đông đảo du khách háo hức tập trung tại khu vực cây chè tổ để chuẩn bị đón xem nghi lễ cúng cây chè.

Theo già làng nơi đây, hàng trăm năm trước, khi mới đến định cư, nơi đây chỉ có vài nóc nhà, cuộc sống người Mông chỉ biết cặm cụi trồng ngô, trồng lúa và săn bắt. Nhờ trời, nhờ ơn Đảng và Chính phủ, người Mông có cây chè quý, có được nguồn thu đáng kể, có công ăn việc làm, xóa được cái đói, giảm được cái nghèo, đời sống có nhiều tiến bộ. Hàng trăm năm qua, cây chè tự nhiên đã đi vào đời sống và trở thành biểu tượng văn hóa của người dân trên đỉnh núi sương mờ. Cây chè đã thực sự đi vào đời sống tâm hồn con người, gần gũi và thân thuộc, gắn bó như máu thịt với đồng bào Mông nơi đây.

Du khách thưởng trà tại lễ hội. Ảnh: Tuấn Anh - TTXVN

Ông Giàng A Đằng, người có uy tín ở Suối Giàng, người chủ trì lễ cúng cây chè tổ chia sẻ, đối với người Mông Suối Giàng nghi lễ cúng cây chè tổ là nghi lễ quan trọng để người dân tôn trọng cây chè. Bởi từ lâu, cây chè đem đến thu nhập 50% trong đời sống của người Mông nơi đây. Hàng năm, vào thời gian tháng 9, bà con nô nức tổ chức lễ cúng cây chè để tôn vinh cây chè và phù hộ cho bà con một năm có nhiều búp chè ngon, tăng sản lượng và cho thu nhập cao. Tuy nhiên, do năm nay bị ảnh hưởng bởi thiên tai nên lễ hội được lùi đến thời điểm này. Nghi lễ cúng cây chè tổ gồm các lễ vật như: hương, giấy, một con gà sống, đĩa xôi và hoa quả khác. Trong đó, xã có 1 mâm lễ chính, còn các thôn bản khác có mâm lễ riêng.

Tận mắt chứng kiến nghi lễ cúng cây chè tổ, du khách Trần Hồng Quang, đến từ xã Hạnh Phúc, tỉnh Lào Cai chia sẻ, mình thấy người dân nơi đây rất thân thiệt và có tinh thần uống nước nhớ người. Theo mình, sự khác biệt cây chè Shan tuyết cổ thụ Suối Giàng là búp chè có lớp tuyết trắng tạo nên nét độc đáo, riêng có nơi đây. Đây là chuyến đi thú vị, thư giãn hòa vào nét văn hóa của người Mông và thiên nhiên nơi đây.

Lễ hội trà Shan tuyết không chỉ là dịp tôn vinh cây chè mà còn thể hiện quyết tâm của tỉnh Lào Cai trong việc nâng tầm thương hiệu trà Shan tuyết. Ảnh: Tuấn Anh - TTXVN

Từ lâu, Suối Giàng là nơi có khoảng hơn 40.000 cây trà Shan tuyết có tuổi đời từ trên 100 đến 300 năm. Trong đó, có hơn 400 cây đã được công nhận là cây Di sản Việt Nam.

Chủ tịch UBND xã Văn Chấn Nguyễn Hữu Lực cho biết, từ nhiều năm qua, nhân dân và chính quyền địa phương luôn coi cây chè là niềm tự hào, là báu vật mà thiên nhiên ưu ái ban tặng. Mỗi năm, chè Shan tuyết Văn Chấn cho sản lượng khoảng 2 nghìn tấn búp tươi, trở thành sinh kế quan trọng, giúp hàng trăm hộ dân vươn lên thoát nghèo, ổn định cuộc sống và từng bước làm giàu trên chính quê hương mình.

Đặc biệt, dưới sự quan tâm chỉ đạo của tỉnh Lào Cai, xã đã triển khai nhiều giải pháp đồng bộ nhằm bảo tồn, phát huy và nâng cao giá trị cây chè Shan tuyết cổ thụ. Đến nay, xã tự hào có 13 sản phẩm chè đạt OCOP, trong đó có 10 sản phẩm đạt chuẩn 4 sao, khẳng định chất lượng vượt trội, khả năng cạnh tranh trên thị trường và từng bước vươn ra quốc tế.

Đại biểu tham quan, thưởng thức màn sao chè bằng tay của đồng bào dân tộc Mông Suối Giàng. Ảnh: Tuấn Anh - TTXVN

Trong khuôn khổ lễ hội, diễn ra Hội thi giã bánh dày, Hội thi mâm cỗ cúng. Đặc biệt là có màn trình diễn mang những búp chè tươi vừa hái xuống không gian diễn ra lễ hội để chế biến cho đại biểu, nhân dân và du khách thưởng thức. Các hoạt động trong chương trình đã tái hiện sống động về đời sống văn hóa, con người Suối Giàng trong hành trình đưa chè Shan tuyết trở thành loại trà ngon bậc nhất thế giới. Tại đây, du khách được trải nghiệm các công đoạn làm trà, thực hành pha trà dưới sự hướng dẫn của các nghệ nhân, các trà nhân.

Lễ hội trà Shan tuyết tỉnh Lào Cai năm 2025 không chỉ là dịp tôn vinh cây chè Shan tuyết - một di sản thiên nhiên, văn hóa đặc biệt quý giá mà còn thể hiện quyết tâm của tỉnh Lào Cai trong việc nâng tầm thương hiệu trà Shan tuyết, đưa sản phẩm trở thành ngành hàng nông nghiệp, chủ lực, gắn với phát triển du lịch xanh, du lịch văn hóa, tạo giá trị kinh tế bền vững.

Lễ hội cũng là một hoạt động lớn nằm trong chuỗi hoạt động Festival Sông Hồng năm 2025 của tỉnh Lào Cai.

Tuấn Anh/vnanet.vn