Doanh nghiệp y dược đầu tư mạnh cho đổi mới sáng tạo

Người dân và doanh nghiệp cùng hưởng lợi

Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị đã xác định rõ: Phát triển đột phá khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là điều kiện tiên quyết, là thời cơ vàng để đất nước ta vươn lên mạnh mẽ, hiện thực hóa khát vọng hùng cường trong kỷ nguyên mới.

Trong lĩnh vực y tế - dược phẩm, Chiến lược quốc gia bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân đến năm 2030, tầm nhìn đến 2045, đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt nhấn mạnh việc ưu tiên phát triển công nghiệp dược, đồng thời thúc đẩy nghiên cứu khoa học, ứng dụng công nghệ cao trong dự phòng, chẩn đoán, điều trị và chuyển đổi số toàn diện ngành y, dược.

Tại Talkshow "Đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực y tế" do báo Tài chính - Đầu tư tổ chức sáng 1/9, bà Đào Thúy Hà, Phó tổng giám đốc Công ty cổ phần Traphaco cho biết, Traphaco đi lên từ một xưởng sản xuất nhỏ, đến nay đã có 50 năm trưởng thành và phát triển.

Với vị thế "anh cả" ngành dược tư nhân, doanh nghiệp này luôn ý thức rằng đổi mới sáng tạo là con đường nhất định phải đi và thực tế đã chứng minh đây chính là động lực giúp Traphaco duy trì đà tăng trưởng suốt nhiều năm.

Traphaco từng tiên phong trong phát triển các sản phẩm thuốc từ dược liệu. Bằng những đúc kết kinh nghiệm của cha ông trong sử dụng các nguyên liệu từ cây cỏ, doanh nghiệp nỗ lực hiện đại hóa dây chuyền sản xuất để chuyển những nguyên liệu, kinh nghiệm đó thành các loại sản phẩm bào chế tiện dụng hơn cho người Việt Nam.

Đến nay, thành quả nhìn thấy rõ là Traphaco có một số sản phẩm dược nổi tiếng, được nhiều người sử dụng nhiều năm như Hoạt huyết dưỡng não, Boganic...; trong đó bà Hà cho biết, Boganic có doanh số bán cao tương đương nhiều sản phẩm cạnh tranh của doanh nghiệp ngoại. Điều này cũng chứng minh rằng người tiêu dùng hài lòng và đã lựa chọn sản phẩm để sử dụng thường xuyên.

Những năm gần đây, cùng với xu hướng chung, với trọng trách của doanh nghiệp đứng đầu ngành dược, "chúng tôi nhận thấy cần phải đầu tư đổi mới hơn nữa trong công tác phát triển sản phẩm để phục vụ nhu cầu của người dân Việt Nam", Phó tổng giám đốc Traphaco nói.

Cụ thể, doanh nghiệp đã thay đổi hoạt động, thay đổi trục chiến lược của mình. Cùng với các sản phẩm chủ lực là đông dược, một động lực mới của Traphaco là phát triển các dòng sản phẩm tân dược chất lượng cao.

Để đạt được điều này, Traphaco đã đầu tư mạnh vào nghiên cứu và phát triển (R&D) để tạo ra các dòng sản phẩm tân dược tương đương sinh học với thuốc ngoại, được các bác sĩ thay thế các thuốc gốc trong điều trị hiện đang phải nhập ngoại. Hiện Traphaco đã có 12 sản phẩm tân dược tương đương sinh học như vậy.

Bà Đào Thúy Hà, Phó tổng giám đốc Công ty cổ phần Traphaco

"Đối với người bệnh, việc những doanh nghiệp nội như chúng tôi tạo ra các dòng sản phẩm tương đương sinh học với thuốc ngoại có ý nghĩa rất lớn với họ, nhất là những bệnh nhân mãn tính cần điều trị lâu dài các bệnh như tiểu đường, tim mạch, huyết áp… Điều này giúp giảm chi phí cho người bệnh. Chi phí điều trị 3-4 triệu/tháng rõ ràng là rất khác với mức 10 triệu đồng/tháng", bà Hà nhấn mạnh.

Hiện Traphaco cũng đẩy mạnh ứng dụng công nghệ để tiếp cận khách hàng, tối ưu hóa dữ liệu khách hàng để tạo ra hiệu quả kinh doanh. Năm 2024 Traphaco gọi là năm chuyển đổi số, năm 2025 là năm đổi mới sáng tạo, vươn mình phát triển dựa trên nền tảng của các hoạt động chuyển đổi số mang tầm chiến lược trước đó.

Cụ thể, doanh nghiệp sử dụng AI, công cụ mới trong khai thác và phân tích dữ liệu khách hàng, phát triển các trung tâm bán hàng, trung tâm logistics để giảm bớt các quy trình có con người, thay bằng AI...

Ngay cả trong hoạt động nghiên cứu đặc thù của Traphaco, AI cũng được ứng dụng trong phân tích, nhận biết dược liệu đầu vào để phát hiện dược liệu giả, phân tích từng thành phần (rễ, cành, thân, lá…) với tỷ lệ cụ thể giúp đánh giá được nhanh chóng chất lượng đầu ra của sản phẩm.

Trong sản xuất dược phẩm, việc kiểm soát toàn vẹn các khâu là yêu cầu tất yếu. Do vậy, việc ứng dụng AI trong trong phân tích, nhận biết dược liệu đầu vào giúp Công ty đảm bảo chất lượng sản phẩm.

Tại các bệnh viện thuộc hệ thống TNH, ông Lê Xuân Tân, Tổng giám đốc Công ty cổ phần Tập đoàn Bệnh viện TNH cho biết, sau 10 năm phát triển, hiện TNH có 3 bệnh viện, gồm 2 bệnh viện ở Thái Nguyên (Bệnh viện Quốc tế TNH Thái Nguyên và Bệnh viện TNH Phổ Yên), 1 bệnh viện ở Bắc Giang cũ, nay là Bắc Ninh (Bệnh viện TNH Việt Yên) và cuối năm nay có thêm một bệnh viện ở Lạng Sơn đi vào hoạt động.

Theo ông Tân, TNH đã đầu tư rất mạnh vào cơ sở vật chất: phòng điều trị, giường bệnh tương đương khách sạn 4 sao; thiết bị hiện đại (máy chụp cộng hưởng từ, máy chụp cắt lớp, hệ thống nội soi phát hiện ung thư sớm, đặc biệt hệ thống xét nghiệm rất mạnh vừa được cấp chứng chỉ ISO 15189 phiên bản 2022) cùng với hệ thống bác sĩ, hộ sinh, điều dưỡng, kỹ thuật viên có trình độ, thái độ phục vụ tốt.

"Chúng tôi đã bước đầu thu được kết quả tốt. Lượt khám bệnh toàn tập đoàn hiện nay khoảng 2.000 lượt/ngày, riêng Bệnh viện quốc tế TNH Thái Nguyên lên đến hàng nghìn lượt/ngày, là bệnh viện có đông người đến khám nhất tỉnh Thái Nguyên; còn về lượt bệnh nhân đến điều trị thì tương đương các bệnh viện tỉnh", ông Tân chia sẻ.

Ông Lê Xuân Tân, Tổng giám đốc Công ty cổ phần Tập đoàn Bệnh viện TNH

Nhận thức chuyển đổi số là vấn đề quan trọng trong y tế, lãnh đạo TNH cho biết, TNH hiện đang có đề án xây dựng bệnh viện thông minh, trong đó đã hoàn thành một số nội dung như bệnh án điện tử trong toàn hệ thống đã nghiệm thu từ 30/7 (trước thời hạn Thủ tướng giao là 30/9) và các hệ thống HIS (hệ thống quản lý bệnh viện), LIS (hệ thống quản lý xét nghiệm), PACS (phần mềm quản lý chẩn đoán hình ảnh) để phục vụ người bệnh và cán bộ nhân viên.

Kết quả ban đầu đã giúp bệnh viện tiến hành các xét nghiệm và trả về nơi khám ban đầu để bệnh nhân tiết kiệm thời gian đi lại. TNH cũng có trung tâm chẩn đoán hình ảnh liên thông với tất cả các bệnh viện trong hệ thống, thời gian chụp cắt lớp, cộng hưởng từ được trả kết quả trong vòng 2 tiếng, đáp ứng yêu cầu của hàng nghìn bệnh nhân, không để ai phải chờ đến chiều.

"Chúng tôi đang xây dựng phần mềm sử dụng AI để quản lý nhân viên, bệnh nhân. Sắp tới, người bệnh đến lần thứ hai sẽ được nhận diện, đồng thời lưu trữ toàn bộ hồ sơ bệnh án. Bác sĩ khám bệnh sẽ có AI theo để ghi âm quá trình thăm khám, sau đó tích hợp các kết quả xét nghiệm vào để cho ra kết quả chẩn đoán bệnh, giúp bác sĩ tham khảo và đưa ra định hướng nhanh trong điều trị bệnh", ông Tân nói thêm.

Còn tại Bệnh viện Melatec, ông Bùi Lê Hà, Giám đốc Trung tâm chuyển đổi số, Bệnh viện Đa khoa Medlatec chia sẻ, hệ thống y tế Melatec thành lập năm 1996, hiện có mặt ở tất cả các tỉnh thành, với 1 bệnh viện đa khoa, 41 phòng khám đa khoa và 100 điểm lấy mẫu trên toàn quốc. Ngoài ra, Melatec có 1 phòng khám đa khoa ở Campuchia.

"Với hệ thống lớn như thế, chúng tôi luôn đặt cho mình nhiệm vụ phải phát triển mạnh về công nghệ thì mới kết nối được toàn bộ hệ thống", ông Bùi Lê Hà cho hay.

Ông Bùi Lê Hà, Giám đốc Trung tâm chuyển đổi số, Bệnh viện Đa khoa Medlatec

Theo đó, Melatec tập trung vào 3 trụ cột là chẩn đoán hình ảnh, xét nghiệm và nâng cao trải nghiệm số cho người bệnh. Với ba trụ cột như thế, Melatec xây dựng hệ thống lõi về công nghệ bao gồm ba hệ thống HIS, LIS và PACS để quản lý bệnh viện, quản lý xét nghiệm và quản lý chẩn đoán hình ảnh. Tất cả được làm bởi các kỹ sư CNTT trong nội bộ “make by Melatec” nhằm làm chủ công nghệ lõi.

Phía dưới, bệnh viện có các hệ thống công nghệ để phân tích hành vi và thấu hiểu khách hàng, đó là hệ thống CRM và CDP, hiện đã được xây dựng hoàn chỉnh, từ đó tư vấn giới thiệu những dịch vụ mà khách hàng đang quan tâm.

"Bên cạnh đó, chúng tôi cũng xây dựng những ứng dụng dành cho khách hàng tiếp cận bác sĩ, ví dụ ứng dụng “My Melatec” cho phép khách hàng đặt lịch khám online, thanh toán không dùng tiền mặt và hỗ trợ theo dõi hồ sơ bệnh lý của khách hàng và người thân; ứng dụng “Doctor Melatec” tạo điều kiện thuận lợi nhất cho bác sĩ phối hợp với người bệnh, sử dụng một bộ công cụ đầy đủ để chỉ định cho khách hàng, theo dõi quá trình khám chữa bệnh, hồ sơ sức khỏe cho khách hàng", ông Hà thông tin.

Với mức độ đầu tư công nghệ như vậy, ông Hà cho biết, Melatec đã giảm được thời gian chờ xuống chỉ còn 30% so với trước. Các dịch vụ chụp Xquang chỉ còn 30 phút, các dịch vụ khác chậm nhất chỉ trong 1 tiếng, kết quả xét nghiệm trả trong ngày. Hiệu quả thu về là khách hàng rất hài lòng, chiếm đến 90%.

Hài hòa lợi ích giữa người dân, doanh nghiệp và các cổ đông

Hiệu quả của chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo là không cần bàn cãi và đây là con đường doanh nghiệp bắt buộc phải đi, song đại diện các doanh nghiệp ngành y dược nói trên đều thừa nhận một thực tế rằng đó là con đường lâu dài và đầy chông gai.

Theo bà Đào Thúy Hà, để có được 10 vùng trồng nguyên liệu theo tiêu chuẩn GMP như hiện nay, trong đó có những vùng trồng dược liệu rộng lớn phục vụ sản xuất các sản phẩm Đông dược như Hoạt huyết dưỡng não, thuốc bổ gan Boganic, Traphaco phải có quá trình nghiên cứu cách đây 15 năm.

Hay như việc sản xuất các thuốc tân dược tương đương sinh học với thuốc ngoại đòi hỏi quá trình nghiên cứu, thử nghiệm lâu dài, phức tạp, tốn kém chi phí, gây khó khăn cho cả doanh nghiệp và các cổ đông của Traphaco.

Để giải bài toán này, nhằm làm hài hòa lợi ích của người dân (được sử dụng thuốc tốt với chi phí thấp), doanh nghiệp (phát triển bền vững trong dài hạn) và cổ đông (thu được lợi nhuận nhanh và ổn định), Traphaco đã chọn "đi tắt, đón đầu" bằng cách nhận chuyển giao công nghệ, trong đó có cả những cổ đông chiến lược của Công ty.

Cụ thể, Traphaco có hợp tác với Daewoon, tập đoàn dược phẩm top 3 Hàn Quốc để được nhận chuyển giao công nghệ một số sản phẩm thuốc tân dược có tương đương sinh học, rút ngắn quá trình nghiên cứu, phát triển và thử nghiệm

Tại Melatec, ông Bùi Lê Hà chia sẻ, chuyển đổi số đương nhiên là rất tốn kém, nhưng cái khó nhất là chứng minh được hiệu quả về mặt kinh tế. Muốn chuyển đổi số thành công thì quan trọng nhất là ý chí của người đứng đầu, thứ 2 là sự đồng thuận từ trên xuống dưới.

"Ở Melatec, chúng tôi chọn thay đổi quy trình trước, cố gắng chọn quy trình hiện đại rồi mới bắt đầu thực hiện chuyển đổi số, tránh phải thay đổi sửa chữa tốn kém chi phí", ông Hà nói.

Sau đó, doanh nghiệp thực hiện thí điểm ở một cơ sở, thấy thành công thì nhân rộng ra cả hệ thống. Điều này tạo nên sự chứng kiến và đồng thuận từ trên xuống dưới cho đội ngũ nhân sự.

Chia sẻ thêm, ông Hà cho biết, mặc dù đầu tư cho chuyển đổi số rất tốn kém, song thực tế Melatec đã chứng mình rằng chuyển đổi số không làm tăng áp lực chi phí cho người bệnh. Thay vào đó, bệnh viện cắt giảm được nhiều chi phí giấy tờ, chi phí vận hành, từ đó giảm chi phí cho người bệnh, người bệnh cũng được giảm thời gian vật chất cho việc đi lại, chờ đợi và tăng mức độ hài lòng.

Tại hệ thống bệnh viện TNH, ông Lê Xuân Tân cho biết, giai đoạn đầu của chuyển đổi số sẽ tốn kém nhưng về lâu dài sẽ giảm được chi phí, ví dụ hệ thống bệnh án điện tử là đầu tư một lần nhưng sử dụng lâu dài.

Khát vọng của TNH là đến năm 2030 sẽ có 10 bệnh viện với 2.000 giường bệnh. Để có sự đồng hành của các cổ đông, Hội đồng quản trị TNH đã thuyết phục cổ đông rằng sẽ làm chắc chắn từng bệnh viện rồi mới nhân rộng mô hình để giảm gánh nặng chi phí.

"Đầu tư bệnh viện không bao giờ chỉ có lợi nhuận 3-4%. Nếu kiên trì, vượt qua giai đoạn đầu có thể lợi nhuận 0% nhưng các năm sau con số này hoàn toàn có thể lên tới 30-40%", ông Tân nhấn mạnh.

Minh Minh