Doanh nghiệp xăng dầu sẵn sàng bước vào 'kỷ nguyên E10'

Từ ngày 1/1/2026, dự kiến toàn bộ lượng xăng lưu thông trên thị trường Việt Nam sẽ bắt buộc pha 10% ethanol, chính thức chuyển đổi sang sử dụng xăng sinh học E10 trên phạm vi cả nước.

Doanh nghiệp xăng dầu đã sẵn sàng bước vào 'kỷ nguyên E10' (Ảnh minh họa)

Trước khi áp dụng đại trà, TP. Hồ Chí Minh là một trong những địa phương đầu tiên thực hiện thí điểm kinh doanh xăng E10 kể từ ngày 1/8/2025. Nhằm đảm bảo nguồn cung ổn định trong cả hai giai đoạn thí điểm và triển khai chính thức, các doanh nghiệp đầu mối đã chủ động phối hợp chặt chẽ với các đơn vị sản xuất ethanol trong nước, đồng thời mở rộng quan hệ đối tác nhập khẩu từ các thị trường quốc tế.

Dư địa sản xuất ethanol còn rất lớn

Theo số liệu từ các cơ quan chuyên môn, với sản lượng tiêu thụ xăng dầu toàn quốc hiện dao động trong khoảng từ 12 - 15 triệu m³ mỗi năm, việc chuyển đổi sang xăng E10 sẽ đẩy nhu cầu ethanol phục vụ pha trộn tăng lên đến khoảng 1,5 triệu m³/năm.

Vậy nhưng, hiện tại tổng sản lượng ethanol nội địa mới chỉ đáp ứng được khoảng 40% nhu cầu, tương ứng với công suất hàng năm khoảng 450.000 m³. Phần còn lại, khoảng 1 triệu m³, sẽ cần được bù đắp thông qua nhập khẩu từ các thị trường như Hoa Kỳ, Brazil và khu vực ASEAN.

Cả nước hiện có 6 nhà máy sản xuất ethanol nhiên liệu. Tuy nhiên, chỉ 2 nhà máy đặt tại Đồng Nai và Quảng Nam đang duy trì vận hành ổn định. Nếu toàn bộ 6 nhà máy có thể đồng loạt tái khởi động và khai thác đúng công suất thiết kế, năng lực sản xuất ethanol trong nước ước tính đạt trên 500.000 m³/năm, dần dần giảm bớt sự phụ thuộc vào nguồn cung bên ngoài.

Đáng chú ý, Công ty Cổ phần Nhiên liệu Sinh học Dầu khí Miền Trung, đơn vị thành viên của Công ty Lọc hóa dầu Bình Sơn (BSR), đang tích cực triển khai kế hoạch tái vận hành Nhà máy Ethanol Dung Quất sau nhiều năm gián đoạn.

Từ năm 2015, BSR đã pha chế thành công xăng E5 RON 92, tạo nền tảng kỹ thuật và kinh nghiệm quan trọng cho quá trình chuyển đổi lên E10 trong thời gian tới

Theo Giám đốc Phạm Văn Vượng, lộ trình tái vận hành sẽ được triển khai theo bốn giai đoạn. Cụ thể, công tác chuẩn bị kỹ thuật sẽ được hoàn tất trong khoảng tháng 7 - 8/2025. Sau đó, nhà máy dự kiến khởi động trong tháng 9, tiến hành vận hành thử trong tháng 10 và chính thức bước vào giai đoạn sản xuất thương mại từ tháng 11 cùng năm.

Song song với quá trình tái vận hành, hệ thống thu hồi khí CO₂ tại nhà máy sẽ được nâng công suất lên thêm từ 40 - 50 tấn mỗi ngày. Việc đầu tư nâng cấp này nhằm mục tiêu tận dụng hiệu quả khí phát sinh trong quá trình sản xuất ethanol, đồng thời góp phần giảm phát thải nhà kính.

Trước đó, từ năm 2015, BSR đã pha chế thành công xăng E5 RON 92, tạo nền tảng kỹ thuật và kinh nghiệm quan trọng cho quá trình chuyển đổi lên E10 trong thời gian tới.

Chuẩn bị toàn diện từ sản xuất, hạ tầng đến chính sách

Tại Việt Nam hiện nay, với 214 kho xăng dầu, các doanh nghiệp đầu mối như Petrolimex, PVOIL, Sài Gòn Petro cùng hai nhà máy lọc dầu lớn Bình Sơn và Nghi Sơn đều đã sẵn sàng về năng lực phối trộn, lưu trữ và phân phối xăng E10 theo hai phương pháp là phối trộn tại bể chứa và phối trộn ngay trong đường ống dẫn.

Tại TP. Hồ Chí Minh, Petrolimex sẽ thực hiện phối trộn xăng E10 tại kho xăng Nhà Bè, nơi đã được trang bị bồn lưu trữ ethanol chuyên dụng phục vụ công tác phối trộn và xuất hàng.

Petrolimex đang gấp rút thực hiện nâng cấp toàn diện hệ thống bán lẻ và mở rộng mạng lưới phối trộn ethanol nhiên liệu trên cả nước

Bên cạnh việc triển khai xăng E10, Petrolimex cũng nghiên cứu và xúc tiến các giải pháp năng lượng mới như hydrogen và nhiên liệu tái tạo thế hệ mới, nhằm đáp ứng xu hướng chuyển dịch năng lượng và yêu cầu giảm phát thải của quốc gia.

Ông Trần Ngọc Năm, Phó Tổng Giám đốc Petrolimex cho biết, việc kinh doanh xăng sinh học đòi hỏi sự chuẩn bị nghiêm túc về cơ sở hạ tầng, công nghệ phối trộn, bồn chứa chuyên dụng cho ethanol và sự phối hợp chặt chẽ với các nhà máy lọc dầu.

Petrolimex đang gấp rút thực hiện nâng cấp toàn diện hệ thống bán lẻ và mở rộng mạng lưới phối trộn ethanol nhiên liệu trên cả nước.

Về phía PVOIL, doanh nghiệp này đang tập trung xây dựng phương án đầu tư và nâng cấp cơ sở hạ tầng phục vụ cho hoạt động pha chế và kinh doanh xăng sinh học E10. Mặt khác, PVOIL sẵn sàng cung ứng dịch vụ gia công chế biến, pha chế cho các đầu mối khác khi cần.

Theo thống kê, chỉ riêng Petrolimex và PVOIL đã chiếm hơn 70% thị phần phân phối xăng dầu cả nước. Phần còn lại thuộc về các doanh nghiệp nhỏ, trong đó chỉ có bốn đơn vị chưa đầu tư hệ thống phối trộn, và thị phần của các doanh nghiệp này là không đáng kể nên không gây ảnh hưởng đến tiến độ triển khai chung.

Đáng lưu ý, hai nhà máy lọc hóa dầu lớn là Dung Quất và Nghi Sơn dự kiến sẽ trực tiếp cung cấp xăng sinh học ra thị trường, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp chưa có hệ thống phối trộn riêng có thể mua sản phẩm đã được pha chế sẵn.

Theo ông Đỗ Văn Tuấn, Chủ tịch Hiệp hội Nhiên liệu Sinh học Việt Nam, nếu thị trường có thể triển khai xăng E10 một cách đồng bộ, thay vì song song duy trì xăng khoáng truyền thống, hiệu quả kinh tế và vận hành sẽ được nâng lên đáng kể.

PVOIL sẵn sàng cung ứng dịch vụ gia công chế biến, pha chế xăng sinh học E10 cho các đầu mối khác

Về phía cơ quan quản lý, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên đã chỉ đạo triển khai đồng bộ các nhóm giải pháp trọng tâm nhằm hiện thực hóa lộ trình chuyển đổi sang xăng E10.

Trong đó bao gồm việc ban hành quyết định thay thế Quyết định số 53/2012/QĐ-TTg ngày 22/11/2012 về tỷ lệ phối trộn nhiên liệu sinh học với xăng khoáng truyền thống; xây dựng các chính sách ưu đãi dành cho doanh nghiệp và người tiêu dùng; phát triển hạ tầng phối trộn và phân phối tại các vùng kinh tế trọng điểm; bảo đảm nguồn nguyên liệu đầu vào ổn định và bền vững thông qua phát triển vùng nguyên liệu sắn, mía, ngô.

Thêm vào đó, Bộ Công Thương khuyến khích phát triển công nghệ ethanol thế hệ mới, đẩy mạnh công tác truyền thông nhằm nâng cao nhận thức của người dân và doanh nghiệp về lợi ích môi trường, hiệu quả kinh tế và chất lượng nhiên liệu sinh học.

Cơ quan quản lý nhà nước sẽ phối hợp chặt chẽ với các địa phương để giao chỉ tiêu tiêu thụ xăng E10 trong kế hoạch phát triển hàng năm, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi để thu hút vốn đầu tư tư nhân trong và ngoài nước vào lĩnh vực này.

Với tất cả những nền tảng đã được xây dựng trong thời gian qua, có thể khẳng định rằng Việt Nam đã hội đủ điều kiện để chính thức chuyển sang sử dụng xăng sinh học E10 trên toàn quốc kể từ đầu năm 2026.

Hoa Đông