Doanh nghiệp tiết kiệm hàng tỉ đồng từ sử dụng năng lượng hiệu quả

Giảm chi phí, phát thải, tăng lợi nhuận

Nghị quyết số 70-NQ/TW của Bộ Chính trị xác định rõ yêu cầu tiết kiệm năng lượng và giảm phát thải khí nhà kính là một trong những trụ cột đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia. Nhiều DN sản xuất công nghiệp trọng điểm tại Hà Nội đã và đang chủ động vào cuộc bằng loạt giải pháp cụ thể, hiệu quả và bền vững.

Tiết kiệm năng lượng nhằm đảm bảo an ninh năng lượng, giảm phát thải khí nhà kính.

Là DN sản xuất bộ ly hợp cho các hãng xe lớn như Honda, Yamaha, Suzuki…, Công ty TNHH FCC Việt Nam từ lâu đã xác định tiết kiệm năng lượng là yếu tố then chốt trong chiến lược vận hành. Ngay từ khi xây dựng nhà máy năm 2006, công ty đã chú trọng lồng ghép các giải pháp sử dụng năng lượng hiệu quả vào mọi quy trình sản xuất.

Theo ông Lê Xuân Thắng, Trưởng bộ phận bảo dưỡng FCC, nhiều sáng kiến đổi mới công nghệ đã mang lại hiệu quả rõ rệt. Cụ thể: Lắp biến tần cho động cơ máy đúc, giúp tiết kiệm tới 788.856 kWh/năm, tương đương khoảng 1,163 tỷ đồng. Biến tần cho hệ thống bơm nước làm mát tiết kiệm thêm 25.544 kWh/năm, tương đương 38 triệu đồng. Điều khiển nhiệt độ và bảo ôn đường ống hệ thống làm mát, lò đúc tiết kiệm 25.730 kWh, tương đương trên 120 triệu đồng mỗi năm. Mức tiết kiệm điện trung bình mỗi năm (3 năm gần đây) của công ty đạt 916.750 kWh, giảm 10.819kg LNG, với tỷ lệ tiết kiệm trung bình 4,09%.

Không chỉ dừng lại ở các giải pháp kỹ thuật, Công ty CP Nhôm Việt Dũng (KCN Quang Minh, Hà Nội) đã áp dụng hiệu quả các giải pháp quản lý nội bộ và nâng cao ý thức sử dụng năng lượng trong toàn DN.

Công ty thay toàn bộ hệ thống chiếu sáng bằng đèn LED hiệu suất cao. Đào tạo người lao động sử dụng điện tiết kiệm, tắt thiết bị ở khu vực không cần thiết hoặc có ánh sáng tự nhiên. Lắp biến tần cho máy nén khí 22kW và máy xay nhựa 30kW, giúp tiết kiệm 54.978 kWh/năm, tương đương 119 triệu đồng. Tổng thể, mỗi năm công ty tiết kiệm khoảng 149.495 kWh điện, tương đương 23,1 tấn TOE, giảm phát thải 101,1 tấn CO2, và làm lợi khoảng 323 triệu đồng.

Bà Nguyễn Thị Kim Dung, Tổng Giám đốc Công ty CP Nhôm Việt Dũng chia sẻ, trong 5 năm tới, Nhôm Việt Dũng sẽ đẩy mạnh áp dụng hệ thống quản lý năng lượng ISO 50001:2011, tiếp tục đầu tư lắp biến tần, tụ bù, thay thế dây cáp, đồng thời tuyên truyền nội bộ để xây dựng văn hóa tiết kiệm năng lượng bền vững.

Theo ông Trần Anh Tuấn, Phó Trưởng Ban Quản lý Các khu công nghệ cao và khu công nghiệp TP Hà Nội, việc áp dụng sử dụng hiệu quả năng lượng tại các KCN ở Việt Nam nói chung và tại Hà Nội nói riêng đang diễn ra ngày càng tích cực, nhưng mức độ phổ biến và hiệu quả còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố như quy mô DN, loại hình sản xuất, nguồn vốn đầu tư và nhận thức của lãnh đạo DN.

Nhiều KCN như Quang Minh, Thăng Long, Nội Bài đã có hàng loạt nhà máy lắp đặt điện mặt trời áp mái. Một công ty sản xuất bao bì tại KCN Sài Đồng đã tự chủ được khoảng 30-40% nhu cầu điện từ hệ thống mặt trời, giúp giảm áp lực chi phí điện và tăng tính bền vững.

Đẩy mạnh đổi mới công nghệ, cải tiến quản lý

TS. Dương Trung Kiên, Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Giải pháp Công nghệ Việt Nam, nguyên Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Điện lực khẳng định, Nghị quyết số 70-NQ/TW là văn kiện chiến lược, thể hiện quyết tâm mạnh mẽ của Đảng và Nhà nước trong bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia. Ông Kiên cho rằng, mục tiêu tiết kiệm 8 - 10% tổng tiêu thụ năng lượng và giảm 15 - 35% phát thải khí nhà kính là đầy thách thức nhưng hoàn toàn khả thi nếu có giải pháp đồng bộ.

“Trước tiên, cần sớm hoàn thiện khung pháp lý và chính sách hỗ trợ để đưa nghị quyết vào cuộc sống. DN - đặc biệt trong các ngành sử dụng nhiều năng lượng phải đi đầu trong đầu tư công nghệ tiết kiệm và năng lượng tái tạo. Song song, cần có cơ chế tài chính linh hoạt, huy động vốn từ các quỹ khí hậu, mô hình ESCO hay hợp tác công - tư. Đặc biệt, người dân cũng phải thay đổi hành vi sử dụng điện, vì tiết kiệm năng lượng không chỉ ở nhà máy, mà còn bắt đầu từ mỗi hộ gia đình”, TS. Kiên nhấn mạnh.

Ông Nguyễn Vân, Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Công nghiệp hỗ trợ TP Hà Nội (HANSIBA) cho rằng, có 4 yếu tố khó khăn chính của DN trong thực hiện dụng sử dụng hiệu quả năng lượng, đó là thay đổi, điều chỉnh ý thức, hành vi sử dụng năng lượng; đầu tư đổi mới dây chuyền, công nghệ hiện đại chiếm chi phí lớn; các DN tại địa phương chất lượng nguồn nhân lực chưa đồng đều, tiếp cận công nghệ tiết kiệm năng lượng còn hạn chế; tiêu chuẩn quy định và cơ chế chính sách còn đang trong quá trình hoàn thiện để khuyến khích được DN sử dụng năng lượng, tiết kiệm và hiệu quả.

Ông Cù Huy Quang, Trưởng phòng Hiệu quả năng lượng và Chuyển đổi xanh, Cục Đổi mới sáng tạo, chuyển đổi xanh và Khuyến công (Bộ Công Thương) cho biết, thời gian qua, Bộ Công Thương đã tích cực hỗ trợ DN nâng cao hiệu quả sử dụng năng lượng thông qua tư vấn giải pháp tiết kiệm, kiểm toán năng lượng, triển khai mô hình quản lý theo tiêu chuẩn ISO 50001; chuyển giao công nghệ, tiếp cận công nghệ mới, tiên tiến và hiệu quả năng lượng; hỗ trợ đào tạo nguồn nhân lực (quản lý năng lượng, kiểm toán viên năng lượng) để nâng cao hiệu quả sử dụng năng lượng.

Đặc biệt, Bộ đang phối hợp với các tổ chức tài chính và quỹ quốc tế để phát triển nguồn vốn xanh, giúp DN tiếp cận các dự án tiết kiệm năng lượng với chi phí đầu tư ban đầu thấp hơn. Sắp tới, Quỹ Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả khi được phê duyệt sẽ mở rộng hỗ trợ nhiều hơn cho DN đầu tư công nghệ và giải pháp tiết kiệm năng lượng.

Để khuyến khích DN mạnh dạn đầu tư vào chuyển đổi năng lượng, ông Cù Huy Quang cho rằng, cần có cơ chế nào để giảm rủi ro tài chính như: Cơ chế bảo lãnh tín dụng cho các dự án tiết kiệm năng lượng, đặc biệt là DN nhỏ và vừa; hỗ trợ lãi suất hoặc ưu đãi vay vốn từ các quỹ phát triển xanh, quỹ bảo vệ môi trường; mô hình ESCO (công ty dịch vụ năng lượng) - trong đó DN không phải bỏ vốn ban đầu, mà trả dần từ phần tiết kiệm được; ưu đãi thuế, khấu hao nhanh đối với thiết bị, công nghệ tiết kiệm năng lượng.

Bộ Công Thương cũng đang phối hợp với NHNN, Ngân hàng Thế giới, Bộ Tài chính và các tổ chức tài chính quốc tế để xây dựng gói tín dụng xanh; đồng thời kết nối với chính quyền địa phương nhằm đưa các mô hình hỗ trợ thí điểm xuống cấp tỉnh/thành.

Lưu Hiệp