Doanh nghiệp Nhà nước 'hiến kế' để đạt mục tiêu tăng trưởng kinh tế 8%

Các đại biểu tham dự hội nghị (Ảnh: VGP).

Đổi mới sáng tạo và ứng dụng công nghệ là yếu tố then chốt

Tại Hội nghị, ông Tào Đức Thắng, Chủ tịch kiêm TGĐ Tập đoàn công nghiệp viễn thông Quân đội (Viettel) khẳng định, để đạt được tốc độ tăng trưởng cao và bền vững, đổi mới sáng tạo và ứng dụng công nghệ là yếu tố then chốt. Nếu chỉ duy trì cách làm truyền thống, doanh nghiệp sẽ khó có thể đảm bảo mức tăng trưởng hai con số trong những năm tiếp theo.

Theo ông Thắng, Viettel đã và đang đẩy mạnh đầu tư vào các lĩnh vực mũi nhọn như viễn thông, công nghệ số, công nghệ công nghiệp và logistic để tạo động lực tăng trưởng. Trong lĩnh vực viễn thông, tập đoàn đặt mục tiêu phủ sóng 5G trên toàn quốc, đặc biệt tại các khu công nghiệp, giúp doanh nghiệp vừa và nhỏ có thể tiếp cận hạ tầng công nghệ cao để phát triển sản xuất. Đồng thời, lĩnh vực công nghệ số cũng được coi là một trong những trụ cột quan trọng, với mức tăng trưởng kỳ vọng 25-30%, thông qua việc cung cấp các giải pháp chuyển đổi số cho doanh nghiệp và chính quyền địa phương.

Ông Tào Đức Thắng, Chủ tịch kiêm TGĐ Tập đoàn công nghiệp viễn thông Quân đội (Viettel) phát biểu (Ảnh: VGP).

Viettel cũng tập trung phát triển công nghiệp công nghệ cao, đặc biệt trong lĩnh vực quốc phòng và dân sự, với kỳ vọng tăng trưởng 30% trong giai đoạn tới. Tập đoàn đang đầu tư mạnh vào nghiên cứu và sản xuất các sản phẩm có giá trị gia tăng cao, đáp ứng yêu cầu thị trường trong nước và xuất khẩu. Một lĩnh vực quan trọng khác là chuyển phát, bưu chính, logistic, trong đó Viettel đã hợp tác với Chính phủ và Bộ Quốc phòng để thành lập các trung tâm chuyển phát lớn tại cửa khẩu biên giới, giúp nâng cao năng suất lưu thông hàng hóa, thúc đẩy thương mại và kết nối logistics thông minh.

Nhằm đảm bảo tốc độ tăng trưởng bền vững, Viettel đã đề xuất ba giải pháp trọng tâm. Trước tiên, tập đoàn mong muốn được tham gia trực tiếp vào triển khai các chính sách lớn của Chính phủ về công nghệ số, đặc biệt là Nghị quyết 57 và Nghị quyết 03 về phát triển khoa học công nghệ và chuyển đổi số, để tạo động lực đưa các sáng kiến đổi mới vào thực tiễn.

Viettel cũng nhấn mạnh sự cần thiết của cơ chế hỗ trợ đầu tư vào các sáng kiến công nghệ ngay từ bây giờ, trong đó có AI, Big Data và viễn thông thế hệ mới, để doanh nghiệp có thể thử nghiệm và ứng dụng vào thực tế nhanh chóng.

Viettel cho rằng việc mở rộng thị trường ra quốc tế là hướng đi tất yếu, nhưng điều này đòi hỏi sự hỗ trợ từ Chính phủ trong việc thiết lập các cơ chế hợp tác quốc tế, giúp doanh nghiệp trong nước nâng cao năng lực cạnh tranh với các tập đoàn lớn trên thế giới.

Ông Nguyễn Anh Tuấn, Tổng Giám đốc Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) kiến nghị xem xét tạo điều kiện hợp lý cho doanh nghiệp để doanh nghiệp chủ động trong đầu tư sản xuất (Ảnh: VGP).

Cần cơ chế chính sách, tạo không gian phát triển cho doanh nghiệp

Trong lĩnh vực năng lượng, ông Nguyễn Anh Tuấn, Tổng Giám đốc Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) cho biết, tập đoàn đã xây dựng kịch bản phát triển và chuẩn bị phương án cung ứng điện từ sớm, sẵn sàng đáp ứng nhu cầu điện dự kiến tăng 12-13% so với năm trước. EVN cam kết huy động tối đa mọi nguồn lực, vận hành nhà máy điện 24/7, đảm bảo đủ nguồn than, khí cho sản xuất, đặc biệt trong các tháng cao điểm mùa khô 2025. Đồng thời, 253 dự án lưới điện từ 110-500 kV đang được đẩy nhanh tiến độ, bao gồm Nhà máy thủy điện Hòa Bình mở rộng, Nhà máy thủy điện Quảng Trạch I, cấp điện cho huyện Côn Đảo… để tăng cường năng lực truyền tải điện và hỗ trợ phát triển kinh tế các địa phương.

Cũng theo thông tin từ ông Tuấn, EVN đẩy mạnh tiết kiệm, chống lãng phí, tái cơ cấu tổ chức theo hướng tinh gọn và tăng tốc chuyển đổi số. Ứng dụng AI, IoT, điện toán đám mây vào quản lý vận hành hệ thống điện, phát triển hạ tầng số và xây dựng các trung tâm dữ liệu ngành điện là những chiến lược quan trọng giúp nâng cao năng suất và tối ưu hóa hệ thống.

EVN cũng đưa ra nhiều kiến nghị trọng tâm. Trước hết, tập đoàn đề xuất Chính phủ cải cách thể chế pháp luật, tạo không gian phát triển cho doanh nghiệp Nhà nước.

Ngoài ra, EVN mong muốn nới lỏng cơ chế phân cấp đầu tư, cho phép tự quyết với các dự án trên 5.000 tỷ đồng nhằm đẩy nhanh tiến độ triển khai. Đặc biệt, EVN kiến nghị tháo gỡ vướng mắc trong Luật Đấu thầu và Luật Đầu tư, tạo điều kiện hợp tác với Viettel, VNPT, FPT trong chuyển đổi số và phát triển công nghệ năng lượng.

Ông Nguyễn Thanh Tùng, Chủ tịch HĐQT Vietcombank đề xuất cần có ưu đãi thuế phù hợp dành cho các doanh nghiệp có tiềm năng trở thành trụ cột trong chuỗi cung ứng của các ngành kinh tế chủ chốt tại Việt Nam (Ảnh: VGP).

Trong lĩnh vực tài chính, ông Nguyễn Thanh Tùng, Chủ tịch HĐQT Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) cho biết, ngân hàng đặt mục tiêu tăng trưởng tín dụng tối thiểu 16% trong năm 2025, tập trung hỗ trợ các lĩnh vực trọng điểm như hạ tầng, năng lượng, giao thông và sản xuất phục vụ xuất khẩu. Tuy nhiên, để nâng cao hiệu quả hoạt động, Vietcombank nhấn mạnh rằng các doanh nghiệp Nhà nước cần sớm áp dụng các chuẩn mực quản trị tiên tiến theo tiêu chuẩn quốc tế, đồng thời tinh giản bộ máy, tối ưu hệ thống kiểm soát nội bộ để nâng cao hiệu suất và khả năng cạnh tranh.

Một trong những vấn đề quan trọng là cơ chế tiếp cận tín dụng. Vietcombank đề xuất Chính phủ tiếp tục có các chính sách ưu đãi cho doanh nghiệp trong nước, đặc biệt là các doanh nghiệp có hàm lượng sản xuất nội địa cao. Trong khi nhiều doanh nghiệp nước ngoài được hưởng cơ chế hỗ trợ, doanh nghiệp Việt Nam vẫn gặp khó khăn trong tiếp cận nguồn vốn. Do đó, ngân hàng kiến nghị tăng cường các chính sách tài chính linh hoạt, khuyến khích các doanh nghiệp lớn trong nước tham gia sâu vào chuỗi cung ứng và sản xuất nội địa, góp phần nâng cao giá trị gia tăng của nền kinh tế.

Bên cạnh tín dụng, Vietcombank nhấn mạnh vai trò của đổi mới sáng tạo và ứng dụng công nghệ. Ngân hàng đề xuất xây dựng cơ chế thử nghiệm mô hình kinh doanh mới, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp đầu tư vào công nghệ cao, tiết kiệm năng lượng và các giải pháp thân thiện với môi trường. Đặc biệt, cần có ưu đãi thuế cho các doanh nghiệp tiên phong trong lĩnh vực đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, giúp tăng cường khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp Nhà nước trên thị trường quốc tế.

Một yếu tố quan trọng khác là nguồn nhân lực chất lượng cao. Vietcombank kiến nghị xây dựng cơ chế đặc thù để thu hút nhân tài, đặc biệt trong các lĩnh vực như chuyển đổi số, khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo. Mức thu nhập hiện tại trong doanh nghiệp Nhà nước vẫn còn chênh lệch đáng kể so với khu vực tư nhân và doanh nghiệp nước ngoài, gây khó khăn trong việc thu hút và giữ chân nhân lực giỏi. Vì vậy, các cơ chế đãi ngộ linh hoạt hơn cần được xem xét, đảm bảo doanh nghiệp Nhà nước có thể cạnh tranh về nhân sự trong môi trường toàn cầu.

Trong bối cảnh kinh tế thế giới tiềm ẩn nhiều rủi ro, Vietcombank đề xuất tăng cường quản trị rủi ro, cải thiện hệ thống kiểm soát nội bộ nhằm đảm bảo doanh nghiệp Nhà nước vận hành hiệu quả và minh bạch hơn. Chính phủ cũng cần sớm có điều chỉnh trong quy định về quy mô dự án đầu tư, giúp ngân hàng thương mại Nhà nước có thể hỗ trợ tài chính linh hoạt hơn cho các tập đoàn lớn như EVN, PVN, TKV, đảm bảo nguồn vốn cho các dự án quan trọng trong giai đoạn 2025-2030.

Tái cấu trúc, mở rộng hạ tầng và phát triển đường sắt tốc độ cao là những định hướng quan trọng mà Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam (VNR) đề xuất nhằm nâng cao năng lực vận tải, gia tăng hiệu quả khai thác, đồng thời góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế đạt 8% vào năm 2025.

Ông Đặng Sỹ Mạnh, Chủ tịch HĐTV Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam, phát biểu tại Hội nghị (Ảnh: VGP).

Theo ông Đặng Sỹ Mạnh, Chủ tịch HĐTV Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam, năm 2024 là một năm thuận lợi khi tổng doanh thu đạt 9,6 nghìn tỷ đồng, tăng 7,9% so với cùng kỳ, và sản lượng toàn Tổng công ty đạt trên 10 nghìn tỷ đồng. Với những kết quả tích cực này, VNR xác định năm 2025 là giai đoạn tăng tốc bứt phá, không chỉ cải thiện hạ tầng đường sắt hiện hữu, mà còn chuẩn bị cho các dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam và tuyến Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng.

Để đạt mục tiêu tăng trưởng, VNR đặt trọng tâm vào việc cải thiện năng lực vận tải, mở rộng mạng lưới kết nối và nâng cao chất lượng dịch vụ. Tổng công ty sẽ tiếp tục triển khai các sản phẩm vận tải khách kết hợp du lịch, gia tăng các dịch vụ trải nghiệm trên tàu, đồng thời mở rộng vận tải hàng hóa nội địa và liên vận quốc tế thông qua các tuyến kết nối sâu với cửa khẩu nội địa và các tuyến đường sắt liên vận châu Âu, Tây Á. Nâng cao chất lượng toa tàu, đầu máy, chuyển đổi xanh và phát triển sản phẩm vận tải hiện đại cũng là một trong những chiến lược quan trọng giúp VNR cạnh tranh và đáp ứng nhu cầu thị trường.

VNR cũng chú trọng nâng cấp hạ tầng, đảm bảo an toàn và nâng cao năng lực vận hành. Các dự án như hàn liền ray, nâng cấp tuyến xuyên tâm thành phố, kết nối khu công nghiệp, cảng biển sẽ được triển khai đồng bộ để tạo thuận lợi cho vận tải đa phương thức. Đồng thời, hệ thống quản lý tài sản sẽ được tái cơ cấu theo hướng hiện đại, khai thác hiệu quả trung tâm logistic và các dịch vụ hỗ trợ vận tải.

Một bước đi quan trọng trong chiến lược phát triển của VNR là đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ và chuyển đổi số. Việc tinh gọn bộ máy theo Nghị quyết 18, kết hợp với tăng cường ứng dụng công nghệ số trong quản lý và điều hành vận tải sẽ giúp tối ưu hóa hoạt động sản xuất kinh doanh, đồng thời nâng cao năng suất lao động.

Bên cạnh việc nâng cấp hạ tầng hiện có, VNR đặt mục tiêu phát triển đường sắt tốc độ cao. Tổng công ty sẽ phối hợp với Bộ Giao thông Vận tải để triển khai các dự án trọng điểm như đường sắt cao tốc Bắc - Nam, đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng.

Để hiện thực hóa điều này, VNR đề xuất sớm phê duyệt ba đề án quan trọng, bao gồm: đề án tái cơ cấu tổng công ty, đề án đào tạo nguồn nhân lực với dự kiến chi phí 10.000 tỷ đồng cho 16.000 lao động, và đề án phát triển công nghiệp đường sắt, trong đó cần đầu tư 200 triệu USD cho tổ hợp công nghiệp đường sắt rộng 200ha.

VNR cũng nhấn mạnh, việc huy động vốn đầu tư cho đường sắt cần có chính sách riêng biệt, bởi các dự án hạ tầng này đòi hỏi vốn lớn và thời gian thu hồi dài. Do đó, Tổng công ty kiến nghị Chính phủ xem xét cơ chế tài chính phù hợp, tạo điều kiện thuận lợi trong việc huy động vốn từ doanh nghiệp tư nhân, tổ chức tín dụng và các đối tác quốc tế.

Ngoài ra, để thúc đẩy tiến độ triển khai dự án, VNR mong muốn Chính phủ và các cơ quan quản lý hỗ trợ trong việc điều phối, phân bổ nguồn lực, đảm bảo các dự án không bị chậm tiến độ do vướng mắc về thủ tục hoặc nguồn vốn. Việc cải thiện khung pháp lý cho hợp tác công - tư (PPP) cũng là một yếu tố then chốt, giúp tạo động lực cho doanh nghiệp tham gia đầu tư vào ngành đường sắt.

Đẩy mạnh tái cấu trúc, phát triển công nghệ và mở rộng thị trường quốc tế

Đẩy mạnh tái cấu trúc, phát triển công nghệ và mở rộng thị trường quốc tế là những giải pháp trọng tâm mà Tập đoàn Hóa chất Việt Nam (Vinachem) đang triển khai để đạt mục tiêu tăng trưởng 8% trong năm 2025, đồng thời tạo nền tảng phát triển bền vững trong giai đoạn 2026-2030.

Ông Phùng Quang Hiệp, Chủ tịch HĐTV Tập đoàn Hóa chất Việt Nam (Vinachem) (Ảnh:VGP).

Theo ông Phùng Quang Hiệp, Chủ tịch HĐTV Vinachem, tập đoàn đã xác định cơ cấu lại doanh nghiệp và tối ưu hóa nguồn lực là hai yếu tố quan trọng để nâng cao hiệu quả hoạt động. Vinachem đang tập trung vào đề án tái cấu trúc giai đoạn 2021-2025, với việc tổ chức lại mô hình quản lý, giảm đầu mối, tinh gọn bộ máy, đồng thời gia tăng tích tụ nguồn lực, đặc biệt trong các ngành công nghiệp hóa chất chiến lược như sản xuất bán dẫn, cao su kỹ thuật phục vụ đường sắt cao tốc.

Một trong những bước đột phá của Vinachem trong năm 2024 là xử lý thành công các tồn đọng tài chính của các dự án chậm tiến độ, giúp tập đoàn giải phóng nguồn vốn để tập trung đầu tư phát triển. Việc hoàn tất thanh toán khoản vay 340 triệu USD từ Eximbank Trung Quốc và trả hết nợ gốc vay tại Ngân hàng Phát triển VDB đã giúp cải thiện đáng kể sức khỏe tài chính của Vinachem, tạo tiền đề để tập đoàn mở rộng đầu tư và đổi mới công nghệ.

Không chỉ tập trung vào thị trường trong nước, Vinachem còn đẩy mạnh mở rộng thị trường quốc tế, tạo thêm động lực tăng trưởng. Tập đoàn đã ký kết hợp tác với các doanh nghiệp lớn như Petrolimex và VinGroup, cung cấp các sản phẩm cao su, pin ắc quy cho thị trường trong nước, đồng thời tăng cường xuất khẩu sang các thị trường chiến lược. Hiện nay, Vinachem đang xúc tiến hợp tác với các thương hiệu ô tô hàng đầu thế giới như Harley-Davidson, đặt mục tiêu trở thành một trong những nhà cung cấp phụ tùng cao su và hóa chất công nghiệp hàng đầu trong chuỗi cung ứng toàn cầu.

Song song với tái cấu trúc tài chính, phát triển công nghệ và chuyển đổi số là một trong những chiến lược quan trọng mà Vinachem đang triển khai. Tập đoàn đặt mục tiêu đưa công nghệ hiện đại vào sản xuất, gia tăng hàm lượng giá trị gia tăng trong sản phẩm, đồng thời thúc đẩy chuyển đổi số trong quản trị, vận hành và nghiên cứu phát triển. Việc ứng dụng công nghệ sản xuất lốp xe gắn chip thông minh là một minh chứng cho bước tiến mới của Vinachem trong việc nâng cao chất lượng sản phẩm, đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế.

Tuy nhiên, để đảm bảo quá trình phát triển không bị gián đoạn, Vinachem đối mặt với thách thức lớn trong việc di dời 6 nhà máy tại khu công nghiệp Biên Hòa 1, tỉnh Đồng Nai. Theo quy định, các nhà máy này phải hoàn tất di dời trước cuối năm 2025, nhưng đến nay, tập đoàn vẫn chưa nhận được phương án chính sách di dời rõ ràng. Vinachem kiến nghị Chính phủ hỗ trợ trong việc sớm đưa ra kế hoạch cụ thể, tránh ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất và doanh thu của tập đoàn.

Ngoài ra, để bảo vệ ngành sản xuất trong nước trước sự cạnh tranh mạnh mẽ từ các sản phẩm nhập khẩu, Vinachem đề xuất tiếp tục áp thuế phòng vệ thương mại đối với phân bón DAP, MAP và các sản phẩm săm lốp.

Trước đây, các sản phẩm này đã từng được bảo hộ, nhưng khi chính sách thuế hết hiệu lực vào tháng 8/2022, sản phẩm nhập khẩu ồ ạt tràn vào thị trường, gây ảnh hưởng lớn đến các doanh nghiệp sản xuất trong nước. Vì vậy, tập đoàn đề xuất Chính phủ xem xét duy trì chính sách thuế phòng vệ thương mại, giúp ổn định sản xuất trong nước, bảo vệ các doanh nghiệp nội địa và duy trì việc làm cho người lao động.

Thanh Hà