Doanh nghiệp cần 'thắt dây an toàn' ngay từ khi phát hiện khủng hoảng

Trước hết, để sống sót, doanh nghiệp cần “thắt dây an toàn” ngay từ khi phát hiện khủng hoảng. Sai lầm phổ biến là phản ứng chậm hoặc phủ nhận vấn đề, dẫn đến mất thời gian vàng để điều chỉnh chiến lược. Trong giai đoạn đầu của khủng hoảng, doanh nghiệp phải bảo toàn dòng tiền, rà soát toàn bộ chi phí vận hành, xác định các hoạt động cốt lõi và dừng các khoản chi tiêu không thiết yếu.

Dòng tiền là huyết mạch. Hầu hết các doanh nghiệp thất bại trong khủng hoảng không phải vì thiếu lợi nhuận, mà vì thiếu thanh khoản. Do đó, tái đàm phán các khoản nợ, thương lượng lại với nhà cung cấp, giãn tiến độ thanh toán, đẩy mạnh thu hồi công nợ và tối ưu tồn kho là những biện pháp sống còn.

Tập trung xây dựng hình ảnh cho công ty để vượt qua khủng hoảng

Tuy nhiên, sống sót chỉ là bước đầu. Điều quan trọng hơn là khả năng hồi phục và vươn lên. Để làm được điều này, doanh nghiệp cần một bước “tái tư duy chiến lược” – nhìn nhận lại toàn bộ mô hình kinh doanh: thị trường mục tiêu, giá trị cốt lõi, kênh phân phối và năng lực vận hành. Nhiều doanh nghiệp sau khủng hoảng đã chuyển mình thành công nhờ dám từ bỏ thị trường cũ, sản phẩm lỗi thời hoặc quy trình không còn hiệu quả.

Một trụ cột quan trọng trong giai đoạn hồi phục là con người. Khủng hoảng thường để lại sự hoang mang và mất động lực trong đội ngũ. Đây là lúc lãnh đạo phải xuất hiện với vai trò người dẫn đường – tạo niềm tin, truyền cảm hứng và thiết lập lại văn hóa trách nhiệm. Những doanh nghiệp hồi phục nhanh nhất thường có đội ngũ chủ động, linh hoạt và sẵn sàng học hỏi cái mới.

Song song với yếu tố con người là công nghệ. Khủng hoảng là cơ hội để số hóa, tự động hóa và đơn giản hóa các quy trình. Những gì thủ công, lãng phí và phụ thuộc vào cá nhân cần được loại bỏ hoặc cải tiến triệt để. Đây cũng là thời điểm vàng để ứng dụng chuyển đổi số – không phải bằng những dự án đắt đỏ mà bằng những giải pháp thực tiễn, tinh gọn và có thể đo lường được kết quả.

Cuối cùng, doanh nghiệp chỉ có thể hồi phục thật sự khi dám học từ khủng hoảng. Điều gì khiến mình dễ tổn thương? Những quyết định sai lầm nào đã khiến tình hình tồi tệ hơn? Hệ thống ra quyết định có đủ nhanh và hiệu quả? Một bản đánh giá sau khủng hoảng là công cụ không thể thiếu nếu doanh nghiệp muốn phát triển bền vững trong tương lai.

Khủng hoảng là phép thử của năng lực lãnh đạo và khả năng thích nghi. Doanh nghiệp nào có thể chuyển hóa thách thức thành cơ hội, học từ sai lầm và hành động với sự kỷ luật, sẽ không chỉ hồi phục – mà còn tiến xa hơn cả trước đó.

ThS Trần Gia Thông