Doanh nghiệp bất động sản muốn bỏ thu tiền sử dụng đất

HoREA kiến nghị bỏ thu tiền sử dụng đất, đề xuất thay bằng thuế chuyển mục đích sử dụng đất và thuế tài sản. Ảnh: Minh Hoàng

HoREA vừa kiến nghị sửa đổi, bổ sung Nghị quyết 18-NQ/TW và đề xuất một số giải pháp cấp bách nhằm tháo gỡ vướng mắc trong quản lý đất đai.

Trong đó, HoREA cũng đề xuất thay đổi căn bản cơ chế thu tiền sử dụng đất. Theo hiệp hội, cơ chế hiện nay vừa gây áp lực tài chính lớn cho người dân và doanh nghiệp, vừa không đảm bảo nguồn thu bền vững cho ngân sách.

Dẫn chứng ngoài thực tế, HoREA cho hay từng có một hộ dân ở Nghệ An bất ngờ khi phải nộp 4,5 tỉ đồng tiền sử dụng đất khi xin chuyển 300m² đất nông nghiệp sang đất ở.

Tại TPHCM, Công ty R cũng "sốc" khi tiền thuê đất kho 11.000m² tại Cảng Khánh Hội tăng vọt lên gần 21 tỉ đồng/năm từ năm 2025, gấp hơn 6 lần so với năm 2022.

Nguyên nhân là do đơn giá thuê đất bị điều chỉnh tăng mạnh, khiến chi phí logistics đội lên, kéo theo giá hàng hóa tăng và ảnh hưởng đến sức cạnh tranh của doanh nghiệp.

Theo hiệp hội, việc thu một lần với số tiền lớn dễ dẫn đến né tránh nghĩa vụ, làm chậm quá trình hợp thức hóa nhà đất hoặc triển khai dự án.

Để khắc phục, HoREA kiến nghị bỏ khoản thu “tiền sử dụng đất” và thay bằng hai sắc thuế, gồm thuế chuyển mục đích sử dụng đất và thuế tài sản.

Cách làm này giúp giảm áp lực tài chính, tạo nguồn thu ổn định, công bằng hơn và phù hợp thông lệ quốc tế.

Cùng với đó, HoREA cho rằng cần sửa đổi cách tính thuế thu nhập cá nhân trong giao dịch bất động sản – vốn đang là nguyên nhân khiến nhiều người khai giá chuyển nhượng thấp để giảm thuế.

Việc này không chỉ gây thất thu mà còn làm sai lệch dữ liệu giá đất, ảnh hưởng đến nhiều chính sách như bồi thường giải phóng mặt bằng, đấu giá đất, tính tiền sử dụng đất và thuế thu nhập doanh nghiệp.

HoREA đề xuất chuyển sang tính thuế trên phần chênh lệch giữa giá mua và giá bán thay vì khoán 2% trên giá chuyển nhượng, đồng thời bắt buộc thanh toán qua ngân hàng và tăng kết nối dữ liệu liên ngành để kiểm soát hiệu quả hơn.

Ngoài ra, hiệp hội nhấn mạnh cần ứng dụng mạnh mẽ công nghệ số trong quản lý giao dịch nhà đất. Việc sử dụng trí tuệ nhân tạo và dữ liệu lớn sẽ giúp phát hiện bất thường trong kê khai và hình thành cơ sở dữ liệu giá đất theo thời gian thực, qua đó minh bạch thị trường và nâng cao hiệu quả điều tiết bằng thuế.

Gia Nghi