Đỗ ô tô trong hẻm nhỏ: Xung đột gay gắt

Ông V.V.T (74 tuổi, ngụ TP HCM) cho biết gia đình ông đã 7 lần gửi đơn phản ánh đến lãnh đạo phường Hiệp Bình về tình trạng một chiếc ô tô 7 chỗ thường xuyên đậu trong hẻm 29 cả ngày lẫn đêm, kéo dài suốt gần 2 tháng kể từ giữa tháng 5-2025.

"Oằn mình" gánh ô tô

Theo ông T., chiếc xe chiếm gần một nửa lòng hẻm nhỏ, gây cản trở nghiêm trọng đến việc đi lại của cư dân, đặc biệt lại đậu ngay trước cổng nhà ông. "Mỗi lần dắt xe máy đi làm đều bị vướng, vì hẻm nhỏ, xe từ dưới đi lên, trên đi xuống là kẹt ngay. Nếu ban đêm xảy ra cháy nổ thì không biết xoay xở ra sao" - ông T. bức xúc.

Ghi nhận cho thấy ở con hẻm dân sinh này không có biển báo cấm dừng, đỗ xe. Do đó, rất khó để lực lượng chức năng xử lý hành vi đậu xe kéo dài, dù thực tế đã gây ảnh hưởng đến sinh hoạt của người dân. Nhiều trường hợp tương tự tại các khu dân cư cũng lâm vào thế khó, khi pháp luật chưa quy định cụ thể đối với việc đậu xe trong hẻm nhỏ gây cản trở giao thông hoặc tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn, nhất là vào ban đêm hoặc khi có tình huống khẩn cấp xảy ra.

Chị Nguyễn Thị Thu, một cư dân tại chung cư trên đường Đỗ Xuân Hợp (phường Phước Long), vẫn còn bức xúc khi kể lại chuyện những chiếc ô tô đậu trong hẻm nhỏ quanh chung cư thường xuyên bị "ghét ra mặt", dù hoàn toàn không vi phạm luật. "Chung cư tôi ở không có hầm giữ xe, sân chung cư lại quá nhỏ. Nhiều người có ô tô đều phải đậu ngoài hẻm. Buổi tối còn có xe công nghệ vào đậu "ké", khiến con hẻm 4 m như nghẹt thở" - chị nói.

Tại nhiều khu dân cư ở TP HCM, từ trung tâm đến ngoại thành, nhiều tuyến đường nội bộ hoặc hẻm liên khu đã trở thành bãi giữ xe tự phát. Cảnh ô tô nối đuôi đậu trong hẻm đã thành "đặc sản".

Trưa 16-7, phóng viên ghi nhận tại một số con hẻm nhỏ ở TP HCM, nhiều nơi đã trở thành "bãi đỗ xe bất đắc dĩ". Từ hẻm 305 Nguyễn Trọng Tuyển đến hẻm 184 Đặng Văn Ngữ (phường Phú Nhuận)… từng đoạn đường chật hẹp phải "oằn mình" gánh hàng dài ô tô nối đuôi đậu kín từ đầu đến cuối hẻm. Chỉ cần một chiếc xe đậu ven đường cũng đủ làm thu hẹp không gian lưu thông, có nơi bị chiếm đến 2/3 lòng hẻm. Hậu quả là xe máy muốn ra vào phải luồn lách, ô tô thì gần như không thể quay đầu. Những xe đậu ngay khúc cua hoặc sát đầu hẻm còn che khuất tầm nhìn, tiềm ẩn nguy cơ va chạm rất cao.

Bà Thanh (65 tuổi, người dân phường Phú Nhuận) bày tỏ: "Tôi thấy bất tiện vô cùng. Xe người ta đậu tràn ra đường mà đường thì là của chung. Mỗi lần có xe khác rẽ vào là phải canh từng chút một, rất dễ va quẹt". Theo bà, không chỉ gây phiền hà, việc đậu xe như vậy còn dễ bị trộm cắp, phá hoại mà chính chủ xe phải gánh hậu quả.

Ô tô “án ngữ” trước nhà ông V.V.T (74 tuổi; ngụ TP HCM) cả ngày lẫn đêm, suốt thời gian dài.Ảnh: LINH THÁI

Hậu quả được báo trước

Thực tế cho thấy đi kèm với tình trạng trên là những xung đột âm ỉ, không hiếm khi bùng phát thành hành vi vi phạm pháp luật. Một vụ việc gây xôn xao gần đây là chiếc ô tô của anh N.V.S (34 tuổi) bị xịt keo dán sắt khi đậu trong hẻm 209 đường Lý Thường Kiệt, phường Phú Thọ, TP HCM. Anh S. cho biết đã xin phép chủ nhà bên cạnh, khu vực đậu xe không có biển cấm, hẻm đủ rộng để xe lưu thông, thậm chí còn có biển "camera giám sát". Nhưng sáng 15-6, chiếc xe của anh bị phá hoại nặng: kính dính keo, ron cao su bung, cửa phát tiếng "rộp rộp" khi mở. Hậu quả là hóa đơn sửa chữa lên tới 81 triệu đồng. Dù anh S. đã trình báo công an nhưng đến nay vẫn chưa tìm ra thủ phạm. Vụ việc sau đó đã làm "dậy sóng" tranh cãi trên mạng xã hội. Nhiều người bày tỏ phẫn nộ vì hành vi phá hoại tài sản nhưng số khác lại tỏ ra "thông cảm" với người phá hoại, cho rằng chủ xe "biết điều thì đừng "án ngữ" hẻm nhỏ".

Câu chuyện của anh S. không phải là cá biệt. Cuối tháng 9-2024, tại hẻm A6 đường Vĩnh Lộc (xã Vĩnh Lộc), một tài xế công nghệ bị chém trọng thương chỉ vì dừng xe "án ngữ" hẻm khi chờ đón khách. Thực tế cho thấy xung đột quanh chuyện đậu xe đã manh nha từ lâu, chỉ chờ một "mồi lửa" là bùng lên.

Theo luật sư Nguyễn Văn Đông, Đoàn Luật sư TP HCM, việc đậu xe trong hẻm, nếu không có biển cấm hoặc văn bản cấm cụ thể, không gây cản trở giao thông thì hoàn toàn hợp pháp. Nếu ai đó vì bức xúc mà phá hoại xe thì hành vi này có dấu hiệu cấu thành tội "Hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản" theo điều 178 Bộ Luật Hình sự. Trong trường hợp giá trị tài sản thiệt hại dưới 50 triệu đồng, người vi phạm có thể bị phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm. Nếu thiệt hại từ 50 triệu đồng đến dưới 200 triệu đồng, khung hình phạt sẽ từ 2-7 năm tù. Ngoài ra, người phạm tội còn phải bồi thường thiệt hại vật chất cho bị hại theo quy định tại điều 589 Bộ Luật Dân sự 2015, căn cứ trên mức độ thiệt hại thực tế.

Theo ThS Nguyễn Thị Thu Hiền (chuyên gia giáo dục), dù pháp luật không cấm đậu xe trong hẻm (nếu không có biển báo hoặc quy định riêng) nhưng một chiếc ô tô án ngữ lối đi chung, che khuất tầm nhìn, gây khó cho xe máy quay đầu hoặc cản trở xe cấp cứu… có thể "đụng chạm" đến sự khó chịu thường trực của cư dân lâu năm.

Trong mắt người đậu xe, họ chỉ "mượn tạm" không gian công cộng nhưng trong cảm nhận của người dân quanh đó, hành vi ấy là xâm phạm không gian sống của họ. Thực tế, nhiều vụ xịt sơn, cào trầy, bẻ gương xe... từng được ghi nhận ở các đô thị như TP HCM. Trong đó, không ít vụ việc xuất phát từ một tâm lý "cực đoan hóa" quyền sử dụng không gian công cộng, xem khoảng hẻm trước nhà là "sân riêng bất thành văn". Từ đó, quyền hợp pháp của người này lại trở thành "cái gai" trong mắt người khác, dẫn đến va chạm và thậm chí hành vi vi phạm pháp luật.

HÀ NGUYỄN - TRẦN THÁI