Định vị vai trò chính sách công nghiệp, thúc đẩy khu vực tư nhân phát triển

Ngày 25/6, tại Khách sạn Sheraton Hà Nội, Trường Đại học Kinh tế, ĐHQGHN phối hợp cùng Viện Friedrich Naumann Foundation (FNF) Việt Nam tổ chức Hội thảo công bố Báo cáo Thường niên Kinh tế Việt Nam 2025 với chủ đề “Định vị vai trò của chính sách công nghiệp thúc đẩy khu vực tư nhân hướng tới tăng trưởng hai con số”.

Báo cáo Thường niên Kinh tế Việt Nam là sản phẩm của Trường Đại học Kinh tế - ĐHQGHN liên tục xuất bản và công bố trong 17 năm qua, tập trung phân tích một cách độc lập, khách quan những thành tựu, khó khăn, cơ hội và thách thức trong quá trình phát triển, góp phần cung cấp cơ sở khoa học cho việc hoạch định chính sách kinh tế vĩ mô đồng thời thảo luận có chọn lọc một số vấn đề kinh tế lớn và chuyên sâu của Việt Nam.

Báo cáo Thường niên Kinh tế Việt Nam 2025 quy tụ một số lượng lớn các nhà khoa học, chuyên gia nghiên cứu kinh tế, các giảng viên từ các Viện nghiên cứu và các trường đại học tham gia. Báo cáo cũng nhận được sự cố vấn, phản biện và đóng góp ý kiến của nhiều chuyên gia cao cấp trong lĩnh vực kinh tế, sẽ là tài liệu tham khảo hữu ích cho các nhà quản lý, hoạch định chính sách, các nhà nghiên cứu cũng như cho tất cả những ai quan tâm đến các vấn đề về kinh tế vĩ mô và chính sách phát triển tại Việt Nam trong những năm gần đây.

Hội thảo được chia làm 2 phiên làm việc.

Phiên thứ nhất, đại diện nhóm tác giả của Báo cáo thường niên 2025 trình bày những kết quả chính của báo cáo. Báo cáo thường niên năm nay, tập trung vào các nội dung chính như sau:

Toàn cảnh Kinh tế thế giới năm 2024 và gần nửa đầu năm 2025, tổng quan về một số nền kinh tế lớn và có mối quan hệ chặt chẽ với Việt Nam, triển vọng kinh tế thế giới năm 2025 và các căng thẳng thương mại gần đây có tác động đến Việt Nam cũng như các quốc gia đối tác.

Tổng quan kinh tế Việt Nam năm 2024 và gần nửa đầu năm 2025: Về tăng trưởng kinh tế như tình hình sản xuất công nghiệp, lạm phát, cung tiền tệ, tài chính, cải cách thể chế và các chính sách lớn của Đảng và Chính phủ; đồng thời phân tích thuế quan và một số rủi ro trước tình hình căng thẳng thương mại trong thời gian vừa qua

Xác định động lực tăng trưởng của Việt Nam trong giai đoạn tới trên cơ sở soi chiếu mô hình tăng trưởng của Việt Nam (theo phía cung và phía cầu) với mô hình tăng trưởng kinh tế của các quốc gia Đông Á như Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan, Trung Quốc trong giai đoạn tăng trưởng cao và kinh nghiệm chính sách của các quốc gia này.

Phân tích chính sách công nghiệp của Việt Nam, chỉ ra những kết quả đạt được cũng như những thách thức trong thời gian; đồng thời đánh giá thực trạng phát triển khu vực tư nhân, từ đó đề ra các chính sách công nghiệp thúc đẩy sự phát triển của khu vực tư nhân.

Phiên thứ 2, các chuyên gia, phản biện tham gia thảo luận các nội dung của báo cáo, gồm các ý kiến thảo luận của các chuyên gia quốc tế từ các tổ chức có uy tín như TS. Dorsati Madani, Chuyên gia Kinh tế cấp cao của Ngân hàng Thế giới (WB) tại Việt Nam; TS. Jochen Schmittmann, Đại diện thường trú khu vực Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF) tại Việt Nam, Campuchia và Lào;

các chuyên gia Việt Nam như TS. Võ Trí Thành, Chuyên gia Kinh tế, Viện trưởng Viện Nghiên cứu chiến lược thương hiệu và cạnh tranh; TS. Cấn Văn Lực, Chuyên gia Kinh tế trưởng BIDV, thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính - tiền tệ quốc gia; PGS. TS. Bùi Quang Tuấn, Phó Chủ tịch Hội Khoa học Kinh tế Việt Nam với sự chủ trì phiên thảo luận của PGS.TS. Nguyễn Anh Thu, phó Hiệu trưởng trường ĐHKT, ĐHQGHN và nhiều ý kiến tham luận, phát biểu của các chuyên gia kinh tế, học giả trong và ngoài nước, các nhà quản lý, hoạch định chính sách.

Tổng kết Hội thảo, Lãnh đạo trường Đại học Kinh tế đưa ra một số kết luận quan trọng nhằm gợi mở một số khuyến nghị chính sách quan trọng.

Theo đó, trong ngắn hạn, cần kiên định tư duy phát triển bền vững, tránh chủ nghĩa thành tích và nóng vội trong điều hành vĩ mô. Tránh tư duy nóng vội, chủ quan duy ý chí chạy theo KPI tăng trưởng, các chính sách vĩ mô cần ban hành một cách cẩn trọng, có đánh giá tác động đa chiều và có lộ trình cụ thể;

Tiếp tục đẩy mạnh cải cách thể chế kinh tế theo hướng tinh gọn, hiện đại, hiệu lực và hiệu quả, bảo đảm tính minh bạch, dễ hiểu và dễ thực thi nhằm giảm rủi ro kinh doanh và chi phí tuân thủ, chi phí ngầm;

Thúc đẩy đồng bộ tổng cung và tổng cầu, nhất là các động lực phát triển bền vững của nền kinh tế dựa trên các mô hình tăng trưởng mới và gắn với xu hướng thương mại – đầu tư toàn cầu. Đặc biệt, cần tập trung khơi thông các mô hình tăng trưởng mới dựa trên khoa học – công nghệ, kinh tế số, kinh tế xanh và chuyển đổi số.

Với những rủi ro ngắn hạn, đảm bảo dư địa chính sách ổn định kinh tế vĩ mô, kìm chế lạm phát, để hỗ trợ hoạt động kinh tế trong nước và các nhóm đối tượng dễ bị tổn thương.

Chính sách công nghiệp trong thời gian tới cần có tính chọn lọc và thực tiễn cao, tập trung vào: Tháo gỡ khó khăn của doanh nghiệp/khu vực tư nhân: Đất đai, nhà xưởng, vốn đầu tư, lao động, công nghệ; Tiếp cận theo chuỗi giá trị và hình thành clusters nhằm tận dụng lợi thế so sánh động; Xây dựng và triển khai hệ thống theo dõi, đánh giá chính sách; Đảm bảo nguồn dữ liệu thống kê công nghiệp phục vụ phân tích chính sách; Chuyên môn hóa của địa phương và hợp tác vùng trong chính sách đầu tư và phát triển hạ tầng

Trong trung hạn, nâng cao trình độ và kỹ năng cho lực lượng lao động và phát triển khoa học công nghệ nhằm cải thiện năng lực cạnh tranhè Tăng trưởng dựa trên đổi mới - sáng tạo và phát triển bền vững.

Trong dài hạn, xây dựng chiến lược và thực hiện các chính sách đầu tư phát triển công nghiệp và công nghệ trọng điểm có mục tiêu, có trọng tâm, đồng thời đảm bảo việc giải ngân đầu tư công một cách có hiệu quả, kết hợp các nguồn lực tư nhân trong nước và các nguồn vốn FDI trong quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế nói chung, các ngành công nghiệp nói riêng.

Đặc biệt, quá trình cơ cấu lại nền kinh tế và các ngành công nghiệp phải được triển khai đồng bộ với chiến lược chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, hướng đến mô hình tăng trưởng xanh, tuần hoàn và bao trùm.

Hà An