Định vị trụ cột công nghiệp mới cho Khánh Hòa

Các bài viết trước:

Bài 1: Xây dựng cơ chế hợp tác giữa các doanh nghiệp tại Khánh Hòa: Chìa khóa phát triển kinh tế bền vững

Bài 2: Chiến lược tăng trưởng bền vững và thực chất cho Khánh Hòa giai đoạn 2025–2035

Bài 3: Vân Phong – Cơ hội bứt phá trở thành “trung tâm kinh tế biển chiến lược”

Bài 4: Chiến lược hướng tới Net Zero 2040 cho tỉnh Khánh Hòa: Lộ trình và giải pháp khả thi

Bài 5: Xây dựng Khánh Hòa trở thành hình tượng về kinh tế biển, năng lượng xanh và văn hóa đại dương

Tầm nhìn & Mục tiêu chiến lược

Tỉnh Khánh Hòa đặt mục tiêu đến năm 2035 trở thành một trung tâm công nghiệp xanh, công nghệ cao và logistics biển trọng điểm của quốc gia, có khả năng dẫn dắt chuỗi cung ứng khu vực miền Trung và đóng vai trò kết nối với thị trường quốc tế. Với lợi thế cảng biển nước sâu, vị trí địa chiến lược và tiềm năng phát triển hạ tầng công nghiệp ven biển, Khánh Hòa hướng đến xây dựng môi trường đầu tư hấp dẫn cho các tập đoàn hàng đầu thế giới.

Về mục tiêu chiến lược, trong giai đoạn 2025–2035, tỉnh phấn đấu:

Thu hút tối thiểu 10 tỷ USD vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), tập trung vào các lĩnh vực công nghiệp chế biến, chế tạo, công nghệ cao và công nghiệp hỗ trợ.

Nâng tỷ trọng công nghiệp lên ≥ 35% trong cơ cấu GRDP toàn tỉnh, thúc đẩy phát triển kinh tế theo chiều sâu và bền vững.

Hình thành ít nhất 3 cụm công nghiệp – công nghệ cao – carbon thấp, có hệ sinh thái khép kín, ứng dụng công nghệ sạch, vận hành theo tiêu chuẩn quốc tế và phù hợp với định hướng phát triển xanh, hiện đại của tỉnh.

Kết quả kỳ vọng đến 2035

Đến năm 2035, Khánh Hòa đặt ra những kết quả kỳ vọng rõ ràng nhằm cụ thể hóa tầm nhìn trở thành trung tâm công nghiệp xanh và công nghệ cao của cả nước. Trước hết, tỉnh phấn đấu đạt mức tăng trưởng ngành công nghiệp từ 12–14% mỗi năm, đóng góp mạnh mẽ vào tăng trưởng kinh tế chung.

Tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP) được đặt mục tiêu tăng tối thiểu 10%/năm, thể hiện vai trò đầu tàu của công nghiệp và logistics trong cơ cấu kinh tế tỉnh. Đồng thời, Khánh Hòa kỳ vọng thu hút ít nhất 100 dự án FDI công nghiệp mới, với trọng tâm là các lĩnh vực công nghệ cao, điện tử, năng lượng tái tạo và sản xuất thông minh.

Về cơ cấu ngành, tỉnh hướng tới việc nâng tỷ trọng công nghiệp công nghệ cao lên tối thiểu 45% trong tổng ngành công nghiệp, khẳng định sự chuyển dịch từ mô hình gia công truyền thống sang giá trị gia tăng cao. Cuối cùng, mục tiêu tạo mới ít nhất 50.000 việc làm kỹ thuật cao được xem là động lực then chốt để phát triển lực lượng lao động chất lượng, đồng hành cùng quá trình hiện đại hóa công nghiệp và hội nhập quốc tế.

6 nhóm giải pháp chiến lược thu hút FDI công nghiệp

Xây dựng hệ sinh thái công nghiệp có trọng điểm – quy hoạch “hạt nhân FDI”

Khánh Hòa sẽ tập trung tái cấu trúc hệ thống khu công nghiệp hiện hữu như Ninh Thọ, Suối Dầu theo hướng hình thành các khu công nghiệp hỗn hợp tích hợp công nghệ sạch, công nghiệp phụ trợ và dịch vụ logistics. Đây là bước đi quan trọng nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng đất và tăng khả năng đáp ứng nhu cầu của các nhà đầu tư công nghiệp hiện đại.

Bên cạnh đó, tỉnh sẽ thành lập mới ít nhất hai khu công nghiệp công nghệ cao kết hợp trung tâm nghiên cứu và phát triển (R&D). Các vị trí ưu tiên gồm:

Cam Lâm: nơi có lợi thế gần sân bay quốc tế, tuyến cao tốc Bắc – Nam và được quy hoạch là đô thị sáng tạo trong tương lai.

Bắc Vân Phong: với tiềm năng kết nối trực tiếp đến cảng biển nước sâu, khu thương mại tự do (FTZ) và các trung tâm du lịch quốc tế.

Đối với các dự án FDI có hàm lượng công nghệ cao, đặc biệt trong các lĩnh vực như xe điện (EV), điện tử, trí tuệ nhân tạo (AI), công nghệ sinh học..., tỉnh sẽ áp dụng cơ chế ưu tiên trong cấp đất, hỗ trợ pháp lý và chính sách ưu đãi đặc biệt để thu hút và giữ chân các tập đoàn lớn có khả năng tham gia sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu.

Tạo “siêu ưu đãi” – nhưng có chọn lọc

Tỉnh Khánh Hòa sẽ kiến nghị Chính phủ cho phép áp dụng các gói ưu đãi đặc biệt dành riêng cho các nhà đầu tư chiến lược, tương đương với mức ưu đãi đang áp dụng tại các tỉnh dẫn đầu về thu hút FDI như Bắc Giang, Quảng Ninh và Hải Phòng. Cụ thể, bao gồm:

Miễn thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) trong 4 năm đầu,

Giảm 50% thuế TNDN trong 9 năm tiếp theo,

Giảm 70% tiền thuê đất trong 15 năm đối với các dự án thuộc ngành công nghệ cao.

Ngoài ra, tỉnh sẽ xây dựng chính sách ưu đãi chuyên biệt dành cho các doanh nghiệp đạt tiêu chuẩn về môi trường, xã hội và quản trị (ESG) hoặc cam kết trung hòa carbon (Net-Zero), nhằm thu hút dòng vốn chất lượng cao và thân thiện với môi trường.

Tổ chức các sự kiện xúc tiến đầu tư có chọn lọc

Khánh Hòa sẽ tổ chức các hội nghị xúc tiến đầu tư chuyên đề mang tính chiến lược, tiêu biểu như Hội nghị cấp cao về FDI công nghệ cao khu vực miền Trung, với sự phối hợp của các tổ chức quốc tế như JETRO (Nhật Bản), KOTRA (Hàn Quốc) và EuroCham (Châu Âu).

Chiến lược mời gọi đầu tư sẽ tập trung vào các quốc gia có thế mạnh công nghệ và vốn đầu tư bền vững:

Nhật Bản: tập trung vào các ngành robot và điện tử,

Hàn Quốc: xe điện (EV), công nghệ thông tin – truyền thông (ICT), công nghiệp phụ trợ,

Đức và Hà Lan: công nghệ môi trường và tự động hóa,

Singapore: Logistics và xử lý nước.

Bên cạnh các sự kiện hội thảo, tỉnh sẽ phối hợp với các Đại sứ quán, Thương vụ Việt Nam ở nước ngoài và các hiệp hội doanh nghiệp quốc tế để tổ chức các chuyến “FDI tour khảo sát”. Chương trình này sẽ giới thiệu chuỗi giá trị tích hợp của tỉnh, bao gồm khu công nghiệp, đô thị thông minh, logistics và các mô hình phát triển du lịch – công nghiệp bền vững.

Phát triển nguồn nhân lực và trung tâm công nghiệp số

Để đảm bảo nguồn lao động chất lượng cao phục vụ các dự án FDI, tỉnh Khánh Hòa sẽ tăng cường liên kết giữa Đại học Nha Trang, các viện nghiên cứu và doanh nghiệp đầu tư nước ngoài. Mục tiêu là xây dựng chương trình đào tạo thực hành – thực chiến phù hợp với yêu cầu kỹ thuật của các ngành công nghệ cao như điện tử, tự động hóa, xe điện, logistics...

Bên cạnh đó, tỉnh sẽ thành lập Trung tâm đào tạo kỹ thuật – logistics – tự động hóa đặt tại Cam Ranh và Ninh Hòa. Đây sẽ là những hạt nhân đào tạo nghề chuyên sâu, cung cấp nhân lực tay nghề cao ngay tại địa phương, giảm phụ thuộc vào lao động nhập cư và nâng cao năng lực cạnh tranh của khu vực.

Ngoài đào tạo, Khánh Hòa cũng đầu tư xây dựng hệ sinh thái hỗ trợ nguồn nhân lực gắn với khu công nghiệp, bao gồm: ký túc xá cho kỹ sư, nhà ở công nhân theo tiêu chuẩn xanh, cùng các không gian sáng tạo khởi nghiệp (startup hub) phục vụ các doanh nghiệp phụ trợ công nghiệp, công nghệ số và tự động hóa.

Cải cách thể chế – xây dựng chính quyền thân thiện với FDI

Nhằm thu hút và giữ chân các nhà đầu tư nước ngoài, tỉnh Khánh Hòa sẽ đẩy mạnh cải cách thể chế, tạo môi trường đầu tư minh bạch, hiệu quả và thân thiện. Một trong những giải pháp trọng tâm là thành lập Tổ công tác đặc biệt xúc tiến FDI công nghiệp trực thuộc Chủ tịch UBND tỉnh, có nhiệm vụ hỗ trợ nhanh chóng, tháo gỡ khó khăn trực tiếp cho các nhà đầu tư chiến lược.

Song song đó, tỉnh sẽ triển khai hệ thống cấp phép đầu tư trực tuyến, tích hợp toàn bộ thủ tục hành chính về đầu tư – xây dựng – môi trường – đất đai vào một cửa duy nhất. Hệ thống này hướng đến mô hình "trọn gói từ pháp lý đến vận hành", giúp doanh nghiệp tiết kiệm thời gian và chi phí.

Đối với các doanh nghiệp FDI lớn, chiến lược, Khánh Hòa sẽ xây dựng cơ chế linh hoạt có cam kết song phương, trong đó chính quyền tỉnh ưu tiên cấp điện, quỹ đất, nhân lực, đồng thời hỗ trợ thủ tục nhanh gọn, tạo thuận lợi tối đa trong suốt vòng đời của dự án.

Định vị thương hiệu công nghiệp mới – “Khánh Hòa Tech Bay”

Khánh Hòa sẽ đẩy mạnh xây dựng và định vị thương hiệu công nghiệp mang tính chiến lược: “Khánh Hòa – Trung tâm sản xuất xanh và thông minh bên bờ Đông ASEAN”, nhằm tạo ấn tượng mạnh mẽ với các nhà đầu tư quốc tế và thu hút dòng vốn FDI chất lượng cao.

Để hiện thực hóa tầm nhìn này, tỉnh sẽ triển khai các chiến dịch truyền thông toàn cầu, với thông điệp hấp dẫn như:

“Blue Bay – Green Tech” (Vịnh xanh – Công nghệ xanh)

“Live & Make in Khánh Hòa” (Sống và sản xuất tại Khánh Hòa)

“The Future Factory by the Sea” (Nhà máy tương lai bên biển)

Những thông điệp này sẽ được quảng bá tại các diễn đàn và hội chợ quốc tế có ảnh hưởng lớn như Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF), Hannover Messe (Đức), Tech in Asia (Singapore)… để tạo sự lan tỏa và định vị hình ảnh mới của tỉnh.

Chiến lược thu hút FDI công nghiệp từ Trung Quốc, Đài Loan và Singapore

Tầm nhìn điều chỉnh

Khánh Hòa đặt mục tiêu trở thành điểm đến chiến lược cho làn sóng dịch chuyển sản xuất từ Trung Quốc, Đài Loan và Singapore, trong bối cảnh các tập đoàn công nghệ cao đang tái cấu trúc chuỗi cung ứng toàn cầu. Xu hướng chuyển dịch ra khỏi Trung Quốc nhằm tránh rủi ro địa chính trị và đa dạng hóa chuỗi sản xuất đang tạo ra cơ hội lớn cho các trung tâm logistics – công nghiệp biển như Việt Nam.

Trong tầm nhìn này, Khánh Hòa không chỉ là nơi tiếp nhận đầu tư, mà còn đóng vai trò là trạm trung chuyển và sản xuất thông minh, kết nối thị trường ASEAN với chuỗi giá trị toàn cầu, đặc biệt trong các lĩnh vực như điện tử, thiết bị thông minh, năng lượng tái tạo, và logistics công nghệ cao. Qua đó, tỉnh hướng đến vị thế mới: “cửa ngõ sản xuất hiện đại bên bờ Đông ASEAN”, hấp dẫn dòng vốn chất lượng cao từ Đông Bắc Á và Đông Nam Á.

Trung Quốc đại lục – Chuyển dịch chuỗi sản xuất “China +1”

Cơ hội:

Trong bối cảnh Trung Quốc đang khuyến khích doanh nghiệp mở rộng sản xuất ra nước ngoài nhằm giảm chi phí lao động, thuế quan và hạn chế rủi ro địa chính trị, Việt Nam – đặc biệt là Khánh Hòa – nổi lên như một điểm đến tiềm năng. Các doanh nghiệp Trung Quốc trong các lĩnh vực như thiết bị điện, năng lượng tái tạo, xe điện, trí tuệ nhân tạo (AI), công nghiệp nhẹ và cơ khí chính xác hiện đang tìm kiếm những khu vực ổn định, có hạ tầng biển – cảng – đường bộ phát triển để thiết lập cơ sở sản xuất mới.

Hành động cụ thể:

Để tận dụng xu hướng dịch chuyển này, Khánh Hòa sẽ thiết lập các văn phòng xúc tiến đầu tư tại các trung tâm công nghiệp lớn của Trung Quốc như Quảng Châu, Thâm Quyến và Phúc Kiến – nơi tập trung nhiều doanh nghiệp logistics và sản xuất.

Tỉnh sẽ chủ động mời gọi đầu tư vào các lĩnh vực như sản xuất thiết bị năng lượng tái tạo, pin mặt trời và hệ thống lưu trữ năng lượng; phát triển ngành cơ khí điện – xe điện tại Cam Lâm và Ninh Hòa.

Đồng thời, Khánh Hòa khuyến khích các doanh nghiệp FDI Trung Quốc hợp tác với doanh nghiệp địa phương để phát triển chuỗi cung ứng phụ trợ tại Khu kinh tế Vân Phong, qua đó thúc đẩy sự lan tỏa công nghiệp theo chiều sâu và bền vững

Đài Loan (Taiwan) – Công nghệ điện tử, bán dẫn, cơ khí chính xác

Cơ hội:

Trong những năm gần đây, nhiều tập đoàn công nghệ lớn của Đài Loan như Foxconn, Pegatron, Compal, Wistron và TSMC đã và đang thực hiện chiến lược dịch chuyển sản xuất ra khỏi Trung Quốc để đa dạng hóa chuỗi cung ứng, trong đó Đông Nam Á – đặc biệt là Việt Nam – là điểm đến hàng đầu. Việt Nam hiện đã trở thành “trung tâm tăng trưởng sản xuất mới của Đài Loan”, tuy nhiên phần lớn các dự án FDI của Đài Loan vẫn đang tập trung tại các tỉnh phía Bắc và Bắc Trung Bộ.

Hành động cụ thể

Để mở rộng phạm vi tiếp cận và thu hút đầu tư từ các doanh nghiệp Đài Loan vào miền Trung, tỉnh Khánh Hòa sẽ tổ chức các chương trình xúc tiến đầu tư (roadshow) tại các thành phố lớn của Đài Loan như Cao Hùng và Đài Bắc, phối hợp cùng TAITRA – Hiệp hội Xúc tiến Thương mại Đài Loan.

Tỉnh sẽ tập trung mời gọi đầu tư vào các lĩnh vực thế mạnh của Đài Loan như công nghiệp điện tử tiêu dùng, sản xuất máy tính, module LED, linh kiện cho ô tô điện, cũng như gia công cơ khí chính xác và các giải pháp tự động hóa sản xuất bằng robot.

Đặc biệt, Khánh Hòa sẽ đề xuất quy hoạch một khu công nghiệp riêng dành cho nhà đầu tư Đài Loan tại Cam Lâm hoặc Ninh Hòa, đi kèm với các gói ưu đãi thuế hấp dẫn và hạ tầng sẵn sàng như nhà xưởng tiêu chuẩn, dịch vụ hỗ trợ đầu tư trọn gói.

Singapore – Đối tác đầu tư chiến lược về hạ tầng, công nghệ và dịch vụ xanh

Cơ hội:

Singapore không phải là quốc gia có thế mạnh về sản xuất công nghiệp truyền thống, nhưng lại nổi bật trong các lĩnh vực quản lý khu công nghiệp cao cấp, phát triển hạ tầng xanh, dịch vụ công nghệ và logistics. Các tập đoàn hàng đầu của Singapore như VSIP, Ascendas và Sembcorp đã có nhiều dự án thành công tại Việt Nam, đặc biệt trong phát triển khu công nghiệp – đô thị kiểu mẫu. Ngoài ra, Singapore còn là trung tâm tài chính – đầu tư chiến lược của khu vực Đông Nam Á, đóng vai trò điều phối các dòng vốn lớn từ các quỹ đầu tư quốc tế vào lĩnh vực công nghệ, đổi mới sáng tạo và phát triển bền vững.

Hành động cụ thể:

Tỉnh Khánh Hòa sẽ chủ động mời gọi các tập đoàn lớn của Singapore như Sembcorp, CapitaLand, Ascendas-Singbridge tham gia đầu tư vào các dự án trọng điểm, bao gồm:

Phát triển khu công nghiệp sinh thái tích hợp với đô thị thông minh tại Cam Lâm và Bắc Vân Phong;

Xây dựng trung tâm logistics quốc tế và trung tâm điều phối xuất khẩu khu vực miền Trung, gắn với cảng nước sâu Vân Phong;

Triển khai các mô hình hạ tầng môi trường bền vững như xử lý nước thải, tái chế, năng lượng tái tạo cho các khu công nghiệp.

Tích hợp vào Chiến lược FDI Công nghiệp giai đoạn 2025–2035

Song song đó, Khánh Hòa sẽ đề xuất thiết lập Liên minh “Khánh Hòa – Singapore – Trung tâm tăng trưởng biển xanh”, đặt tại Khu kinh tế Vân Phong, nhằm thu hút nguồn lực đầu tư, công nghệ và nhân lực chất lượng cao từ Singapore, đồng thời tạo hình mẫu hợp tác quốc tế trong phát triển công nghiệp biển xanh, thông minh và trung hòa carbon.

Chiến lược thu hút FDI công nghiệp giai đoạn 2025–2035 của Khánh Hòa mới sẽ được thiết kế phù hợp với xu thế tái định hình chuỗi cung ứng toàn cầu, trong đó tập trung vào ba đối tác chiến lược là Trung Quốc đại lục, Đài Loan và Singapore. Mỗi đối tác sẽ có định hướng hợp tác cụ thể về ngành nghề ưu tiên, địa bàn đầu tư và hành động xúc tiến tương ứng.

Trung Quốc được xác định là nguồn FDI quan trọng trong các lĩnh vực năng lượng tái tạo, sản xuất xe điện và thiết bị điện tử công nghiệp. Khu vực Ninh Hòa – Vân Phong sẽ là địa bàn ưu tiên để tiếp nhận các dòng vốn này, nhờ lợi thế về quỹ đất công nghiệp, hạ tầng cảng biển và kết nối logistics. Tỉnh sẽ thiết lập Văn phòng xúc tiến đầu tư tại Thâm Quyến, nhằm tiếp cận các doanh nghiệp công nghệ đang dịch chuyển khỏi Trung Quốc nội địa.

Đài Loan là đối tác tiềm năng trong các ngành công nghệ cao như bán dẫn, linh kiện điện tử, và sản xuất robot. Các khu vực như Cam Lâm và Suối Dầu sẽ được ưu tiên phát triển để hình thành các khu công nghiệp chuyên biệt cho nhà đầu tư Đài Loan. Tỉnh sẽ phối hợp với TAITRA tổ chức các roadshow đầu tư tại Cao Hùng và Đài Bắc, đồng thời đề xuất cơ chế ưu đãi riêng cho các dự án sản xuất công nghệ cao của Đài Loan.

Singapore được xác định là đối tác chiến lược về phát triển hạ tầng khu công nghiệp chất lượng cao, logistics và dịch vụ công nghệ xanh. Các dự án trọng điểm sẽ tập trung ở Cam Lâm và Khu kinh tế Vân Phong, nơi có khả năng tích hợp giữa đô thị thông minh và khu công nghiệp sinh thái. Khánh Hòa sẽ chủ động kêu gọi các tập đoàn lớn như Sembcorp, Ascendas và CapitaLand, đồng thời xúc tiến liên minh hợp tác “Khánh Hòa – Singapore – Trung tâm tăng trưởng biển xanh”.

Thông qua việc tích hợp hành động cụ thể với từng quốc gia đối tác, Khánh Hòa mới đặt mục tiêu xây dựng hệ sinh thái FDI công nghiệp có chọn lọc, giá trị gia tăng cao, và đóng góp thực chất vào mục tiêu phát triển bền vững giai đoạn 2025–2035.

Kết luận

Việc bổ sung ba đối tác chiến lược gồm Trung Quốc, Đài Loan và Singapore vào chiến lược thu hút FDI trong lĩnh vực công nghiệp là yếu tố sống còn, giúp Khánh Hòa kịp thời nắm bắt làn sóng dịch chuyển chuỗi cung ứng toàn cầu. Đây không chỉ là xu thế, mà còn là cơ hội để địa phương chuyển mình trở thành một điểm đến mới cho các nhà đầu tư công nghệ cao, logistics và sản xuất xanh tại khu vực Đông Nam Á.

Chiến lược thu hút FDI cần được chuyển đổi từ tư duy thụ động sang chủ động, không chỉ dừng lại ở việc tiếp nhận dòng vốn, mà cần xác định rõ đối tác theo từng ngành, từng quốc gia. Tỉnh cần chủ động thiết lập các văn phòng xúc tiến đầu tư chuyên biệt tại các địa bàn trọng điểm như Thâm Quyến (Trung Quốc), Đài Bắc (Đài Loan) và Singapore. Đồng thời, việc liên kết thông tin và hợp tác với các tổ chức uy tín như TAITRA (Đài Loan), CCPIT (Trung Quốc) và IE Singapore là hết sức cần thiết để mở rộng mạng lưới đối tác và kênh tiếp cận nhà đầu tư.

Bên cạnh đó, Khánh Hòa cần tăng cường năng lực đàm phán và xúc tiến đầu tư thông qua việc tuyển dụng, đào tạo đội ngũ chuyên trách có trình độ quốc tế, am hiểu đặc thù từng thị trường và ngành nghề. Chỉ khi đó, các mục tiêu chiến lược mới có thể được cụ thể hóa thành dự án thực tế, mang lại giá trị lâu dài cho nền kinh tế địa phương.

Muốn thoát khỏi hình ảnh một tỉnh chỉ mạnh về du lịch, Khánh Hòa cần xác lập vị thế mới là địa phương phát triển công nghiệp công nghệ cao, sản xuất thông minh và toàn diện. Điều này đòi hỏi sự thay đổi trong cách tiếp cận FDI – từ bị động sang chủ động, từ lấy du lịch làm đầu tàu sang việc phối hợp đồng hành giữa công nghiệp công nghệ cao và dịch vụ – du lịch chất lượng cao. Đây là hướng đi cần thiết để tỉnh Khánh Hòa mới thực sự vươn lên trở thành trung tâm tăng trưởng xanh và công nghệ của miền Trung và cả nước.

Tiến sĩ, Luật sư, Doanh nhân Phạm Hồng Điệp

Chủ tịch HĐQT Công ty CP Shinec

Ủy viên Hội đồng Biên tập Tạp chí Kinh tế Môi trường