Định hướng mới cho doanh nghiệp khi hành vi tiêu dùng thay đổi

Theo khảo sát của NielsenIQ năm 2025, có tới 76% người tiêu dùng Việt Nam sẵn sàng chi trả cao hơn cho các sản phẩm xanh, sạch và an toàn. Đặc biệt, nhóm khách hàng trẻ thuộc thế hệ Gen Z và Millennials thể hiện sự quan tâm lớn tới môi trường và sức khỏe. Họ sẵn sàng loại bỏ những sản phẩm rẻ tiền nhưng tiềm ẩn rủi ro để chọn những mặt hàng có chứng nhận hữu cơ, tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP hoặc truy xuất được nguồn gốc.

Người tiêu dùng chọn những mặt hàng có chứng nhận hữu cơ, tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP hoặc truy xuất được nguồn gốc

Không chỉ trong lĩnh vực thực phẩm, xu hướng này còn lan sang các ngành khác như mỹ phẩm, thời trang, đồ gia dụng. Người mua quan tâm nhiều hơn đến nguyên liệu tự nhiên, sản phẩm thân thiện môi trường, có bao bì tái chế. Điều này phản ánh rõ ràng sự dịch chuyển từ tiêu dùng “đại trà, giá rẻ” sang tiêu dùng có trách nhiệm.

Ông Trần Hữu Nam, chuyên gia kinh tế thuộc Viện Nghiên cứu Thị trường và Tiêu dùng nhận định, người tiêu dùng Việt Nam ngày càng thực tế và thông minh. Thay vì mua nhiều hàng rẻ, kém chất lượng, họ chọn “mua ít nhưng tốt”. Đây là một thay đổi tích cực, giúp nâng chuẩn tiêu dùng và tạo động lực để doanh nghiệp phải chú trọng vào chất lượng thay vì chạy theo giá rẻ.

Thực tế cho thấy, những thương hiệu xây dựng được uy tín về chất lượng và trách nhiệm xã hội đang chiếm ưu thế. Một số chuỗi siêu thị đã phát triển khu vực hàng hữu cơ, hàng nông sản sạch với sức mua tăng trưởng 15 - 20% mỗi năm. Nhiều thương hiệu thực phẩm, nước uống, mỹ phẩm thiên nhiên cũng dần khẳng định vị thế, dù giá bán cao hơn thị trường.

Sự chuyển dịch trong thói quen tiêu dùng đang đặt ra yêu cầu cấp thiết cho doanh nghiệp. Đại diện cửa hàng Thực phẩm sạch nông sản ngon tại Hà Nội chia sẻ, trước kia, chúng tôi tập trung nhiều vào sản lượng và giá rẻ để cạnh tranh. Nhưng vài năm gần đây, khách hàng gần như chỉ hỏi về chứng nhận chất lượng, quy trình trồng trọt và mức độ an toàn. Đó là tín hiệu buộc doanh nghiệp phải tái cấu trúc, đầu tư công nghệ sạch và truy xuất nguồn gốc.

Doanh nghiệp cần chú trọng vào chất lượng thay vì chạy theo giá rẻ

Bên cạnh sản xuất, hệ thống phân phối cũng đang thay đổi mạnh mẽ. Các kênh bán hàng hiện đại như siêu thị, cửa hàng tiện lợi, sàn thương mại điện tử đẩy mạnh cung cấp thông tin minh bạch về sản phẩm, từ nguồn gốc, thành phần, đến cam kết môi trường. Một số doanh nghiệp còn áp dụng công nghệ blockchain để giúp người mua truy xuất từng khâu trong chuỗi cung ứng.

Các chuyên gia cho rằng, việc người tiêu dùng gạt bỏ tâm lý “ham rẻ” để tập trung vào sản phẩm xanh - sạch - an toàn, chất lượng và có thương hiệu là xu hướng tất yếu. Đây không chỉ phản ánh sự nâng cao về thu nhập và nhận thức, mà còn mở ra cơ hội để doanh nghiệp Việt xây dựng thương hiệu bền vững.

TS. Lê Thị Thu Hằng, giảng viên Trường Đại học Kinh tế Quốc dân cho rằng, người tiêu dùng chính là lực đẩy để doanh nghiệp thay đổi. Khi chất lượng, thương hiệu và yếu tố bền vững trở thành tiêu chí mua hàng, doanh nghiệp nào nắm bắt nhanh sẽ có lợi thế cạnh tranh dài hạn. Ngược lại, nếu vẫn giữ tư duy chạy theo giá rẻ, doanh nghiệp sẽ sớm bị đào thải.

Nhiều doanh nghiệp còn áp dụng công nghệ blockchain để giúp người mua truy xuất từng khâu trong chuỗi cung ứng

Có thể thấy, xu hướng tiêu dùng tại Việt Nam đang ngày càng hướng tới mục tiêu “xanh - sạch - an toàn, chất lượng và thương hiệu”. Người tiêu dùng không còn đánh đổi sức khỏe lấy giá rẻ, mà đặt niềm tin vào sản phẩm uy tín, minh bạch và bền vững. Đây chính là định hướng chiến lược cho các doanh nghiệp sản xuất và phân phối trong giai đoạn mới.

Đức Hiền