Định hình chính sách thúc đẩy thương mại trong nước

Thị trường bán lẻ Việt Nam hiện đang trong giai đoạn phát triển. (Ảnh: KIM DUNG)

Định hướng chính sách phát triển thương mại trong nước là một hành trình dài hơi, đòi hỏi sự chung tay, đồng lòng từ Trung ương đến địa phương, từ cơ quan quản lý nhà nước đến cộng đồng doanh nghiệp, các hiệp hội ngành hàng và người dân.

Sự chuyển mình mạnh mẽ

Bối cảnh mới đang mang đến nhiều biến động trong phát triển thương mại. Những công nghệ mới như trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (Big Data), blockchain… đã làm thay đổi sâu sắc cách thức sản xuất, phân phối và tiêu dùng. Thương mại điện tử phát triển mạnh mẽ, định hình lại hành vi mua sắm của người dân. Các hiệp định thương mại tự do (FTA) thế hệ mới vừa mở ra cơ hội xuất khẩu, vừa đặt ra thách thức bởi cạnh tranh gay gắt từ hàng hóa nhập khẩu.

Trong khi đó, người tiêu dùng đã quan tâm nhiều hơn đến chất lượng, nguồn gốc xuất xứ hàng hóa; yêu cầu về sản xuất xanh, tiêu dùng bền vững, kinh tế tuần hoàn cũng ngày càng trở nên cấp thiết. “Trong bối cảnh đó, thị trường trong nước phải chuyển mình mạnh mẽ, không chỉ là nơi tiêu thụ sản phẩm mà còn là động lực quan trọng thúc đẩy sản xuất, tạo việc làm và bảo đảm an sinh xã hội”, Phó Cục trưởng Quản lý và Phát triển thị trường trong nước (Bộ Công thương) Bùi Nguyễn Anh Tuấn nhấn mạnh.

Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, mở ra kỷ nguyên mới cho thị trường nội địa. Áp dụng công nghệ, chuyển đổi số sẽ giúp thị trường minh bạch, hiệu quả hơn với các kênh phân phối đa dạng từ truyền thống đến trực tuyến. Doanh nghiệp sẽ có cơ hội tiếp cận thị trường rộng lớn hơn, đồng thời tối ưu hóa quy trình hoạt động, giảm chi phí và tăng năng lực cạnh tranh.

Nghị quyết số 59-NQ/ TW ngày 30/4/2025 của Bộ Chính trị về hội nhập quốc tế trong tình hình mới khẳng định: Hội nhập không chỉ là xuất khẩu mà còn mở cửa đón nhận những luồng hàng hóa, dịch vụ và công nghệ mới, tạo ra sự cạnh tranh lành mạnh, thúc đẩy doanh nghiệp trong nước nâng cao năng lực. Việt Nam cần tận dụng tối đa các FTA đã ký kết để mở rộng không gian thị trường, đồng thời bảo vệ hợp lý sản xuất trong nước và quyền lợi người tiêu dùng.

Nghị quyết số 66-NQ/TW ngày 30/4/2025 của Bộ Chính trị về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới là yếu tố then chốt để tạo dựng môi trường kinh doanh ổn định, minh bạch và công bằng. Một hệ thống pháp luật chặt chẽ, dễ hiểu, dễ thực thi sẽ là bảo chứng cho sự phát triển của thị trường nội địa.

Tiếp đó, Nghị quyết số 68-NQ/TW ngày 4/5/2025 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân khẳng định vai trò động lực quan trọng của khu vực kinh tế này. Kinh tế tư nhân chính là mạch máu của thị trường nội địa, là nơi tạo ra phần lớn việc làm, sản phẩm và dịch vụ. Việc xóa bỏ mọi rào cản, bảo đảm quyền sở hữu tài sản và tự do kinh doanh sẽ giải phóng tiềm năng to lớn của kinh tế tư nhân, giúp thị trường trong nước sôi động và đa dạng hơn. Bộ Công thương xác định việc triển khai hiệu quả “Bộ tứ nghị quyết” kể trên sẽ là kim chỉ nam cho mọi hoạt động phát triển thị trường trong nước thời gian tới.

Quản lý, giám sát thị trường

Theo các chuyên gia kinh tế, thị trường bán lẻ Việt Nam hiện đang trong giai đoạn phát triển và có sự bứt phá sau đại dịch. Giai đoạn 2025-2030, thị trường sẽ kỳ vọng đạt mức tăng trưởng mạnh hơn, đủ sức cạnh tranh với các quốc gia hàng đầu khu vực.

Tuy nhiên, theo Phó Chủ tịch Hiệp hội Các nhà bán lẻ Việt Nam Trần Thị Phương Lan, doanh nghiệp vẫn phải đối mặt với thị trường đầy thách thức khi nhu cầu tiêu dùng còn yếu, người dân ngày càng nhạy cảm với giá cả. Bên cạnh đó là cạnh tranh gay gắt giữa các thương hiệu trong và ngoài nước với sự tham gia của nhiều đối thủ mới, bao gồm nhiều doanh nghiệp nước ngoài khi các cam kết về mở cửa thị trường bán lẻ được thực thi và đặc biệt là các nền tảng thương mại điện tử lớn.

Để ngành bán lẻ trong nước phát triển bứt phá hơn, các cơ quan quản lý cần tiếp tục hoàn thiện hệ thống chính sách, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh và cải cách thủ tục hành chính; nâng cao hiệu quả thực thi pháp luật về phát triển thương mại trong nước, bảo đảm cạnh tranh bình đẳng, phát triển bền vững; đồng thời, nâng cao năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp bán lẻ Việt Nam thông qua các chính sách hỗ trợ về tài chính và nguồn nhân lực cũng như có chính sách hỗ trợ cụ thể cho doanh nghiệp phát triển hạ tầng thương mại ở vùng sâu, vùng xa, miền núi, hải đảo,...

THÁI LINH