Điều trị bệnh trĩ bằng RFA 'giống như mới quen một cô gái đẹp'

Từ dao mổ đến RFA

Trong các bệnh lý về hậu môn - trực tràng, trĩ là một trong những căn bệnh phổ biến nhất, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng cuộc sống của hàng triệu người Việt Nam. Theo các khảo sát dịch tễ, tỷ lệ mắc bệnh trĩ ở nước ta chiếm tới 40 - 50% dân số trưởng thành, nhưng con số thực tế có thể cao hơn, vì nhiều bệnh nhân ngại đi khám, thường chỉ tìm đến bác sĩ khi bệnh đã ở giai đoạn nặng.

Điều trị bệnh trĩ bằng kỹ thuật đốt sóng cao tần (RFA) tại một cơ sở y tế - Ảnh: minh họa

Trĩ tuy không gây nguy hiểm trực tiếp đến tính mạng, nhưng lại mang đến nhiều phiền toái: đau rát, chảy máu, sa búi trĩ, nhiễm trùng. Ở giai đoạn nặng, người bệnh có thể gặp biến chứng thiếu máu, nghẹt búi trĩ, thậm chí hoại tử. Điều trị bệnh trĩ vì thế luôn là một chủ đề được quan tâm trong giới y khoa cũng như cộng đồng.

Trong nhiều thập kỷ qua, phẫu thuật Milligan-Morgan (cắt trĩ kinh điển) và Longo (cắt trĩ bằng stapler) là những phương pháp điều trị chuẩn mực, được áp dụng rộng rãi tại các bệnh viện lớn. Tuy nhiên, với sự phát triển của y học hiện đại, các kỹ thuật ít xâm lấn hơn, trong đó có đốt sóng cao tần (Radiofrequency Ablation - RFA), đang dần được nghiên cứu và đưa vào ứng dụng.

Theo BSCK2 Trần Ngọc Lưu Phương - giảng viên Trường đại học y khoa Phạm Ngọc Thạch, Trưởng khoa nội soi tiêu hóa (Bệnh viện Nguyễn Tri Phương, TP.HCM) - kỹ thuật RFA vốn không phải là kỹ thuật xa lạ trong y học.

Trước đây, RFA đã được sử dụng rộng rãi trong điều trị u gan, u tuyến giáp hay các bệnh lý tim mạch. Nguyên lý của phương pháp này là đưa năng lượng sóng cao tần vào mô bệnh, làm tăng nhiệt độ cục bộ đến mức có thể phá hủy tế bào bệnh lý nhưng không làm tổn thương mô lành xung quanh.

"RFA tạo ra nhiệt năng vừa đủ, tác động đúng vào vị trí cần điều trị. Khi áp dụng vào bệnh trĩ, sóng cao tần sẽ làm co rút, xơ hóa búi trĩ. Kỹ thuật này giúp bệnh nhân ít đau hơn, ít chảy máu, thời gian hồi phục nhanh, và đặc biệt là giảm đáng kể thời gian nằm viện", bác sĩ Phương cho biết.

Như vậy, thay vì cắt bỏ toàn bộ búi trĩ như phẫu thuật cổ điển, RFA chủ yếu tác động bằng nhiệt, vừa đủ để phá hủy mạch máu trĩ, khiến búi trĩ teo lại.

Các nghiên cứu quốc tế cho thấy RFA có tỷ lệ thành công trên 90%, tương đương với phẫu thuật trĩ truyền thống. “Trong y khoa, chỉ cần trên 90% là đạt tiêu chuẩn. RFA hoàn toàn đáp ứng được điều này, thậm chí trong nhiều trường hợp còn vượt trội về tính an toàn và sự thoải mái cho bệnh nhân”, bác sĩ Phương nhấn mạnh.

Điều đặc biệt đối với sử dụng kỹ thuật RFA trong điều trị bệnh trĩ, theo bác sĩ Phương, là bệnh nhân ít đau, ít chảy máu, thời gian nằm viện ngắn và hồi phục nhanh.

“Bệnh nhân sử dụng kỹ thuật RFA ít đau, ít chảy máu, có thể đi lại sớm. Trong khi đó, mổ truyền thống đau nhiều, cần dùng thuốc giảm đau mạnh, nguy cơ chảy máu hậu phẫu cao hơn. Nếu như sử dụng kỹ thuật RFA, bệnh nhân có thể xuất viện sau 1 - 2 ngày, hồi phục sinh hoạt bình thường trong vòng một tuần thì mổ truyền thống, thời gian nằm viện kéo dài hơn (5 - 7 ngày), bệnh nhân mất thêm vài tuần để hồi phục hoàn toàn”, bác sĩ Phương giải thích.

Giống như mới quen một cô gái đẹp

Dù RFA được ứng dụng trong điều trị bệnh trĩ ở nhiều quốc gia, nhưng tại Việt Nam vẫn còn hạn chế. Hiện nay, hầu hết các bệnh viện công trong cả nước đều chưa áp dụng kỹ thuật RFA trong điều trị bệnh trĩ.

Chia sẻ về điều này, bác sĩ Phương cho biết hiện nay chi phí điều trị RFA cao hơn so với phẫu thuật truyền thống, chủ yếu do giá máy móc và thiết bị chuyên dụng; chưa được bảo hiểm y tế thanh toán; tâm lý thận trọng với phương pháp mới.

“Trước mắt, RFA có nhiều ưu điểm và hiệu quả, nhưng đâu biết sau này có những biến chứng hay điều gì khác không, vì chúng ta chưa có thời gian kiểm định. Trong khi đó, phương pháp mổ trĩ truyền thống đã có từ lâu, chúng ta đã hiểu hết, sử dụng nó vẫn an tâm hơn. Tóm lại, điều trị bệnh trĩ bằng RFA giống như chúng ta mới quen một cô gái đẹp nên chưa thể hiểu hết”, bác sĩ Phương chia sẻ.

Theo bác sĩ Phương trĩ độ 1, độ 2 thường chỉ cần điều chỉnh chế độ ăn, dùng thuốc, chưa cần can thiệp. Với trĩ độ 3, độ 4, nếu đơn thuần thì có thể cân nhắc RFA. Nhưng nếu trĩ hỗn hợp, phức tạp, hoặc có biến chứng thì mổ vẫn là lựa chọn tối ưu.

“Như vậy, có thể thấy những trường hợp bị bệnh trĩ phức tạp như: trĩ hỗn hợp hoặc biến chứng nặng, bác sĩ vẫn ưu tiên mổ để xử lý triệt để. Không phải trường hợp bệnh trĩ nào cũng phù hợp với RFA”, bác sĩ Phương cho biết.

Ngoài ra, không phải cơ sở y tế nào cũng có đội ngũ bác sĩ được đào tạo để thực hiện kỹ thuật này. “Đây là rào cản lớn khiến RFA chưa phổ biến ở Việt Nam”, bác sĩ Phương nói.

Một số bệnh nhân kỳ vọng RFA sẽ “xử lý tận gốc” trĩ. Tuy nhiên, các chuyên gia lưu ý, bệnh trĩ có xu hướng tái phát nếu bệnh nhân không thay đổi lối sống, chế độ ăn uống, sinh hoạt. Vì vậy, điều trị nào cũng cần kết hợp với phòng ngừa lâu dài

Bác sĩ Phương nhấn mạnh RFA không phải là “chiếc đũa thần” thay thế hoàn toàn phẫu thuật cắt trĩ. Mỗi phương pháp có ưu điểm và hạn chế riêng, cần cá thể hóa theo từng trường hợp.

Có thể nói, trong điều trị bệnh trĩ, không có phương pháp nào tuyệt đối hoàn hảo. RFA mang lại nhiều lợi thế vượt trội về giảm đau, hồi phục nhanh và hiệu quả điều trị cao. Tuy nhiên, phẫu thuật cổ điển vẫn giữ vai trò quan trọng, nhất là trong các trường hợp phức tạp.

Các chuyên gia nhận định cùng với xu hướng ít xâm lấn, ít đau, hồi phục nhanh trong y học hiện đại, trong tương RFA có nhiều cơ hội phát triển tại Việt Nam. Khi chi phí dần được cân đối, bác sĩ được đào tạo nhiều hơn và bệnh nhân có thêm thông tin, kỹ thuật này có thể trở thành lựa chọn phổ biến trong điều trị trĩ.

Hồ Quang