Điều gì xảy ra nếu Tổng thống Trump sa thải Chủ tịch Fed?

Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Fed Jerome Powell - Ảnh: Reuters

Trong báo cáo nghiên cứu của công ty Wolfe Research, hai nhà phân tích Tobin Marcus và Chutong Zhu cho rằng nếu Tổng tống Mỹ Donald Trump sa thải Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) Jerome Powell, thị trường tài chính sẽ chịu tác động mạnh, dẫn tới một đợt bán tháo cổ phiếu và trái phiếu kho bạc Mỹ.

"Ý TƯỞNG TỒI TỆ"

Theo Wolfe Research, Tòa án Tối cao Mỹ có thể sẽ ra quyết định về việc liệu ông Trump có quyền sa thải ông Powell hay không. Báo cáo nghiên cứu của công ty này được công bố ngày 16/7, chỉ vài giờ sau khi một quan chức Nhà Trắng cho biết Tổng thống Mỹ một ngày trước đó đã nói với một số nghị sĩ đảng Cộng hòa rằng ông sẽ “sớm” sa thải Chủ tịch Fed. Tuy nhiên, trong một cuộc trao đổi với các nhà báo tại Phòng Bầu dục cùng ngày, ông Trump phủ nhận thông tin mà vị quan chức đưa ra.

“Chúng tôi không định làm gì cả”, ông Trump nói về việc sa thải Chủ tịch Fed trước khi nhiệm kỳ của ông Powell chính thức kết thúc vào tháng 5/2026. “Dù không loại trừ khả năng nào nhưng tôi cho rằng việc đó khó có khả năng xảy ra, trừ phi ông ấy (ông Powell) phải rời khỏi vì vấn đề gian lận”.

Tuy nhiên, theo các nhà phân tích, ông Trump thường thay đổi quan điểm nhanh chóng nên chưa có gì chắc chắn. Các quan chức trong chính quyền của ông Trump gần đây phát tín hiệu rằng Tổng thống có thể sa thải ông Powell vì một lý do chính đáng, cụ thể là việc Nhà Trắng cáo buộc Fed đã chi quá nhiều tiền vào việc cải tạo trụ sở Fed.

Trong những tháng qua, Tổng thống Mỹ nhiều lần phàn nàn về ông Powell, chỉ trích Chủ tịch Fed vì không cắt giảm lãi suất dù ông đã nhiều lần yêu cầu.

“Có rất nhiều ý tưởng tồi tệ, nhưng việc Tổng thống sa thải Chủ tịch Fed hay nói rằng tôi đang cố gắng sa thải là ý tưởng tôi tệ nhất”, ông Roger Altman, nhà sáng lập công ty Evercore và từng giữ chức Thứ trưởng Bộ Tài chính Mỹ dưới thời cựu Tổng thống Bill Clinton, nhận xét trong một chương trình của CNBC ngày 16/7.

Theo ông Altman, quỹ đạo kinh tế của các quốc gia có ngân hàng trung ương hoàn toàn độc lập như Mỹ rất khác các nền kinh tế nơi ngân hàng trung ương nằm dưới sự kiểm soát của chính phủ như Thổ Nhĩ Kỳ hay Argentina.

“Cả Thổ Nhĩ Kỳ và Argentina đều ghi nhận lạm phát ở mức hai con số những năm gần đây”, ông Altman chỉ ra. “Tôi cho rằng ông Powell sẽ không chấp thuận yêu cầu từ chức trong trường hợp ông Trump đưa ra yêu cầu đó. Vì vậy, vấn đề này sau cùng có thể được giải quyết ở tòa án".

3 KỊCH BẢN

Quan điểm này nhận được sự đồng tình của các nhà phân tích tại Wolfe Research.

“Nếu ông Trump hành động để thực sự sa thải ông Powell, thay vì chỉ gây áp lực để ông ấy từ chức, thì Chủ tịch Fed có thể đâm đơn kiện để ngăn chặn việc này”, báo cáo của Wolfe Research dự báo. “Một câu hỏi lớn được đặt ra là liệu ông Powell có thực sự bị sa thải khi một vụ kiện như vậy diễn ra hay không?"

Báo cáo của Wolfe Research chỉ ra 3 kịch bản khi ông Trump sa thải ông Powell.

Kịch bản đầu tiên là ông Powell vẫn giữ cương vị chủ tịch Fed trong khi ông Trump tìm kiếm một phán quyết từ Tòa án Tối cao để sa thải ông khỏi vị trí này.

Kịch bản thứ hai là ông Powell tình nguyện rời cương vị và đâm đơn kiện để được phục chức.

Ở kịch bản thứ ba và cũng là kịch bản kịch tính nhất, ông Powell cố gắng giữ vị trí chủ tịch Fed trong khi ông Trump cố gắng sa thải ông thông qua hành động hành pháp.

Theo các nhà phân tích của Wolfe Research, kịch bản tương tự đã xảy ra vào tháng 3 khi cảnh sát Washington D.C. được gọi đến để hộ tống các nhân viên của Viện Hòa bình Mỹ (USIP) ra khỏi tòa nhà trụ sở nơi họ đang làm việc sau khi các nhân viên từ Bộ Hiệu quả Chính phủ do tỷ phú Elon Musk đứng đầu cáo buộc họ xâm nhập trái phép.

“Việc ông Powell bị cảnh sát Washigton D.C. hoặc lực lượng thực thi pháp luật liên bang áp giải ra khỏi Fed sẽ là một hình ảnh gây lo ngại lớn cho thị trường tài chính”, báo cáo của Wolfe Research chỉ ra.

Nếu xảy ra kiện tụng liên quan đến việc ông Trump sa thải Chủ tịch Fed, nhiều khả năng vụ việc sẽ được đưa lên Tòa án Tối cao. Tuy nhiên, các nhà phân tích cho rằng, vụ kiện liên quan tới Chủ tịch Fed sẽ không giống các vụ kiện tụng sa thải tương tự trước đây bởi Fed được xem là một cơ quan khác biệt so với các cơ quan độc lập khác ở Mỹ.

“Chúng tôi cho rằng ông Powell có khả năng cao sẽ giành chiến thắng tại tào án, nhưng chưa có gì chắc chắn cả”, các nhà phân tích của Wolfe Research nói.

Các nhà phân tích của Wolfe Research cũng chỉ ra một kịch bản nữa là Tòa án Tối cao sẽ duy trì hiệu lực phán quyết của một tòa án cấp thấp hơn trong đó ngăn ông Trump sa thải chủ tịch Fed.

“Chỉ cần như vậy cũng đủ để ông Powell tiếp tục cương vị của mình cho tới hết nhiệm kỳ”, báo cáo nhận xét.

Ngọc Trang