Điều chưa biết về 3 cơ sở hạt nhân của Iran bị Mỹ tấn công

Natanz - Khu phức hợp hạt nhân quan trọng bậc nhất

"Phần nổi" của cơ sở hạt nhân Natanz của Iran. Ảnh: Reuters

Khu phức hợp hạt nhân Natanz nằm cách thủ đô Tehran khoảng 250 km về phía Nam, được coi là cơ sở làm giàu uranium lớn nhất của Iran. Natanz có 2 nhà máy làm giàu urani gồm nhà máy dưới lòng đất lớn (FEP) và nhà máy thí điểm trên mặt đất (PFEP).

Các nhà phân tích cho biết cơ sở này được sử dụng để phát triển và lắp ráp máy ly tâm làm giàu uranium, một công nghệ quan trọng biến uranium thành nhiên liệu hạt nhân.

Theo cơ quan Sáng kiến đe dọa hạt nhân (NTI), Natanz có 6 tòa nhà trên mặt đất và 3 công trình ngầm, trong đó 2 công trình có thể chứa 50.000 máy ly tâm. Hiện tại, khoảng 16.000 máy đã được lắp đặt, trong đó 13.000 máy đang hoạt động, làm giàu urani tới mức 5%.

Theo Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA), Iran đã làm giàu uranium lên đến độ tinh khiết 60% tại nhà máy trên mặt đất của Natanz. Trong khi đó, uranium cấp độ vũ khí phải đạt độ tinh khiết 90%.

Fordow - Pháo đài hạt nhân bất khả xâm phạm

Toàn cảnh khu vực cơ sở hạt nhân Fordow được xây dựng trong lòng núi ở Iran. Ảnh: CNBC

Vẫn còn nhiều điều chưa biết về quy mô và bản chất đầy đủ của cơ sở này, vốn được xây dựng gần thành phố linh thiêng Qom và nằm sâu trong lòng dãy núi Zagros hùng vĩ ở miền Trung Iran.

Theo CNN, cơ sở hạt nhân kiên cố nhất của Iran – Fordow – được xây dựng sâu trong lòng núi nhằm bảo vệ khỏi các cuộc tấn công, với các sảnh chính ước tính nằm ở độ sâu từ 80-90m, bao bọc bởi đá bazan và bê tông.

Đây là nơi đặt các máy ly tâm tiên tiến được sử dụng để làm giàu urani lên đến độ tinh khiết cao. Các báo cáo gần đây của IAEA cho thấy Iran đã tăng sản lượng uranium làm giàu lên mức 60% tại Fordow. Theo các chuyên gia và IAEA, cơ sở này hiện có 2.700 máy ly tâm.

Không giống như Natanz - được công khai từ 2003 sau khi bị nhóm đối lập lưu vong của Iran tiết lộ, Fordow được thiết kế với mục đích rõ ràng là để “sống sót sau các cuộc tấn công từ trên không”.

Năm 2009, Mỹ, Anh và Pháp tiết lộ Iran đã bí mật xây dựng Fordow trong nhiều năm mà không báo cáo cho IAEA. Tổng thống Mỹ khi đó là Barack Obama khẳng định: “Quy mô và thiết kế của cơ sở này không phù hợp với một chương trình hòa bình”.

"Để Fordow có thể bị phá hủy bằng một quả bom thả từ bên ngoài, quốc gia duy nhất trên thế giới có quả bom đó là Mỹ. Và đó là quyết định mà Mỹ phải đưa ra, bất kể họ có thực sự theo đuổi con đường đó hay không", Đại sứ Israel tại Mỹ Yechiel Leiter từng khẳng định trong cuộc phỏng vấn trên Merit TV ngày 16/6.

Isfahan - Tổ hợp nghiên cứu hạt nhân hàng đầu

Hình ảnh vệ tinh nhà máy làm giàu hạt nhân Isfahan ở Iran. Ảnh: CNN

Isfahan nằm ở miền Trung Iran và là nơi có khu phức hợp nghiên cứu hạt nhân lớn nhất nước này. Tại đây có nhà máy sản xuất tấm nhiên liệu (FPFP) và nhà máy chuyển đổi uranium (UCF), nơi urani được xử lý thành uranium hexafluoride – nguyên liệu cho máy ly tâm.

Cơ sở này được cho là đi vào hoạt động từ năm 1984 với 3.000 nhà khoa học làm việc, bị "nghi ngờ là trung tâm" của chương trình hạt nhân Iran. Tổ hợp này được cho là vận hành ba lò phản ứng nghiên cứu nhỏ, cũng như một cơ sở chuyển đổi, một nhà máy sản xuất nhiên liệu, một nhà máy ốp zirconium và các cơ sở và phòng thí nghiệm khác.

Iran cũng lưu trữ urani đã làm giàu tại Isfahan. Ngoài ra, cơ sở này có thiết bị sản xuất kim loại urani, một quy trình rất nhạy cảm vì nó có thể dùng để tạo lõi bom hạt nhân. IAEA cho biết tại Isfahan còn có các máy sản xuất linh kiện máy ly tâm, được mô tả là “địa điểm mới” vào năm

Thời gian qua, quân đội Israel tuyên bố đã không kích nhiều phòng thí nghiệm bên trong khu vực này - nơi thực hiện công đoạn chuyển đổi khí uranium thành kim loại, một trong những bước cuối cùng trong quy trình chế tạo bom hạt nhân.

L.Chi