Diễn viên AI có vẻ đẹp khiến các minh tinh Hollywood sợ hãi

Norwood là một nhân vật được tạo ra bởi trí tuệ nhân tạo, sản phẩm của Xicoia, bộ phận AI thuộc công ty sản xuất Particle6.

Ý tưởng về Norwood được nhà sản xuất người Hà Lan Eline Van der Velden, người sáng lập Particle6, giới thiệu tại Liên hoan phim Zurich vào tháng 9 vừa qua. Hiện Van der Velden đang tìm kiếm một công ty đại diện cho Norwood, khi nhân vật này đã thu hút nhiều phản ứng mạnh mẽ từ Hollywood.

Làn sóng phản đối

Nữ diễn viên Emily Blunt - nổi tiếng qua các bộ phim như The Devil Wears Prada, A Quiet Place và Oppenheimer - đã biết đến Norwood trong lúc ghi hình một podcast với Variety. Sau đó, Blunt thốt lên: “Lạy Chúa, chúng ta tiêu rồi. Thật sự, điều đó vô cùng đáng sợ. Các hãng đại diện, làm ơn đừng làm vậy. Xin hãy dừng lại. Xin đừng cướp đi mối kết nối giữa con người với nhau”.

Ngay sau đó, SAG-AFTRA, công đoàn đại diện cho giới diễn viên và chuyên gia truyền thông tại Mỹ, cũng ra tuyên bố phản đối sự xuất hiện của những “diễn viên tổng hợp” như Norwood.

Norwood có vẻ đẹp chân thực

SAG-AFTRA viết: “Tilly Norwood không phải là một diễn viên, mà chỉ là một nhân vật được tạo ra từ chương trình máy tính, được huấn luyện dựa trên công sức của vô số diễn viên chuyên nghiệp - mà không hề có sự cho phép hay được trả thù lao. Cô ta không có trải nghiệm sống để khai thác, không có cảm xúc. Dựa trên những gì chúng ta thấy, khán giả cũng không hứng thú với các nội dung máy tính tạo ra, vốn bị tách rời khỏi trải nghiệm con người. Đây không phải là giải pháp cho bất kỳ ‘vấn đề’ nào - mà chính là tạo ra vấn đề: sử dụng những màn trình diễn bị đánh cắp để đẩy diễn viên thật ra ngoài lề, đe dọa sinh kế và làm mất giá trị nghệ thuật của con người”.

Trước làn sóng phản ứng dữ dội, Van der Velden đã viết một bài đăng trên tài khoản Instagram của Tilly Norwood để giải thích. Van der Velden viết: “Cô ấy không phải là sự thay thế cho con người, mà là một tác phẩm sáng tạo - một tác phẩm nghệ thuật. Giống như nhiều hình thức nghệ thuật trước đây, sự xuất hiện của cô ấy khơi gợi những cuộc thảo luận, và bản thân điều đó đã chứng minh sức mạnh của sáng tạo”.

Tuy nhiên, các diễn viên bằng xương bằng thịt vẫn hết sức cảnh giác trước viễn cảnh AI có thể tạo ra những video chân thực đến mức đánh lừa người xem. Nỗi lo này càng trở nên hiện hữu hơn sau khi OpenAI công bố Sora 2 trong tuần này. Đó cũng là lý do vì sao các tổ chức như SAG-AFTRA và Hiệp hội Nhà biên kịch Mỹ (WGA) đã kêu gọi các điều khoản hợp đồng nhằm bảo vệ họ khỏi nguy cơ bị AI thay thế.

SAG-AFTRA nhấn mạnh: “Sản xuất cần nhận thức rõ rằng họ không thể sử dụng ‘diễn viên tổng hợp’ mà không tuân thủ nghĩa vụ hợp đồng, bao gồm việc thông báo và đàm phán mỗi khi có ý định dùng diễn viên tổng hợp”.

Tilly Norwood không phải gương mặt duy nhất

Trước đó, thế giới đã chứng kiến nhiều nhân vật ảo nổi tiếng, thậm chí còn có tầm ảnh hưởng toàn cầu.

Ra đời năm 2016 bởi công ty Brud (Mỹ), Lil Miquela - hay Miquela Sousa - được xem là một trong những “influencer ảo” thành công nhất thế giới. Với hình ảnh một cô gái gốc Brazil lai Tây Ban Nha, Miquela đã có hơn 3 triệu người theo dõi trên Instagram. Không chỉ là người mẫu, cô còn phát hành các ca khúc nhạc pop, hợp tác cùng những thương hiệu thời trang hàng đầu như Prada, Calvin Klein. Sự hiện diện của Lil Miquela đã đặt ra câu hỏi lớn về ranh giới giữa thực và ảo, khi hàng triệu người hâm mộ tương tác với cô như một người thật.

Lil Miquela có 3 triệu người theo dõi

Nếu Lil Miquela nổi tiếng vì tính cách “thật như người thật”, thì Shudu Gram lại gây ấn tượng bởi vẻ đẹp hoàn hảo đến mức khó tin. Được sáng tạo bởi nhiếp ảnh gia Cameron-James Wilson, Shudu ra mắt vào năm 2017 và nhanh chóng được gọi là “siêu mẫu kỹ thuật số đầu tiên của thế giới”. Cô xuất hiện trong nhiều chiến dịch thời trang và tạp chí danh tiếng, khiến nhiều khán giả ban đầu ngỡ rằng đây là một người mẫu thực thụ. Thành công của Shudu cho thấy tiềm năng to lớn của ngành công nghiệp thời trang với các nhân vật ảo - vốn không bị giới hạn bởi tuổi tác, ngoại hình hay thời gian.

Năm 2023, công ty công nghệ The Clueless ở Tây Ban Nha đã giới thiệu Aitana López, một người mẫu ảo có vẻ đẹp hiện đại và phong cách gợi cảm. Aitana nhanh chóng thu hút hàng trăm nghìn người theo dõi trên Instagram và ký hợp đồng quảng cáo với nhiều thương hiệu. Điều đặc biệt là cô còn được “gắn” một câu chuyện cá nhân - một cô gái ảo sống ở Madrid, yêu thích thời trang và thể thao – khiến người hâm mộ càng dễ kết nối cảm xúc. Với thu nhập từ các hợp đồng quảng cáo, Aitana chứng minh rằng một nhân vật hoàn toàn không tồn tại cũng có thể “kiếm sống” như người thật.

Tại châu Á, Kyra là nhân vật ảo đầu tiên của Ấn Độ, được sáng tạo bởi FUTR Studios. Kyra được xây dựng như một influencer toàn cầu, xuất hiện trong nhiều dự án quảng cáo và các chiến dịch truyền thông lớn. Cô có hàng trăm nghìn người theo dõi và trở thành đại diện cho hình ảnh trẻ trung, năng động của giới trẻ Ấn Độ. Sự ra đời của Kyra cho thấy xu hướng toàn cầu hóa của ngành giải trí ảo: không chỉ ở Mỹ hay châu Âu, mà cả châu Á cũng đang phát triển mạnh mẽ các “ngôi sao kỹ thuật số”.

Khác với các nhân vật chỉ “tồn tại” qua ảnh hay video dựng sẵn, Neuro-sama là một VTuber ảo hoạt động trực tiếp trên nền tảng Twitch và YouTube. Được điều khiển bởi AI, Neuro-sama có thể trò chuyện và tương tác với khán giả theo thời gian thực. Với giọng nói và biểu cảm tự nhiên, Neuro-sama đã thu hút hàng chục nghìn người theo dõi trung thành. Nhân vật này mở ra một hướng đi mới: các diễn viên ảo không chỉ hiện diện qua hình ảnh, mà còn có thể trở thành bạn đồng hành, người đối thoại với khán giả.

Lằn ranh giữa nghệ thuật và mối đe dọa

Sự xuất hiện của Tilly Norwood, Lil Miquela, Shudu Gram, Aitana López, Kyra hay Neuro-sama đang thách thức định nghĩa truyền thống về “diễn viên”. Đối với nhà sản xuất, họ là những “tác phẩm nghệ thuật số”, những công cụ sáng tạo không giới hạn. Nhưng đối với nhiều nghệ sĩ, đây là mối đe dọa thực sự đến nghề nghiệp. Như SAG-AFTRA từng khẳng định, các nhân vật này không có trải nghiệm sống, không có cảm xúc thật, và sự lan rộng của họ có thể “đẩy con người ra khỏi chính nghệ thuật do con người tạo ra”.

Dù vậy, có thể thấy xu hướng này khó đảo ngược. Khi công nghệ AI ngày càng mạnh mẽ và ranh giới giữa thật - ảo ngày càng mờ nhạt, các diễn viên ảo chắc chắn sẽ còn xuất hiện nhiều hơn, thậm chí tham gia trực tiếp vào phim ảnh, quảng cáo hay cả âm nhạc. Thách thức đặt ra cho thế giới nghệ thuật là tìm cách cân bằng: khai thác sức mạnh sáng tạo của công nghệ, nhưng vẫn giữ gìn giá trị nhân văn và sự kết nối cảm xúc mà chỉ con người mới mang lại.

Bùi Tú